ἀπηλιώτης

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	ἀπηλιώτης	οἱ	ἀπηλιῶται
γενική	τοῦ	ἀπηλιώτου	τῶν	ἀπηλιωτῶν
δοτική	τῷ	ἀπηλιώτῃ	τοῖς	ἀπηλιώταις
αιτιατική	τὸν	ἀπηλιώτην	τοὺς	ἀπηλιώτᾱς
κλητική ὦ!		ἀπηλιῶτᾰ		ἀπηλιῶται
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ἀπηλιώτᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		ἀπηλιώταιν
1η κλίση, ομάδα 'στρατιώτης', Κατηγορία 'στρατιώτης' όπως «στρατιώτης» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ἀπηλιώτης < ἀπ- + ἥλ(ιος) + -ιώτης

Ουσιαστικό

ἀπηλιώτης, -ου αρσενικό

• ανατολικός άνεμος, ο απηλιώτης

  ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 7 (Πολύμνια), 188.2

  ταύτην μὲν τὴν εὐφρόνην οὕτω, ἅμα δὲ ὄρθρῳ ἐξ αἰθρίης τε καὶ νηνεμίης, τῆς θαλάσσης ζεσάσης ἐπέπεσέ σφι χειμών τε μέγας καὶ πολλὸς ἄνεμος ἀπηλιώτης, τὸν δὴ Ἑλλησποντίην καλέουσι οἱ περὶ ταῦτα τὰ χωρία οἰκημένοι.

  Λοιπόν, εκείνη τη νύχτα έμειναν σ᾽ αυτή τη θέση, όμως με τα χαράματα από αίθριο καιρό και νηνεμία πήραν να βράζουν τα κύματα κι έπεσε πάνω τους αγριοκαίρι μεγάλο και σφοδρός ανατολικός άνεμος, αυτός που οι Έλληνες της περιοχής ονομάζουν Ελλησπόντιο.

  Μετάφραση (1993): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

  ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Κύκλωψ, στίχ. 19 (18-20)

  ἤδη δὲ Μαλέας πλησίον πεπλευκότας | ἀπηλιώτης ἄνεμος ἐμπνεύσας δορὶ | ἐξέβαλεν ἡμᾶς τήνδ᾽ ἐς Αἰτναίαν πέτραν,

  Σαν πιάσαμε Καβομαλιά, | Λεβάντες μανιασμένος εφύσηξε· | μας έριξε στης Σικελίας τα βράχια.

  Μετάφραση χ.χ.: Β. Λιαπή, Αθήνα: Κίχλη @greek‑language.gr

  ≈ συνώνυμα: λατινικά subsolanus

  ≠ αντώνυμα: ζέφυρος

Άλλες μορφές

• ελληνιστική κοινή: ἀφηλιώτης

Πηγές

• ἀπηλιώτης - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἀπηλιώτης - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.