ρήγαινα

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	ρήγαινα	οι	ρήγαινες
γενική	της	ρήγαινας		—
αιτιατική	τη	ρήγαινα	τις	ρήγαινες
κλητική		ρήγαινα		ρήγαινες
Προφέρεται με συνίζηση στην κατάληξη ως παροξύτονο. Η γενική πληθυντικού σε -ών δε συνηθίζεται.
Κατηγορία όπως «πείνα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ρήγαινα < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική ρήγαινα

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈɾi.ʝe.na/

τυπογραφικός συλλαβισμός : ρή‐γαι‐να

Ουσιαστικό

ρήγαινα θηλυκό

• (λαϊκότροπο, λογοτεχνικό ιδίως στη γλώσσα των παραμυθιών, ή ιδιωματικό) θηλυκό του ρήγας, η βασίλισσα, η γυναίκα του βασιλιά

  άλλες μορφές: ρήγισσα

Συγγενικά

• Ρήγαινα (όνομα)
• ρηγοπούλα

→ και δείτε τη λέξη ρήγας

Μεταφράσεις

για γλώσσες που δεν έχουν ξεχωριστή λέξη για το θηλυκό σε αυτόν τον όρο (ή γενικά) δείτε βασιλιάς

    ρήγαινα

→ δείτε τη λέξη ρήγισσα (για λαϊκότροπη λέξη) ή βασίλισσα

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

ρήγαινα < ρήγ(ας) + κατάληξη θηλυκού -αινα • Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;   Δείτε και τη λατινική regina.

Ουσιαστικό

ρήγαινα θηλυκό

1. συνώνυμο του βασίλισσα

   και μεσαιωνικά κυπριακά ※  13ος αιώνας ⌘ Λεόντιος Μαχαιράς, Eξήγησις της γλυκείας χώρας Kύπρου - ⌘ Δημώδης Γραμματεία στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

   § — ἑμεῖς ἐπήγαμεν εἰς τὴν ρήγαιναν καὶ ἐπαρακαλέσαμέν την καὶ ἐβγάλεν σε, καὶ εὐχαρίστου της.

   § — ἦτον ἀδελφὸς τῆς ρήγαινας τῆς μάνας τοῦ ρηγός

   ※  14ος αιώνας ⌘ Ανώνυμος, Χρονικόν του Μορέως, Η 6015 (χφ Havniensis (Κοπεγχάγης) 57 του 1375‑1385)

   ἀξιοπαρακαλεῖ τον νὰ ἔλθει^{& γραφή: νὰ ἔλθῃ} μὲ τὴν ρήγαιναν

2. (προσφώνηση) τρυφερή προσφώνηση

Άλλες μορφές

• ρέγαινα
• ρήαινα
• ρήγαινα - ῥήγαινα - ρήγενα
• ρηγῖνα - ῥηγῖνα
• ρήγισσα

Κλιτικοί τύποι

• ρήγαινας και ρηγαίνης σε έγγραφο του 12ου αιώνα (γενική ενικού)
• ρήγαιναν (αιτιατική ενικού)

Συγγενικά

• ρηγαινικός - ῥηγαινικός μαρτυρημένος τύπος: ῥιγεννική

→ δείτε τις λέξεις ρήγας και ρήξ

Πηγές

• ῥήγαινα - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)
• σελ.208-209, Τόμος 19, συμπλήρωμα στο Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.