χύνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

χύνω < αρχαία ελληνική χέω (όταν στο θέμα αορίστου χυ- αναπτύχθηκε το πρόσφυμα ν και δημιουργήθηκε το θέμα χυν-)

Ρήμα

χύνω (μεσοπαθητικό: χύνομαι)

1. (μεταβατικό) προκαλώ τη ροή ενός υγρού από το δοχείο στο οποίο βρισκόταν προς τα κάτω.

   έχυσες τον καφέ πάνω στα ρούχα σου.

2. (μεταβατικό) οδηγώ μία ρευστή μάζα μετάλλου μέσα στο καλούπι όπου θα στερεοποιηθεί και θα αποκτήσει το επιθυμητό σχήμα.
3. (αμετάβατο) (χυδαίο) εκσπερματίζω, φτάνω σε οργασμό.

Εκφράσεις

• χύνεται αίμα
• χύνεται πολλή μελάνη ή χύνεται πολύ μελάνι
• χύνω λάδι στη φωτιά, → δείτε την έκφραση: ρίχνω λάδι στη φωτιά
• χύνω αίμα
• χύνω δάκρυα
• χύνω δηλητήριο
• χύνω ιδρώτα
• χύνω την καρδάρα με το γάλα, → δείτε την έκφραση: κλοτσάω την καρδάρα με το γάλα
• χύνω το αίμα μου
• χύνω φαρμάκι
• χύνω φως (πάνω) σε κάτι
• χύνω χολή

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	χύνω	έχυνα	θα χύνω	να χύνω		χύνοντας
β' ενικ.	χύνεις	έχυνες	θα χύνεις	να χύνεις	χύνε
γ' ενικ.	χύνει	έχυνε	θα χύνει	να χύνει
α' πληθ.	χύνουμε	χύναμε	θα χύνουμε	να χύνουμε
β' πληθ.	χύνετε	χύνατε	θα χύνετε	να χύνετε	χύνετε
γ' πληθ.	χύνουν(ε)	έχυναν χύναν(ε)	θα χύνουν(ε)	να χύνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		έχυσα	θα χύσω	να χύσω		χύσει
β' ενικ.		έχυσες	θα χύσεις	να χύσεις	χύσε
γ' ενικ.		έχυσε	θα χύσει	να χύσει
α' πληθ.		χύσαμε	θα χύσουμε	να χύσουμε
β' πληθ.		χύσατε	θα χύσετε	να χύσετε	χύστε
γ' πληθ.		έχυσαν χύσαν(ε)	θα χύσουν(ε)	να χύσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω χύσει	είχα χύσει	θα έχω χύσει	να έχω χύσει
β' ενικ.	έχεις χύσει	είχες χύσει	θα έχεις χύσει	να έχεις χύσει
γ' ενικ.	έχει χύσει	είχε χύσει	θα έχει χύσει	να έχει χύσει
α' πληθ.	έχουμε χύσει	είχαμε χύσει	θα έχουμε χύσει	να έχουμε χύσει
β' πληθ.	έχετε χύσει	είχατε χύσει	θα έχετε χύσει	να έχετε χύσει
γ' πληθ.	έχουν χύσει	είχαν χύσει	θα έχουν χύσει	να έχουν χύσει

Συγγενικά

• από το χέω και το θέμα χυ
• χυτός
• χύδην
• χύμα, χυμένος
• χυδαίος
• χύτρα
• χυλός
• καθώς και σε σύνθετη μορφή τα
• εγχέω, έγχυση
• συγχέω, σύγχυση και συγχύζομαι
• διαχέω, διάχυση
• ξεχύνομαι
• συγκεχυμένος
• περιχυμένος

Μεταφράσεις

    χύνω υγρό

αγγλικά : slop (en), shed (en), pour (en) γαλλικά : verser (fr), renverser (fr), déverser (fr),3 - jouir (fr), gicler (fr) ισπανικά : verter (es)

    χύνω μέταλλο σε καλούπι

αγγλικά : cast (en) γαλλικά : fondre (fr)

    εκσπερματίζω, φτάνω σε οργασμό

αγγλικά : cum (en), ejaculate (en)

Πηγές

• χύνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• χύνω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.  (Αʹ έκδοση: 1998)
• Κάτος, Γιώργος Β. (2016) Λεξικό της λαϊκής και της περιθωριακής μας γλώσσας. Θεσσαλονίκη, 2016 στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας- Αναζήτηση:'χύνω'.