σχοινοτενής

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	σχοινοτενής	η	σχοινοτενής	το	σχοινοτενές
γενική	του	σχοινοτενούς*	της	σχοινοτενούς	του	σχοινοτενούς
αιτιατική	τον	σχοινοτενή	τη	σχοινοτενή	το	σχοινοτενές
κλητική		σχοινοτενή(ς)		σχοινοτενής		σχοινοτενές
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	σχοινοτενείς	οι	σχοινοτενείς	τα	σχοινοτενή
γενική	των	σχοινοτενών	των	σχοινοτενών	των	σχοινοτενών
αιτιατική	τους	σχοινοτενείς	τις	σχοινοτενείς	τα	σχοινοτενή
κλητική		σχοινοτενείς		σχοινοτενείς		σχοινοτενή
* Και προφορικός τύπος σε -ή στη γενική ενικού αρσενικού, ή και θηλυκού
Κατηγορία όπως «συνεχής» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

σχοινοτενής < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή σχοινοτενής. Μορφολογικά αναλύεται σε σχοινί + τείνω

Επίθετο

σχοινοτενής, -ής, -ές

• διεξοδικός, αναλυτικός, εκτενής, λεπτομερειακός, μακροσκελής, εκτεταμένος, τεντωμένος σα σχοινί, μακρύς

Συγγενικά

• σχοινοτενώς

Μεταφράσεις

    σχοινοτενής

Πηγές

• σχοινοτενής - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• σχοινοτενής - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	σχοινοτενής	τὸ	σχοινοτενές
γενική	τοῦ/τῆς	σχοινοτενοῦς	τοῦ	σχοινοτενοῦς
δοτική	τῷ/τῇ	σχοινοτενεῖ	τῷ	σχοινοτενεῖ
αιτιατική	τὸν/τὴν	σχοινοτενῆ	τὸ	σχοινοτενές
κλητική ὦ!		σχοινοτενές		σχοινοτενές
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	σχοινοτενεῖς	τὰ	σχοινοτενῆ
γενική	τῶν	σχοινοτενῶν	τῶν	σχοινοτενῶν
δοτική	τοῖς/ταῖς	σχοινοτενέσῐ(ν)	τοῖς	σχοινοτενέσῐ(ν)
αιτιατική	τοὺς/τὰς	σχοινοτενεῖς	τὰ	σχοινοτενῆ
κλητική ὦ!		σχοινοτενεῖς		σχοινοτενῆ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	σχοινοτενεῖ	τὼ	σχοινοτενεῖ
γεν-δοτ	τοῖν	σχοινοτενοῖν	τοῖν	σχοινοτενοῖν
3η κλίση, Κατηγορία 'συνεχής' όπως «συνεχής» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

σχοινοτενής < σχοῖνο(ς) + -τενής (< τείνω)

Επίθετο

σχοινοτενής, -ής, -ές

1. που έχει εκταθεί σε ευθεία γραμμή, ευθύς, ίσιος

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, στη Βικιθήκη

   • 1 (Κλειώ), 199.2

     σχοινοτενέες δὲ διέξοδοι πάντα τρόπον ὁδῶν ἔχουσι διὰ τῶν γυναικῶν, δι᾽ ὧν οἱ ξεῖνοι διεξιόντες ἐκλέγονται.

     Διάδρομοι από σχοινιά περνούν προς κάθε κατεύθυνση ανάμεσα από τις γυναίκες, και εκεί κυκλοφορώντας οι ξένοι κάνουν την εκλογή τους.

     Μετάφραση (1964): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   • 7 (Πολύμνια), 23.1

     κατὰ Σάνην πόλιν σχοινοτενὲς ποιησάμενοι, ἐπείτε ἐγίνετο βαθέα ἡ διῶρυξ, οἱ μὲν κατώτατα ἑστεῶτες ὤρυσσον, ἕτεροι δὲ παρεδίδοσαν τὸν αἰεὶ ἐξορυσσόμενον χοῦν ἄλλοισι κατύπερθε ἑστεῶσι ἐπὶ βάθρων,

     στο ύψος της πόλης Σάνης χάραξαν μια ίσια γραμμή· κι όσο βάθαινε η διώρυγα, εκείνοι που βρίσκονταν στο βάθος έσκαβαν, ενώ κάποιοι άλλοι παράδιναν το χώμα που ολοένα έβγαινε από το σκάψιμο σε άλλους που βρίσκονταν ψηλότερα πάνω σε σκαλωσιές,

     Μετάφραση (1993): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

2. τεντωμένος σαν το σχοινί με το οποίο γίνονταν οι μετρήσεις
3. (ελληνιστική σημασία , μεταφορικά) μακροσκελής, εκτενής

Πηγές

• σχοινοτενής - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• σχοινοτενής - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.