διδάσκω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

διδάσκω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική διδάσκω < πρωτοελληνική *di-dəs-skō < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *dens- (χρησιμοποιώ πνευματικές δυνάμεις)

Προφορά

ΔΦΑ : /ðiˈða.sko/

τυπογραφικός συλλαβισμός : δι‐δά‐σκω

Ρήμα

διδάσκω, αόρ.: δίδαξα, παθ.φωνή: διδάσκομαι, π.αόρ.: διδάχτηκα/-χθηκα, μτχ.π.π.: διδαγμένος, ενεργητικές μετοχές διδάσκων, διδασκόμενος

1. μεταδίδω με συστηματικό τρόπο τη γνώση που έχω για ένα αντικείμενο σε κάποιον άλλον
2. εργάζομαι ως δάσκαλος ή καθηγητής

   ↪ είνα μαθηματικός και διδάσκει στο Γυμνάσιο της γειτονιάς μας

3. μεταφέρω στους ακροατές μου μια ηθική διδασκαλία, ένα μήνυμα

   ↪ ο Χριστός δίδασκε την αγάπη

   ↪ ο μύθος αυτός μας διδάσκει την αξία της αληθινής φιλίας

4. (θέατρο) σκηνοθετώ (κατά την αρχαία σημασία)

Συνώνυμα

• μαθαίνω κάτι σε κάποιον

Συγγενικά

• διδασκαλείο
• διδασκαλία
• διδασκαλικός
• διδάσκαλος, δάσκαλος, δασκάλα
• διδαχή
• δίδαγμα
• διδακτός
• διδακτέος
• διδακτηριακός
• διδακτήριο

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	διδάσκω	δίδασκα	θα διδάσκω	να διδάσκω		διδάσκοντας
β' ενικ.	διδάσκεις	δίδασκες	θα διδάσκεις	να διδάσκεις	δίδασκε
γ' ενικ.	διδάσκει	δίδασκε	θα διδάσκει	να διδάσκει
α' πληθ.	διδάσκουμε	διδάσκαμε	θα διδάσκουμε	να διδάσκουμε
β' πληθ.	διδάσκετε	διδάσκατε	θα διδάσκετε	να διδάσκετε	διδάσκετε
γ' πληθ.	διδάσκουν(ε)	δίδασκαν διδάσκαν(ε)	θα διδάσκουν(ε)	να διδάσκουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		δίδαξα	θα διδάξω	να διδάξω		διδάξει
β' ενικ.		δίδαξες	θα διδάξεις	να διδάξεις	δίδαξε
γ' ενικ.		δίδαξε	θα διδάξει	να διδάξει
α' πληθ.		διδάξαμε	θα διδάξουμε	να διδάξουμε
β' πληθ.		διδάξατε	θα διδάξετε	να διδάξετε	διδάξτε
γ' πληθ.		δίδαξαν διδάξαν(ε)	θα διδάξουν(ε)	να διδάξουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω διδάξει	είχα διδάξει	θα έχω διδάξει	να έχω διδάξει
β' ενικ.	έχεις διδάξει	είχες διδάξει	θα έχεις διδάξει	να έχεις διδάξει	έχε διδαγμένο
γ' ενικ.	έχει διδάξει	είχε διδάξει	θα έχει διδάξει	να έχει διδάξει
α' πληθ.	έχουμε διδάξει	είχαμε διδάξει	θα έχουμε διδάξει	να έχουμε διδάξει
β' πληθ.	έχετε διδάξει	είχατε διδάξει	θα έχετε διδάξει	να έχετε διδάξει	έχετε διδαγμένο
γ' πληθ.	έχουν διδάξει	είχαν διδάξει	θα έχουν διδάξει	να έχουν διδάξει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (μεταβατικοί)
Παρακείμενος	έχω (έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) διδαγμένο
Υπερσυντέλικος	είχα (είχες, είχε , είχαμε, είχατε, είχαν) διδαγμένο
Συντελ. Μέλλ.	θα έχω (θα έχεις, θα έχει, θα έχουμε, θα έχετε, θα έχουν) διδαγμένο
Υποτακτική	να έχω (να έχεις, να έχει, να έχουμε, να έχετε, να έχουν) διδαγμένο

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	διδάσκομαι	διδασκόμουν(α)	θα διδάσκομαι	να διδάσκομαι		διδασκόμενος
β' ενικ.	διδάσκεσαι	διδασκόσουν(α)	θα διδάσκεσαι	να διδάσκεσαι	(διδάσκου)
γ' ενικ.	διδάσκεται	διδασκόταν(ε)	θα διδάσκεται	να διδάσκεται
α' πληθ.	διδασκόμαστε	διδασκόμαστε διδασκόμασταν	θα διδασκόμαστε	να διδασκόμαστε
β' πληθ.	διδάσκεστε	διδασκόσαστε διδασκόσασταν	θα διδάσκεστε	να διδάσκεστε	(διδάσκεστε)
γ' πληθ.	διδάσκονται	διδάσκονταν διδασκόντουσαν	θα διδάσκονται	να διδάσκονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		διδάχτηκα	θα διδαχτώ	να διδαχτώ		διδαχτεί
β' ενικ.		διδάχτηκες	θα διδαχτείς	να διδαχτείς	διδάξου
γ' ενικ.		διδάχτηκε	θα διδαχτεί	να διδαχτεί
α' πληθ.		διδαχτήκαμε	θα διδαχτούμε	να διδαχτούμε
β' πληθ.		διδαχτήκατε	θα διδαχτείτε	να διδαχτείτε	διδαχτείτε
γ' πληθ.		διδάχτηκαν διδαχτήκαν(ε)	θα διδαχτούν(ε)	να διδαχτούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω διδαχτεί	είχα διδαχτεί	θα έχω διδαχτεί	να έχω διδαχτεί		διδαγμένος
β' ενικ.	έχεις διδαχτεί	είχες διδαχτεί	θα έχεις διδαχτεί	να έχεις διδαχτεί
γ' ενικ.	έχει διδαχτεί	είχε διδαχτεί	θα έχει διδαχτεί	να έχει διδαχτεί
α' πληθ.	έχουμε διδαχτεί	είχαμε διδαχτεί	θα έχουμε διδαχτεί	να έχουμε διδαχτεί
β' πληθ.	έχετε διδαχτεί	είχατε διδαχτεί	θα έχετε διδαχτεί	να έχετε διδαχτεί
γ' πληθ.	έχουν διδαχτεί	είχαν διδαχτεί	θα έχουν διδαχτεί	να έχουν διδαχτεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι διδαγμένος - είμαστε, είστε, είναι διδαγμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν διδαγμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν διδαγμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι διδαγμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι διδαγμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι διδαγμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι διδαγμένοι

Μεταφράσεις

    διδάσκω

αγγλικά : teach (en) γαλλικά : enseigner (fr) γερμανικά : lehren (de) εβραϊκά : ללמד (he) ρωσικά : учить (ru)

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

διδάσκω < πρωτοελληνική *di-dəs-skō < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *dens- (χρησιμοποιώ πνευματικές δυνάμεις)

Ρήμα

• διδάσκω

Συγγενικά

• διδακτός
• δίδαξις
• διδαχή

Σύνθετα

• ἀναδιδάσκω
• ἀντιδιδάσκω
• ἐκδιδάσκω
• ἐπιδιδάσκω
• προδιδάσκω
• προσδιδάσκω

Κλίση

    διδάσκω - ενεργητικοί τύποι

ενεργητικός ενεστώτας διδᾰσκ- οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγὼ διδάσκω διδάσκω διδάσκοιμι — σὺ διδάσκεις διδάσκῃς διδάσκοις δίδασκε οὖτος διδάσκει διδάσκῃ διδάσκοι διδασκέτω ἡμεῖς διδάσκομεν διδάσκωμεν διδάσκοιμεν — ὑμεῖς διδάσκετε διδάσκητε διδάσκοιτε διδάσκετε οὗτοι διδάσκουσῐ(ν) διδάσκωσῐ(ν) διδάσκοιεν διδασκόντων διδασκέτωσαν 2o δυϊκός διδάσκετον διδάσκητον διδάσκοιτον διδάσκετον 3o δυϊκός διδάσκετον διδάσκητον διδασκοίτην διδασκέτων ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή: αρσενικό - θηλυκό - ουδέτερο διδάσκειν διδάσκων διδάσκουσα διδάσκον Ενεργητικός Παρατατικός προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐδίδασκον - - - σύ ἐδίδασκες - - - οὖτος ἐδίδασκε - - - ἡμεῖς ἐδιδάσκομεν - - - ὑμεῖς ἐδιδάσκετε - - - οὗτοι ἐδίδασκον - - - Ενεργητικός Μέλλοντας προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ διδάξω - διδάξοιμι - σύ διδάξεις - διδάξοις - οὗτος διδάξει - διδάξοι - ἡμεῖς διδάξομεν - διδάξοιμεν - ὑμεῖς διδάξετε - διδάξοιτε - οὗτοι διδάξουσι(ν) - διδάξοιεν - ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή διδάξειν διδάξων διδάξουσα διδάξον Ενεργητικός Αόριστος α' προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐδίδαξα διδάξω διδάξαιμι - σύ ἐδίδαξας διδάξῃς διδάξαις / διδάξειας δίδαξον οὗτος ἐδίδαξε διδάξῃ διδάξαι / διδάξειεν διδαξάτω ἡμεῖς ἐδιδάξαμεν διδάξωμεν διδάξαιμεν - ὑμεῖς ἐδιδάξατε διδάξητε διδάξαιτε διδάξατε οὗτοι ἐδίδαξαν διδάξωσι(ν) διδάξαιεν / διδάξειαν διδαξάντων / διδαξάτωσαν ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή διδάξαι διδάξας διδάξασα διδάξαν Ενεργητικός Παρακείμενος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ δεδίδαχα δεδιδάχω / δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός ὦ δεδιδάχοιμι / δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός εἴην - σύ δεδίδαχας δεδιδάχῃς / δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός ᾖς δεδιδάχοις / δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός εἴης δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός ἴσθι οὗτος δεδίδαχε δεδιδάχῃ / δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός ᾖ δεδιδάχοι / δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός εἴη δεδιδαχώς, δεδιδαχυῖα, δεδιδαχός ἔστω ἡμεῖς δεδιδάχαμεν δεδιδάχωμεν / δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα ὦμεν δεδιδάχοιμεν / δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα εἴημεν/εἶμεν - ὑμεῖς δεδιδάχατε δεδιδάχητε / δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα ἦτε δεδιδάχοιτε / δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα εἴητε/εἶτε δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα ἔστε οὗτοι δεδιδάχασι(ν) δεδιδάχωσι(ν) / δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα ὦσι(ν) δεδιδάχοιεν / δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα εἴησαν/εἶεν δεδιδαχότες, δεδιδαχυῖαι, δεδιδαχότα ἔστων ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή δεδιδαχέναι δεδιδαχώς δεδιδαχυῖα δεδιδαχός Ενεργητικός Υπερσυντέλικος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐδεδίχειν - - - σύ ἐδεδίχεις - - - οὖτος ἐδεδίχει - - - ἡμεῖς ἐδεδίχεμεν - - - ὑμεῖς ἐδεδίχετε - - - οὗτοι ἐδεδίχεσαν - - -

• Μεσοπαθητικοί τύποι → λείπει η κλίση

Πηγές

• διδάσκω - Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006‑2008. greek‑language.gr
• διδάσκω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• διδάσκω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.