Βικιλεξικό

ὄστρακον

Δείτε επίσης : όστρακο

Αρχαία ελληνικά (grc)

επεξεργασία
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική τὸ ὄστρακον τὰ ὄστρακᾰ
      γενική τοῦ ὀστράκου τῶν ὀστράκων
      δοτική τῷ ὀστράκῳ τοῖς ὀστράκοις
    αιτιατική τὸ ὄστρακον τὰ ὄστρακᾰ
     κλητική ὦ! ὄστρακον ὄστρακᾰ
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  ὀστράκω
γεν-δοτ τοῖν  ὀστράκοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'πρόσωπον' όπως «πρόσωπον» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

  Ετυμολογία

επεξεργασία
ὄστρακον < → λείπει η ετυμολογία

  Ουσιαστικό

επεξεργασία

ὄστρακον, -ου ουδέτερο

  1. το κέλυφος των οστρακόδερμων ζώων, των σαλιγκαριών, των χελωνών, κ.α.
    ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Περὶ αἱμορροΐδων, (De haemorrhoidibus), Chapter 8, @scaife.perseus
    Ἢν δὲ βούλῃ βαλάνοισιν ἰῆσθαι, σηπίης ὄστρακον, μολυβδαίνης τρίτον μέρος, ἄσφαλτον, στυπτηρίην, ἄνθος ὀλίγον, κηκίδα, χαλκοῦ ἰὸν ὀλίγον, τουτέων μέλι ἑφθὸν καταχέας, βάλανον ποιήσας μακροτέρην, προστίθει, μέχρις ἂν ἀφανίσῃς.
  2. (για καρπούς) το σκληρό κέλυφος
    ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ψευδοαριστοτέλης, Περὶ φυτῶν, 1.5.8 @scaife.perseus
    Καὶ τινὲς μὲν ἐν σαρκί εἰσιν, ὡς οἱ τῶν φοινίκων καρποί, τινὲς δὲ οἶον ἐν οἰκίσκοις, ὡς αἱ βάλανοι, ἄλλοι δ’ ἐν οἰκίσκοις πολλοῖς καὶ λέμμασι καὶ ὀστράκοις, ὡς τὰ κάρυα.
  3. πήλινο αγγείο
    ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Βάτραχοι, στίχ. 1190 (1189-1192)
    ὅτε δὴ πρῶτον μὲν αὐτὸν γενόμενον | χειμῶνος ὄντος ἐξέθεσαν ἐν ὀστράκῳ, | ἵνα μὴ ᾽κτραφεὶς γένοιτο τοῦ πατρὸς φονεύς· | εἶθ᾽ ὡς Πόλυβον ἤρρησεν οἰδῶν τὼ πόδε·
    Μόλις γεννήθηκε, | τον βάζουν σε μια χύτρα κι έκθετο τον αφήνουν μες στο κρύο, | φονιάς για να μη γίνει του γονιού του σα μεγαλώσει· | με πρησμένα πόδια ως του Πόλυβου σύρθηκε το σπίτι·
    Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα:Τυποβιβλιοτεχνική @greek‑language.gr
  4. κομμάτι αγγείου που χρησίμευε για ψηφοφορία
    ※  1ος/2ος κε αιώνας ⌘ Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Νικίας, 11.9
    Νικίας γὰρ εἰ τὸν περὶ ὀστράκου κίνδυνον ἀνέρριψε πρὸς Ἀλκιβιάδην, ἢ κρατήσας ἂν ἀσφαλῶς ᾤκει τὴν πόλιν, ἐκεῖνον ἐξελάσας, ἢ κρατηθεὶς αὐτὸς ἐξῄει πρὸ τῶν ἐσχάτων ἀτυχιῶν, τὸ δοκεῖν ἄριστος εἶναι στρατηγὸς διαφυλάξας.
    Εάν δηλαδή ο Νικίας διακινδύνευε τον οστρακισμό με τον Αλκιβιάδη, ή θα κέρδιζε και θα ζούσε με ασφάλεια στην πόλη, εξορίζοντας εκείνον, ή θα έχανε και θα έφευγε ο ίδιος πριν τις τελευταίες ατυχίες του, διατηρώντας την εντύπωση πως είναι άριστος στρατηγός.
    Μετάφραση (2012): Γιαγκόπουλος, Α.Ι., Ζ.Ε. Μαλαθούνη. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. @greek‑language.gr
  5. γλάστρα
    ※  4ος/3ος πκε αιώνας ⌘ Θεόφραστος, Enquiry into Plants, 6.7.3, @scaife.perseus
    Ἀβρότονον δὲ μᾶλλον ἀπὸ σπέρματος βλαστάνει ἢ ἀπὸ ῥίζης καὶ παρασπάδος· χαλεπῶς δὲ καὶ ἀπὸ σπέρματος· προμοσχευόμενον ἐν ὀστράκοις, ὥσπερ οἱ Ἀδώνιδος κῆποι, τοῦ θέρους·
  6. κέλυφος αβγού

Συγγενικά

επεξεργασία

  Πηγές

επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiktionary.org/w/index.php?title=ὄστρακον&oldid=6912139"