ἄλαστος

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ γένη	αρσενικό & θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ/ἡ	ἄλαστος	τὸ	ἄλαστον
γενική	τοῦ/τῆς	ἀλάστου	τοῦ	ἀλάστου
δοτική	τῷ/τῇ	ἀλάστῳ	τῷ	ἀλάστῳ
αιτιατική	τὸν/τὴν	ἄλαστον	τὸ	ἄλαστον
κλητική ὦ!		ἄλαστε		ἄλαστον
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ/αἱ	ἄλαστοι	τὰ	ἄλαστᾰ
γενική	τῶν	ἀλάστων	τῶν	ἀλάστων
δοτική	τοῖς/ταῖς	ἀλάστοις	τοῖς	ἀλάστοις
αιτιατική	τοὺς/τὰς	ἀλάστους	τὰ	ἄλαστᾰ
κλητική ὦ!		ἄλαστοι		ἄλαστᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	ἀλάστω	τὼ	ἀλάστω
γεν-δοτ	τοῖν	ἀλάστοιν	τοῖν	ἀλάστοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δύσκολος' όπως «δύσκολος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

ἄλαστος < ἄ- στερητικό + θέμα λᾱσ- (και λησ-) του λανθάνω, λήθω + -τος

Επίθετο

ἄλαστος, -ος, -ον (ελληνιστικός ιωνικός τύπος : ἄληστος)

1. (για πρόσωπα) αλησμόνητος, αξέχαστος
2. (για πρόσωπα) καταραμένος, άθλιος

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 22 (Χ. Ἕκτορος ἀναίρεσις.), στίχ. 261 (στίχοι 261-262)

   Ἕκτορ, μή μοι, ἄλαστε, συνημοσύνας ἀγόρευε· | ὡς οὐκ ἔστι λέουσι καὶ ἀνδράσιν ὅρκια πιστά,

   Μη μου προφέρεις σύμβασες, ω Έκτωρ μισητέ μου, | λεοντάρια και άνθρωποι ποτέ δεν όμοσαν ειρήνην,

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

3. (για καταστάσεις) αλησμόνητος, αξέχαστος
4. (για καταστάσεις) αφόρητος, αβάσταχτος

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 24 (Ω. Ἕκτορος λύτρα.), στίχ. 105 (στίχοι 104-105)

   ἤλυθες Οὔλυμπόνδε, θεὰ Θέτι, κηδομένη περ, | πένθος ἄλαστον ἔχουσα μετὰ φρεσίν· οἶδα καὶ αὐτός·

   Ανέβηκες στον Όλυμπον, ω Θέτις, αν και λύπην | μεγάλην έχεις στην ψυχήν, καθώς καλά γνωρίζω·

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

5. (το ουδ. ως επίρρημα) (τὸ ἄλαστον) ακατάπαυστα

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 14 (ξ. Ὀδυσσέως πρὸς Εὔμαιον ὁμιλία.), στίχ. 174 (στίχοι 174-175)

   νῦν αὖ παιδὸς ἄλαστον ὀδύρομαι, ὃν τέκ᾽ Ὀδυσσεύς, | Τηλεμάχου·

   Τώρα οδύρομαι για το βλαστάρι του Οδυσσέα, τον αλησμόνητό του γιο, | για τον Τηλέμαχο,

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   Τώρα οδύρομαι ακατάπαυστα για το παιδί, που γέννησε ο Οδυσσέας, | για τον Τηλέμαχο,

   Μετάφραση λέξεων: Βικιλεξικό.

Πηγές

• ἄλαστος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἄλαστος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.