χαρτουλάριος
Ετυμολογία
επεξεργασία- χαρτουλάριος, λέξη του 5ου, 6ου αιώνα < ελληνιστική κοινή χαρτουλάριος & λόγιο δάνειο από τη λατινική chartularius < chartula > (χαρτούλ(η)) + -arius > -άριος < → και δείτε τη λέξη charta
Ουσιαστικό
επεξεργασίαχαρτουλάριος αρσενικό
- (ιστορία, αξίωμα) αρχειοφύλακας, τίτλος στρατιωτικών, εκκλησιαστικών και πολιτικών υπάλληλος
- ※ → χρειάζεται παράθεμα Cod.Just. 1.2.24.8
- ※ ΕΜ.στήλη 478 - Μέγα Ετυμολογικόν (Etymologicum Μagnum) (1816) Λειψία: Lipsiae Apud J.A.G. Weigel. @archive.org
- [λήμμα: Κομενταρήσιοι (κομενταρίσιος)] Εἰσὶ δὲ καὶ οἱ νῦν λεγόμενοι χαρτουλάριοι.
- ※ 10ος αιώνας - ⌘ Κωνσταντῖνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος (905‑959) Περὶ τῆς βασιλείου τάξεως (Περὶ τελετῶν) Constantini Porphyrogeniti Imperatoris De Ceremoniis Aulae Byzantinae. Επιμ. Johann Jakob Reiske. Βόννη: Weber, 1829 11.52 σελ.736-738
- ὕπατοι βασιλικοὶ καὶ χαρτουλάριοι καὶ νοτάριοι τῶν λεχθέντων σεκρέτων κατὰ τοὺς βαθμοὺς τῶν ἑαυτῶν ὀφφικίων […] ὁ χαρτουλάριος τοῦ ἀριθμού […] ὁ χαρτουλάριος τοῦ πλοΐματος […] ὁ χαρτουλάριος τῶν ἱκανάτων […] ὁ χαρτουλάριος τοῦ στάβλου […] ὁ χαρτουλάριος τῶν νουμέρων […] ὁ χαρτουλάριος τῶν ὀπτημάτων· ὁ χαρτουλάριος τῶν τειχέων […] οἱ χαρτουλάριοι τῶν μερών
Άλλες μορφές
επεξεργασίαΣυνώνυμα
επεξεργασίαΥπώνυμα
επεξεργασίαχαρτουλάριος
- τῆς ἐξαρτήσεως
- τῆς μεγάλης σακέλλης
- τοῦ θέματος
- τοῦ ναοῦ
- τοῦ ὀξέος δρόμου
- τῶν πλωΐμων
- τῶν δημοσίων φόρων
- μέγας χαρτουλάριος
→ και δείτε χαρτουλάριοι στη Βικιπαίδεια
Συγγενικά
επεξεργασία→ και δείτε τις λέξεις χαρτούλη και χάρτα
Δείτε επίσης
επεξεργασία- χαρτουλάριος στη Βικιπαίδεια
- Χαρτουλάρης (επώνυμο)
- Χαρτουλάριος (επώνυμο)
Πηγές
επεξεργασία- ΧΑΡΤΟΥΛΆΡΙΟΣ , § 1735, Τόμος Β΄ - du Cange, Charles du Fresne - Δουκάγγιος (1688) Glossarium ad scriptores mediæ & infimæ Graecitatis […]. Lugduni: Apud Amissonios. Τόμοι:2. [μεσαιωνικά ελληνικά, ορισμοί στα λατινικά]
- χαρτουλάριος σελ.7806 - ⌘ Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία. (συντομογραφίες & συγγραφέων)
- χαρτουλάριος - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)
- s.v. Πρωτοστράτωρ, τμήμα: Κυβέρνησις - Βυζάντιος, Σκαρλάτος Η Κωνσταντινούπολις, Αθήνησιν: Εκ του τυπογραφείου Χ. Ν. Φιλαδελφέως, 1869.
- σελ.89 - Μολυβδόβουλλον ΙΔ' 10ου/11ου αιώνος - «Μολυβδόβουλλα της Δύσεως, ήγουν της Ευρώπης», Σύγγραμα περιοδικόν, τόμος 13, 1880.
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασίαελληνιστική κοινή (αρχαία κλίση) δε μαρτυρείται δυϊκός αριθμός | ||||||||
↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ονομαστική | ὁ | χαρτουλάριος | οἱ | χαρτουλάριοι | ||||
γενική | τοῦ | χαρτουλαρίου | τῶν | χαρτουλαρίων | ||||
δοτική | τῷ | χαρτουλαρίῳ | τοῖς | χαρτουλαρίοις | ||||
αιτιατική | τὸν | χαρτουλάριον | τοὺς | χαρτουλαρίους | ||||
κλητική ὦ! | χαρτουλάριε | χαρτουλάριοι | ||||||
δυϊκός | ||||||||
ονομ-αιτ-κλ | τὼ | χαρτουλαρίω | ||||||
γεν-δοτ | τοῖν | χαρτουλαρίοιν | ||||||
2η κλίση, Κατηγορία 'θρίαμβος' όπως «θρίαμβος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ετυμολογία
επεξεργασία- χαρτουλάριος, λέξη του 5ου, 6ου αιώνα < (λόγιο δάνειο) λατινική chartularius < chartula + -arius > -άριος < → και δείτε τη λέξη charta, χαρτουλάριος
Ουσιαστικό
επεξεργασίαχαρτουλάριος, -ου αρσενικό (όψιμη ελληνιστική κοινή)
- (αξίωμα) αυτός που τηρεί κάποιο αρχείο, που είναι υπεύθυνος γι' αυτό, αρχειοφύλακας
- ※ 5ος/6ος κε αιώνας C. Wessely, Studien zur Paläographie und Papyruskunde, Leipzig 1901-. (PKlein.Form. 1024 (q.v.) iii, viii.)
- → χρειάζεται παράθεμα 6ος κε αιώνας Sammelbuch griechischer Urkunden aus Agypten (both inscriptions and papyri), 5656.4 [vol.1-2 ed. F. Preisigke, Strassburg (& Berlin & Leipzig) 1913-22; vol.3 (6001-7269)]
- ※ 6ος κε αιώνας Ιωάννης Λαυρέντιος ο Λυδός De magistratibus populi Romani @catholiclibrary.org
- δι' αὐτῶν γὰρ οὐ τὰ τῆς ἀρχῆς μόνα κινήματα ἀλλὰ καὶ ἡ βασιλέως ἀγανάκτησις ἐθεραπεύετο. τοιγαροῦν ἐγὼ διαμέμνημαι, τὴν τοῦ λεγομένου χαρτουλαρίου τηνικαῦτα χάριν πληρῶν τοῖς κομμενταρησίοις, ὡς Ἀναστασίου τοῦ βασιλέως κινηθέντος κατὰ Ἀπίωνος, ἀνδρὸς ἐξοχωτάτου καὶ κοινωνήσαντος αὐτῷ τῆς βασιλείας ὅτε Κωάδης ὁ Πέρσης ἐφλέγμαινεν, Λεοντίου τὴν ἐπαρχότητα διέποντος,
- ※ 6ος κε αιώνας Ιωάννης Λαυρέντιος ο Λυδός De magistratibus populi Romani @catholiclibrary.org
- ὁ δὲ λαθὼν τοῦτον τὸν πιστότατον ἅμα καὶ μάλιστα τετιμένον τῶν οἰκείων χαρτουλαρίων παραλαβὼν μεθ' ἑαυτοῦ ὑπηγόρευε Ῥωμαϊκῶν ὀγκῶν ῥημάτων τὸ σύνθημα, κατ' ὦπα τῶν ἐκ τάξεως πιστικωτάτῳ ἅμα καὶ διαπρέποντι καταπιστεύων ὥσπερ πτηνὸν τὸν ἀγανακτούμενον παριστᾶν τῷ βήματι.
Άλλες μορφές
επεξεργασίαΠηγές
επεξεργασία- χαρτουλάριος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
- χαρτουλάριος σελ.7806 - ⌘ Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία. (συντομογραφίες & συγγραφέων)