ἰδέα

Αρχαία ελληνικά (grc)

Πτώση	Ενικός	Δυϊκός	Πληθυντικός
Ονομαστική	ἰδέα	ἰδέα	ἰδέαι
Γενική	ἰδέας	ἰδέαιν	ἰδεῶν
Δοτική	ἰδέᾳ	ἰδέαιν	ἰδέαις
Αιτιατική	ἰδέαν	ἰδέα	ἰδέας
Κλητική	ἰδέα	ἰδέα	ἰδέαι

Ετυμολογία

ἰδέα < πρωτοελληνική *widéhā < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *widéseh₂ < *wéydos < *weyd- (βλέπω)

Ουσιαστικό

ἰδέα θηλυκό [ ῐ ]

1. η μορφή

   νέον τι ἔτι μειράκιον, ὡς μὲν ἐγᾦμαι καλόν τε κἀγαθὸν τὴν φύσιν, τὴν δʼ οὖν ἰδέαν πάνυ καλός (Πλάτων, Πρωταγόρας, 315e κείμενο-μετάφραση @greek-language.gr)

   συνώνυμο: εἶδος

2. το φαίνεσθαι
3. το είδος, η κατηγορία
4. ο τρόπος

   ἐφρόνεον διφασίας ἰδέας: σκέπτονταν δύο τρόπους ενέργειας (Ηρόδοτος, Ἱστορίαι, 6.100.1 κείμενο-μετάφραση @greek-language.gr)

5. (φιλοσοφία) (κατά τον Πλάτωνα) αἱ ἰδέαι (στον πληθυντικό): οι ιδέες

   Καὶ τὰ μὲν δὴ ὁρᾶσθαί φαμεν, νοεῖσθαι δ᾽ οὔ, τὰς δ᾽ αὖ ἰδέας νοεῖσθαι μέν, ὁρᾶσθαι δ᾽ οὔ. (Πλάτων, Πολιτεία, 507b κείμενο-μετάφραση @greek-language.gr)

   Και λέμε για κείνα τα πολλά πως τα βλέπομε και όχι πως τα νοούμε, ενώ για τις ιδέες πως τις νοούμε, δεν τις βλέπομε όμως. (Μετάφραση: Ι. Γρυπάρης)

Άλλες μορφές

• εἰδέα (Κοινή)
• ἰδέη (ιωνικός τύπος )

Συγγενικές λέξεις

• ἰδεῖν, εἶδον

Δείτε επίσης

• η θεωρία των ιδεών

Αναφορές

• «ἰδέα» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.