γίνομαι

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

γίνομαι < (κληρονομημένο) ελληνιστική κοινή γίνομαι < αρχαία ελληνική γίγνομαι

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈʝi.no.me/

τυπογραφικός συλλαβισμός : γί‐νο‐μαι

Ρήμα

γίνομαι, στ.μέλλ.: θα γίνω/γινώ/γενώ, π.αόρ.: έγινα/γίνηκα, μτχ.π.π.: γινωμένος (αποθετικό ρήμα)

1. λαβαίνω υπόσταση, ζωή, ύπαρξη
2. αποκτώ μια ιδιότητα

   ⮡  Έγινε κατακόκκινος από την ντροπή του.

   ※  "Μακάρι να γινόμουνα κι εγώ δασκάλα", της έλεγε. ((Σώτη Τριανταφύλλου (2004). Η φυγή [μυθιστόρημα]))

3. ετοιμάζομαι, ολοκληρώνομαι

   ⮡  Ακόμα να γίνει το φαγητό.

4. (στο γ πρόσωπο) συμβαίνω

   ⮡  Αυτά έγιναν χτες στο γήπεδο.

5. (στο γ πρόσωπο ενικού) είναι δυνατόν

   ⮡  Γίνεται να συναντηθούμε κατά τις τρεις αντί στις δύο που είχαμε πει;

Άλλες μορφές

• γένομαι (λαϊκότροπο)

Εκφράσεις

• γίνομαι άνω ποταμών
• γίνομαι Τούρκος
• τι γίνεσαι; τι μου γίνεσαι;
• τι γίνεται;

Παροιμίες

• αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι

Συγγενικά

• απογίνομαι
• γινόμενο
• γινωμένο
• καταγίνομαι
• ξαναγίνομαι
• παραγίνομαι

Κλίση

• → λείπει η κλίση

Μεταφράσεις

    γίνομαι

αγγλικά : happen (en), become (en), be made (en), carry out (en) γαλλικά : devenir (fr) γερμανικά : werden (de), entstehen (de), geschehen (de), stattfinden (de) ιταλικά : succedere (it), accadere (it), diventare (it) ρουμανικά : deveni (ro) τουρκικά : olmak (tr)

Πηγές

• γίνομαι - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• γίνομαι - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ρήμα

γίνομαι

→ ζητούμενο λήμμα

• άλλες μορφές: γένομαι, γίγνομαι (λογιότερο)

Πηγές

• γίνομαι -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 
• γίγνομαι, γίνομαι - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ρήμα

γίνομαι

1. (ελληνιστική κοινή) μεταγενέστερη μορφή του γίγνομαι

   σύνθετα:  ἐκγίνομαι, ἐπιγίνομαι και συμποτιγίνομαι

2. ιωνικός τύπος του γίγνομαι