νιώθω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

νιώθω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική νιώθω

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈɲo.θo/ ('['με συνίζηση))

τυπογραφικός συλλαβισμός : νοιώ‐θω

Ρήμα

νιώθω, αόρ.: ένοιωσα (χωρίς παθητική φωνή)

1. δοκιμάζω ένα συναίσθημα

   ⮡  νιώθω ντροπή, νιώθω πόνο

   ≈ συνώνυμα: αισθάνομαι

2. αντιλαμβάνομαι, καταλαβαίνω

   ⮡  νιώθεις τι είναι αυτά που λες;

3. προαισθάνομαι

   ⮡  νιώθω τον κίνδυνο

4. (αμετάβατο) αντιλαμβάνομαι κατά ένα ορισμένο τρόπο την ψυχολογική μου κατάσταση ή τις σωματικές μου δυνάμεις και την κατάσταση της υγείας μου

   —Πώς νιώθεις τώρα; —Πολύ καλύτερα, ευχαριστώ.

Άλλες γραφές

• νοιώθω (παρωχημένη, → δείτε  #σημείωση)

Άλλες μορφές

• νιώνω (παρωχημένο, ιδιωματικό)

Συγγενικά

• άνοιωθος / άνιωθος
• άνοιωστος, άνοιωτος
• νιώσιμο

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	νιώθω	ένιωθα	θα νιώθω	να νιώθω		νιώθοντας
β' ενικ.	νιώθεις	ένιωθες	θα νιώθεις	να νιώθεις	νιώθε
γ' ενικ.	νιώθει	ένιωθε	θα νιώθει	να νιώθει
α' πληθ.	νιώθουμε	νιώθαμε	θα νιώθουμε	να νιώθουμε
β' πληθ.	νιώθετε	νιώθατε	θα νιώθετε	να νιώθετε	νιώθετε
γ' πληθ.	νιώθουν(ε)	ένιωθαν νιώθαν(ε)	θα νιώθουν(ε)	να νιώθουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		ένιωσα	θα νιώσω	να νιώσω		νιώσει
β' ενικ.		ένιωσες	θα νιώσεις	να νιώσεις	νιώσε
γ' ενικ.		ένιωσε	θα νιώσει	να νιώσει
α' πληθ.		νιώσαμε	θα νιώσουμε	να νιώσουμε
β' πληθ.		νιώσατε	θα νιώσετε	να νιώσετε	νιώστε
γ' πληθ.		ένιωσαν νιώσαν(ε)	θα νιώσουν(ε)	να νιώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω νιώσει	είχα νιώσει	θα έχω νιώσει	να έχω νιώσει
β' ενικ.	έχεις νιώσει	είχες νιώσει	θα έχεις νιώσει	να έχεις νιώσει
γ' ενικ.	έχει νιώσει	είχε νιώσει	θα έχει νιώσει	να έχει νιώσει
α' πληθ.	έχουμε νιώσει	είχαμε νιώσει	θα έχουμε νιώσει	να έχουμε νιώσει
β' πληθ.	έχετε νιώσει	είχατε νιώσει	θα έχετε νιώσει	να έχετε νιώσει
γ' πληθ.	έχουν νιώσει	είχαν νιώσει	θα έχουν νιώσει	να έχουν νιώσει

Μεταφράσεις

    νιώθω

αγγλικά : feel (en), sense (en) γαλλικά : sentir (fr), ressentir (fr) ισπανικά : sentir (es), sentirse (es)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

νιώθω < πιθανόν από τον αόριστο ἔγνωσα του γνώθω (όπως και του αρχαίου γιγνώσκω και με την επίδραση του αορίστου ἔνιωσα < ἐνόησα < αρχαία ελληνική νοέω / νοῶ

• Κατ' άλλη άποψη, < *ἐννοιῶ < ἔννοια, απ' όπου η γραφή νοιώθω

Ρήμα

νιώθω

1. αντιλαμβάνομαι, καταλαβαίνω
2. μαθαίνω, πληροφορούμαι
3. ακούω

Άλλες μορφές

• νιώνω

Ρηματικοί τύποι

• νιώθομεν
• ἐνιώθασι
• ἔνιωσα (αόριστος)
• ἐνιώσασιν

Πηγές

• νιώθω -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 
• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.