οἶμος

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	οἶμος	οἱ	οἶμοι
γενική	τοῦ	οἴμου	τῶν	οἴμων
δοτική	τῷ	οἴμῳ	τοῖς	οἴμοις
αιτιατική	τὸν	οἶμον	τοὺς	οἴμους
κλητική ὦ!		οἶμε		οἶμοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		οἴμω
γεν-δοτ	τοῖν		οἴμοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «κῆπος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

οἶμος < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

οἶμος, -ου αρσενικό ή θηλυκό

1. δρόμος, μονοπάτι, ατραπός

   ※  7ος πκε αιώνας ⌘ Ἡσίοδος, Ἔργα καὶ Ἡμέραι, 290 (290-292)

   μακρὸς δὲ καὶ ὄρθιος οἶμος ἐς αὐτὴν | καὶ τρηχὺς τὸ πρῶτον· ἐπὴν δ᾽ εἰς ἄκρον ἵκηται, | ῥηιδίη δὴ ἔπειτα πέλει, χαλεπή περ ἐοῦσα.

   Μακριά κι απότομη η οδός γι᾽ αυτήν | και στην αρχή τραχιά. Μα όταν φτάσεις στην κορφή, | εύκολη γίνεται έπειτα, κι ας ήταν δύσκολη.

   Μετάφραση (2001): Σταύρος Γκιργκένης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr

2. λωρίδα, γραμμή

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 11 (Λ. Ἀγαμέμνονος ἀριστεία.), στίχ. 24 (στίχοι 24-25)

   τοῦ δ᾽ ἤτοι δέκα οἶμοι ἔσαν μέλανος κυάνοιο, | δώδεκα δὲ χρυσοῖο καὶ εἴκοσι κασσιτέροιο·

   και δώδεκα είχε ο θώρακας κλωστές από χρυσάφι, | δέκ᾽ από μαύρον χάλυβα κι είκοσι κασσιτέρου·

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

3. λωρίδα γης, έκταση, τοποθεσία, περιοχή

   ※  6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Προμηθεὺς δεσμώτης, στίχ. 2 (1-2)

   Χθονὸς μὲν ἐς τηλουρὸν ἥκομεν πέδον, | Σκύθην ἐς οἷμον, ἄβροτον εἰς ἐρημίαν.

   Νά μας, στα πέριορα τ᾽ αλαργινά του κόσμου | στους έρημους κι απάτητους Σκυθικούς δρόμους.

   Μετάφραση (1930): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Εστία @greek‑language.gr

4. (μεταφορικά) μελωδία ενός τραγουδιού

   ※  3ος πκε αιώνας Καλλίμαχος ο Κυρηναίος, Ὕμνοι, ΕΙΣ ΔΙΑ, στίχος 1.78

   Φοίβου δὲ λύρης εὖ εἰδότας οἴμους·

   του Φοίβου όσοι ξέρουνε καλά να παίζουν με τη λύρα ύμνους.

   Μετάφραση: (1996), Θανάσης Παπαθανασόπουλος @greek‑language.gr

Άλλες μορφές

• οἷμος

Συγγενικά

• παροιμία
• παροίμιον
• προοίμιον
• προοιμιακός

Σύνθετα

• ἄοιμος
• δύσοιμος
• πάροιμος

Πηγές

• οἶμος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• οἶμος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.