κύντερος
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασίαΕτυμολογία
επεξεργασία- κύντερος < συγκριτικός βαθμός επιθέτου που σχηματίστηκε από τη λέξη κύων
Επίθετο
επεξεργασίακύντερος, -α, -ον, συγκριτικός :κυντερώτερος
- περισσότερο όμοιος με σκύλο, αναιδέστερος, θρασύτερος, απεχθέστερος, πιο φρικτός
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 11 (λ. Ἀλκίνου ἀπόλογοι: Νέκυια.), στίχ. 427 (427-430)
- ὣς οὐκ αἰνότερον καὶ κύντερον ἄλλο γυναικὸς | ἥ τις δὴ τοιαῦτα μετὰ φρεσὶν ἔργα βάληται· | οἷον δὴ καὶ κείνη ἐμήσατο ἔργον ἀεικές, | κουριδίῳ τεύξασα πόσει φόνον.
- Ω ναι, στον κόσμο τίποτε δεν είναι πιο σκληρό κι απάνθρωπο απ᾽ τη γυναίκα | που έβαλε μες στο μυαλό της τέτοιες πράξεις, | όπως αυτή, που το μελέτησε το ανόσιο έργο, | σφάζοντας άντρα που τη στεφανώθηκε.
- Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr
- ὣς οὐκ αἰνότερον καὶ κύντερον ἄλλο γυναικὸς | ἥ τις δὴ τοιαῦτα μετὰ φρεσὶν ἔργα βάληται· | οἷον δὴ καὶ κείνη ἐμήσατο ἔργον ἀεικές, | κουριδίῳ τεύξασα πόσει φόνον.
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 7 (η. Ὀδυσσέως εἴσοδος πρὸς Ἀλκίνουν.), στίχ. 216 (215-218)
- ἀλλ᾽ ἐμὲ μὲν δορπῆσαι ἐάσατε κηδόμενόν περ· | οὐ γάρ τι στυγερῇ ἐπὶ γαστέρι κύντερον ἄλλο | ἔπλετο, ἥ τ᾽ ἐκέλευσεν ἕο μνήσασθαι ἀνάγκῃ | καὶ μάλα τειρόμενον καὶ ἐνὶ φρεσὶ πένθος ἔχοντα,
- Αλλά ζητώ την άδειά σας τώρα να δειπνήσω, παρά τη μαύρη πίκρα που με τρώει· | πράγμα δεν ξέρω αναιδέστερο στον κόσμο απ᾽ την καταραμένη αυτήν κοιλιά — | αυτή προστάζει στον καθένα να θυμηθεί το φαγητό, | κι αν είναι ακόμη συντριμμένος, ας έχει πένθος στην ψυχή του.
- Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr
- ἀλλ᾽ ἐμὲ μὲν δορπῆσαι ἐάσατε κηδόμενόν περ· | οὐ γάρ τι στυγερῇ ἐπὶ γαστέρι κύντερον ἄλλο | ἔπλετο, ἥ τ᾽ ἐκέλευσεν ἕο μνήσασθαι ἀνάγκῃ | καὶ μάλα τειρόμενον καὶ ἐνὶ φρεσὶ πένθος ἔχοντα,
- ※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Πολιτεία, 3, 390d
- Ἀλλ᾽ εἴ πού τινες, ἦν δ᾽ ἐγώ, καρτερίαι πρὸς ἅπαντα καὶ λέγονται καὶ πράττονται ὑπὸ ἐλλογίμων ἀνδρῶν, θεατέον τε καὶ ἀκουστέον, οἷον καὶ τὸ—
στῆθος δὲ πλήξας κραδίην ἠνίπαπε μύθῳ·
τέτλαθι δή, κραδίη· καὶ κύντερον ἄλλο ποτ᾽ ἔτλης.- Μα όπου μας παρουσιάζονται παραδείγματα καρτερίας είτε στους λόγους είτε στις πράξεις γενναίων αντρών, τότε βέβαια και να τους θαυμάζομε και να τους ακούομε πρέπει, καθώς παραδείγματος χάριν το
Και χτύπησε το στήθος του κι έτσ᾽ είπε της καρδιάς του·
βάστα, καημένη μου καρδιά, κι άλλα χειρότερά ειδες. - Μετάφραση (στη δημοτική, χ.χ.): Ιωάννης Γρυπάρης. Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ, 2015 (στην καθαρεύουσα, 1911, Εκδ.Φέξη) @greek‑language.gr
- Μα όπου μας παρουσιάζονται παραδείγματα καρτερίας είτε στους λόγους είτε στις πράξεις γενναίων αντρών, τότε βέβαια και να τους θαυμάζομε και να τους ακούομε πρέπει, καθώς παραδείγματος χάριν το
- Ἀλλ᾽ εἴ πού τινες, ἦν δ᾽ ἐγώ, καρτερίαι πρὸς ἅπαντα καὶ λέγονται καὶ πράττονται ὑπὸ ἐλλογίμων ἀνδρῶν, θεατέον τε καὶ ἀκουστέον, οἷον καὶ τὸ—
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 11 (λ. Ἀλκίνου ἀπόλογοι: Νέκυια.), στίχ. 427 (427-430)
Συγγενικά
επεξεργασία- → δείτε τη λέξη κύων
Δείτε επίσης
επεξεργασίαΠηγές
επεξεργασία- κύντερος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- κύντερος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.