προδοσία

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	η	προδοσία	οι	προδοσίες
γενική	της	προδοσίας	των	προδοσιών
αιτιατική	την	προδοσία	τις	προδοσίες
κλητική		προδοσία		προδοσίες
Κατηγορία όπως «σοφία» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

προδοσία < αρχαία ελληνική προδοσία

Ουσιαστικό

προδοσία θηλυκό

1. ενέργεια που στρέφεται εναντίον της πατρίδας, ιδίως η αποκάλυψη στρατιωτικών μυστικών σε εχθρική δύναμη ή η με οποιοδήποτε τρόπο προσχώρηση στον αντίπαλο· η εσχάτη προδοσία
2. ενέργεια με την οποία κάποιος παραβιάζει ισχυρή ηθική δέσμευση απέναντι σε άλλους ανθρώπους, φίλους, συνεργάτες, ομοϊδεάτες κλπ

   ※  Προδοσία είναι το απροσδόκητο χτύπημα. Αν γνωρίζεις καλά την καρδιά σου, δε θα σε αιφνιδιάσει ποτέ. Γιατί θα γνωρίζεις τα όνειρα και τις επιθυμίες σου και θα ξέρεις πώς ν' αντιδράσεις. Κανείς δεν μπορεί ν' αγνοήσει την καρδιά σου. Επομένως, είναι καλύτερα ν' ακούς τι σου λέει. Για να μην καταφέρει ποτέ να σε αιφνιδιάσει.

   Πάουλο Κοέλιο, Ο αλχημιστής, μετάφραση: Μαρία Φερέιρα-Χιδίρογλου, εκδόσεις: Λιβάνη, Αθήνα (1988), ISBN 9789602366493.

Εκφράσεις

• το φιλί της προδοσίας

Πολυλεκτικοί όροι

• εσχάτη προδοσία

Συνώνυμα

• αλκιβιαδισμός

Συγγενικά

• προδίδω
• προδότης
• προδοτικά (επίρρημα)
• προδοτικός

Μεταφράσεις

    προδοσία

αγγλικά : treason (en), treachery (en) γαλλικά : trahison (fr) γερμανικά : Verrat (de)

Πηγές

• προδοσία - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• προδοσία - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.  (Αʹ έκδοση: 1998)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	προδοσίᾱ	αἱ	προδοσίαι
γενική	τῆς	προδοσίᾱς	τῶν	προδοσιῶν
δοτική	τῇ	προδοσίᾳ	ταῖς	προδοσίαις
αιτιατική	τὴν	προδοσίᾱν	τὰς	προδοσίᾱς
κλητική ὦ!		προδοσίᾱ		προδοσίαι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		προδοσίᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		προδοσίαιν
1η κλίση, ομάδα 'χώρα', Κατηγορία 'σοφία' όπως «σοφία» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

προδοσία < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

προδοσία, -ας θηλυκό

• εγκατάλειψη, προδοσία

  ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 5, 116.3

  καὶ ἐλθούσης στρατιᾶς ὕστερον ἐκ τῶν Ἀθηνῶν ἄλλης, ὡς ταῦτα ἐγίγνετο, ἧς ἦρχε Φιλοκράτης ὁ Δημέου, καὶ κατὰ κράτος ἤδη πολιορκούμενοι, γενομένης καὶ προδοσίας τινός, ἀφ᾽ ἑαυτῶν ξυνεχώρησαν τοῖς Ἀθηναίοις ὥστε ἐκείνους περὶ αὐτῶν βουλεῦσαι.

  Μετά απ᾽ αυτό πήγε και άλλος στρατός από την Αθήνα με αρχηγό τον Φιλοκράτη του Δημέου και η πολιορκία έγινε στενότερη. Έγινε και κάποια προδοσία και οι Μήλιοι αναγκάστηκαν να παραδοθούν στην διάκριση των Αθηναίων,

  Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

  ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 1, 110.3

  Ἰνάρως δὲ ὁ Λιβύων βασιλεύς, ὃς τὰ πάντα ἔπραξε περὶ τῆς Αἰγύπτου, προδοσίᾳ ληφθεὶς ἀνεσταυρώθη.

  Ο Ινάρως, βασιλεύς της Λιβύης, που είχε πρωτοστατήσει στην επανάσταση της Αιγύπτου, αιχμαλωτίστηκε με προδοσία και τον σταύρωσαν.

  Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

  ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ξενοφῶν, Ἑλληνικά, 1, 3.19

  ὃς ἐπαγόμενος θανάτου ὕστερον ἐν Λακεδαίμονι διὰ τὴν προδοσίαν ἀπέφυγεν, ἀπολογούμενος ὅτι οὐ προδιδοίη τὴν πόλιν, ἀλλὰ σώσαι, παῖδας ὁρῶν καὶ γυναῖκας λιμῷ ἀπολλυμένους, Βυζάντιος ὢν καὶ οὐ Λακεδαιμόνιος· τὸν γὰρ ἐνόντα σῖτον Κλέαρχον τοῖς Λακεδαιμονίων στρατιώταις διδόναι·

  Αργότερα ο Αναξίλαος δικάστηκε στη Σπάρτη για την προδοσία και κινδύνεψε η ζωή του, αλλ᾽ αθωώθηκε όταν εξήγησε, στην απολογία του, ότι όχι μόνο δεν είχε προδώσει την πόλη, παρά την είχε σώσει: Βυζαντινός ο ίδιος κι όχι Λακεδαιμόνιος, έβλεπε τα γυναικόπαιδα να πεθαίνουν της πείνας, ενώ ο Κλέαρχος μοίραζε στους Λακεδαιμονίους στρατιώτες όσο στάρι υπήρχε στην πόλη.

  Μετάφραση (2012, 1η:1966): Ρόδης Ρούφος. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας @greek‑language.gr

Άλλες μορφές

• ιωνικός τύπος : προδοσίη

Συγγενικά

• → δείτε τις λέξεις προδίδωμι και δίδωμι

Πηγές

• προδοσία - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• προδοσία - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.