αναστατώνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

αναστατώνω < ἀναστατώνω και (μεσαιωνικό) ἀναστατῶ και ἀνασταίνω (σηκώνω όρθιο) οπότε και διαχωρίσθηκαν νοηματικά οι οικογένειες όσων λέξεων συγγένευαν εννοιολογικά με την ανάσταση(σηκώνω + στατώ) και σε όσες συγγένευαν με την αναστάτωση (ανακατεύω) και το ἀναστατόω < αρχαία ελληνική ἀναστατέω-ἀναστατῶ (καταστρέφω, ξεσπιτώνω, αναγκάζω κάποιον να ξεσηκωθεί από το σπίτι του)< ἀνίστημι και ἀνίσταμαι < ἄνω + ἵστημι

Ρήμα

αναστατώνω (παθητική φωνή: αναστατώνομαι)

1. (άψυχα) διασαλεύω σημαντικά την τάξη, ανακατεύω αντικείμενα, φέρνω τα πάνω-κάτω, προκαλώ ακαταστασία

   οι διαρρήκτες αναστάτωσαν το σπίτι, αλλά δε βρήκαν τίποτα

2. για ζωντανά πλάσματα, διαταράσσω τη ζωή τους, προκαλώ αναστάτωση, τα ταράζω

   η χρεωκοπία αναστάτωσε τη ζωή όλης της Ελλάδας

3. ξεσηκώνω συναισθηματικά, ερωτικά ή και σεξουαλικά

   αυτός ο άνδρας/γυναίκα με αναστατώνει

Συγγενικά

της ίδιας έννοιας αναστατώνοντας αναστατωμένος αναστάτωση και καθ./αρχ. ἀναστάτωσις αναστατωμένα επίρρημα αναστάτωμα ανάστατος ανάστα

τύποι που διαχωρίσθηκαν εννοιολογικά αναστηθείς (μετοχή < ἀναστηθείς) αναστάς εκ νεκρών (μετοχή < ἀναστάς) ανάσταση < (ἀνάστασις) ανασταίνω αναστατικός αναστάσιμος ανάστημα (καθ. ἀνάστημα και μεσαιωνικό ἀνάστεμα) ἀναστέκομαι (μεσ.)

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	αναστατώνω	αναστάτωνα	θα αναστατώνω	να αναστατώνω		αναστατώνοντας
β' ενικ.	αναστατώνεις	αναστάτωνες	θα αναστατώνεις	να αναστατώνεις	αναστάτωνε
γ' ενικ.	αναστατώνει	αναστάτωνε	θα αναστατώνει	να αναστατώνει
α' πληθ.	αναστατώνουμε	αναστατώναμε	θα αναστατώνουμε	να αναστατώνουμε
β' πληθ.	αναστατώνετε	αναστατώνατε	θα αναστατώνετε	να αναστατώνετε	αναστατώνετε
γ' πληθ.	αναστατώνουν(ε)	αναστάτωναν αναστατώναν(ε)	θα αναστατώνουν(ε)	να αναστατώνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		αναστάτωσα	θα αναστατώσω	να αναστατώσω		αναστατώσει
β' ενικ.		αναστάτωσες	θα αναστατώσεις	να αναστατώσεις	αναστάτωσε
γ' ενικ.		αναστάτωσε	θα αναστατώσει	να αναστατώσει
α' πληθ.		αναστατώσαμε	θα αναστατώσουμε	να αναστατώσουμε
β' πληθ.		αναστατώσατε	θα αναστατώσετε	να αναστατώσετε	αναστατώστε
γ' πληθ.		αναστάτωσαν αναστατώσαν(ε)	θα αναστατώσουν(ε)	να αναστατώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω αναστατώσει	είχα αναστατώσει	θα έχω αναστατώσει	να έχω αναστατώσει
β' ενικ.	έχεις αναστατώσει	είχες αναστατώσει	θα έχεις αναστατώσει	να έχεις αναστατώσει
γ' ενικ.	έχει αναστατώσει	είχε αναστατώσει	θα έχει αναστατώσει	να έχει αναστατώσει
α' πληθ.	έχουμε αναστατώσει	είχαμε αναστατώσει	θα έχουμε αναστατώσει	να έχουμε αναστατώσει
β' πληθ.	έχετε αναστατώσει	είχατε αναστατώσει	θα έχετε αναστατώσει	να έχετε αναστατώσει
γ' πληθ.	έχουν αναστατώσει	είχαν αναστατώσει	θα έχουν αναστατώσει	να έχουν αναστατώσει

Μεταφράσεις

    αναστατώνω

αγγλικά : upset (en), disrupt (en)mess up (en) (1) + (2) excite (en)arouse (en) (3) γαλλικά : bouleverser (fr)