παγώνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

παγώνω < μεσαιωνική ελληνική < (ελληνιστική κοινή) παγῶ

Προφορά

ΔΦΑ : /paˈɣo.no/

Ρήμα

παγώνω, πρτ.: πάγωνα, στ.μέλλ.: θα παγώσω, αόρ.: πάγωσα, μτχ.π.π.: παγωμένος

1. (αμετάβατο) (για υγρά) μετατρέπομαι σε πάγο

   με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν, πάγωσε το νερό της λίμνης

2. (αμετάβατο) μειώνεται πολύ η θερμοκρασία μου

   κάνει χιονιά έξω, βάλε κάτι γιατί θα παγώσεις

3. (αμετάβατο, μεταφορικά) ακινητοποιούμαι σε μια θέση, δε μεταβάλλομαι πλέον
4. (αμετάβατο, μεταφορικά) μένω ακίνητος ή νιώθω ρίγος από φόβο, τρόμο
5. (μεταβατικό) μετατρέπω ένα υγρό σε πάγο
6. (μεταβατικό) μειώνω πολύ τη θερμοκρασία ενός αντικειμένου

   ο βοριάς που τ' αρνάκια παγώνει

7. (μεταβατικό) ακινητοποιώ, σταθεροποιώ, κρατώ κάτι στην ίδια κατάσταση ώστε να μη μεταβάλλεται πλέον

   ο μηχανικός προβολής πάγωσε την εικόνα

   η κυβέρνηση αποφάσισε να παγώσει τους μισθούς για ένα χρόνο

8. (μεταβατικό) προκαλώ σε κάποιον μεγάλο φόβο

Εκφράσεις

• πάγωσα απ' το φόβο μου, πάγωσε το αίμα μου → δείτε την έκφραση: πάγωσε το αίμα μου

Συνώνυμα

έννοια "κάνω κάτι κρύο":

• ψύχω
• κρυώνω

έννοια "αισθάνομαι κρύο"

• κρυώνω

έννοια "αισθάνομαι υπερβολικό κρύο"

• ξεπαγιάζω
• μουδιάζω απ' το κρύο
• δαγκώνω το καυλί μου (αργκό, χυδαίο)

Αντώνυμα

μεταβατικά:

• ξεπαγώνω
• αποψύχω

αμετάβατα: "αισθάνομαι ζέστη"

• ζεσταίνομαι

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	παγώνω	πάγωνα	θα παγώνω	να παγώνω		παγώνοντας
β' ενικ.	παγώνεις	πάγωνες	θα παγώνεις	να παγώνεις	πάγωνε
γ' ενικ.	παγώνει	πάγωνε	θα παγώνει	να παγώνει
α' πληθ.	παγώνουμε	παγώναμε	θα παγώνουμε	να παγώνουμε
β' πληθ.	παγώνετε	παγώνατε	θα παγώνετε	να παγώνετε	παγώνετε
γ' πληθ.	παγώνουν(ε)	πάγωναν παγώναν(ε)	θα παγώνουν(ε)	να παγώνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		πάγωσα	θα παγώσω	να παγώσω		παγώσει
β' ενικ.		πάγωσες	θα παγώσεις	να παγώσεις	πάγωσε
γ' ενικ.		πάγωσε	θα παγώσει	να παγώσει
α' πληθ.		παγώσαμε	θα παγώσουμε	να παγώσουμε
β' πληθ.		παγώσατε	θα παγώσετε	να παγώσετε	παγώστε
γ' πληθ.		πάγωσαν παγώσαν(ε)	θα παγώσουν(ε)	να παγώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω παγώσει	είχα παγώσει	θα έχω παγώσει	να έχω παγώσει
β' ενικ.	έχεις παγώσει	είχες παγώσει	θα έχεις παγώσει	να έχεις παγώσει
γ' ενικ.	έχει παγώσει	είχε παγώσει	θα έχει παγώσει	να έχει παγώσει
α' πληθ.	έχουμε παγώσει	είχαμε παγώσει	θα έχουμε παγώσει	να έχουμε παγώσει
β' πληθ.	έχετε παγώσει	είχατε παγώσει	θα έχετε παγώσει	να έχετε παγώσει
γ' πληθ.	έχουν παγώσει	είχαν παγώσει	θα έχουν παγώσει	να έχουν παγώσει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (αμετάβατοι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι παγωμένος - είμαστε, είστε, είναι παγωμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν παγωμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν παγωμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι παγωμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι παγωμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι παγωμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι παγωμένοι

Μεταφράσεις

    παγώνω

αγγλικά : freeze (en), chill (en) γαλλικά : geler (fr) ρουμανικά : îngheța (ro)