στάζω
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασία
Ετυμολογία
επεξεργασία
- στάζω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική στάζω
Ρήμα
επεξεργασία
στάζω, αόρ.: έσταξα (χωρίς παθητική φωνή)
- (για υγρό) πέφτω σε πολύ μικρές ποσότητες και σιγά σιγά
- ※ Μπροστά της είχε σχηματιστεί από το νερό που έσταζε από την οροφή μια λιμνούλα. (Ευγενία Φακίνου, Η μεγάλη πράσινη, 1987 [μυθιστόρημα])
- (κατ’ επέκταση) (για αντικείμενο) πέφτει ή εκκρίνεται σιγά σιγά υγρό που περιέχεται στο αντικείμενο ή που βρίσκεται πίσω από αυτό
- ↪ Πάλι στάζει η βρύση.
- (συνεκδοχικά) (για πρόσωπο) ρίχνω κάποιο υγρό σε μικρές ποσότητες
- ↪ Στάζουμε μερικές σταγόνες λάδι στο τηγάνι.
- (λαϊκότροπο) πληρώνω
- ↪ Στάξε τώρα και δυο χιλιάρικα για τα υλικά!
- τρατάρω
- ↪ Έλα γυναίκα, στάξε μας να πιούμε λίγη ρακή.
Εκφράσεις
επεξεργασία- έχω (κάποιον) μη βρέξει και μη στάξει
- σιγά μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου
- στάζει μέλι (η γλώσσα μου)
- στάζει φαρμάκι (η γλώσσα μου)
Συγγενικά
επεξεργασία ετυμολογικό πεδίο
σταζ-, σταγ-
σταζ-, σταγ-
Κλίση
επεξεργασία
Μεταφράσεις
επεξεργασία
στάζω
|
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία| Αρχικοί χρόνοι |
Φωνή Eνεργητική |
Φωνή Μέση & Παθητική |
|---|---|---|
| Ενεστώτας | στάζω | στάζομαι |
| Παρατατικός | ἔσταζον | ἐσταζόμην |
| Μέλλοντας | στάξω | στάξομαι & σταχθήσομαι |
| Αόριστος | ἔσταξα | ἐσταξάμην & ἐστάχθην/ἐστάγην |
| Παρακείμενος | ||
| Υπερσυντέλικος | ||
| Συντελ.Μέλλ. |
Ετυμολογία
επεξεργασία
- στάζω < *σταγ-jω, άγνωστης ετυμολογίας. → δείτε και τη λέξη σταγών. Δεν συνδέεται η λατινική stagnum (έλος).[1]
Ρήμα
επεξεργασία
στάζω
- στάζω
- ※ 6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Ἀγαμέμνων, στίχ. 179 (179-183 Πάροδος) Μετάφραση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr
- στάζει δ’ ἔν θ’ ὕπνῳ πρὸ καρδίας
μνησιπήμων πόνος: καὶ παρ’ ἄ-
κοντας ἦλθε σωφρονεῖν.
δαιμόνων δέ που χάρις βίαιος
σέλμα σεμνὸν ἡμένων. - στάζει τον πόνο, που θυμίζει / με τρόμο τα παθήματά μας / κι αθέλητα μας συνετίζει. / μα αλήθεια, χάρη ᾽ναι και μόνο / που κυβερνούν μ᾽ αυστηροσύνη / οι θεοί τον κόσμο απ᾽ το ψηλό τους θρόνο.
- ΣτΕ. Αγγλική μετάφραση απήγγειλε σε προεκλογική του συγκέντρωση ο Ρόμπερτ Κέννεντυ το 1968 καθώς ανακοίνωνε την είδηση της δολοφονίας του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.[2]
- στάζει δ’ ἔν θ’ ὕπνῳ πρὸ καρδίας
- ※ 6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Ἀγαμέμνων, στίχ. 179 (179-183 Πάροδος) Μετάφραση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr
Συνώνυμα
επεξεργασίαΑντώνυμα
επεξεργασίαΣυγγενικά
επεξεργασία ετυμολογικό πεδίο
σταζ-, σταγ-
σταζ-, σταγ-
Σύνθετα
επεξεργασίαΚλίση
επεξεργασία
Αναφορές
επεξεργασία
- ↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
- ↑ video@youtube 0'41'' ο Ρόμπερτ Κέννεντυ απαγγέλλει Αισχύλο, 1968. πρόσβαση:2021.03.15., βίντεο του ιδρύματος Robert F. Kennedy Human Rights.
Πηγές
επεξεργασία
- στάζω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- στάζω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.