σπέος

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	τὸ	σπέος	τὰ	σπέη - σπέεᾰ
γενική	τοῦ	σπέους - σπέεος	τῶν	σπεῶν - σπεέων
δοτική	τῷ	σπέει - σπέεῐ̈ σπῆι, σπέϊ	τοῖς	σπέεσῐ(ν) & σπέσσι
αιτιατική	τὸ	σπέος	τὰ	σπέη - σπέεα
κλητική ὦ!		σπέος		σπέη - σπέεα
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		σπέει - σπέεε
γεν-δοτ	τοῖν		σπεοῖν - σπεέοιν
δοτ. εν. & σπῆι & σπέϊ· δοτ. πληθ. & σπέσσι
3η κλίση, Κατηγορία 'βέλος' όπως «βέλος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

σπέος < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

σπέος

• σπηλιά (βαθύτερη από το συνώνυμο ἄντρον)

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 2 (β. Ἰθακησίων ἐκκλησία καὶ Τηλεμάχου ἀποδημία.), στίχ. 20 (19-20)

  τὸν δ᾽ ἄγριος ἔκτανε Κύκλωψ | ἐν σπῆϊ γλαφυρῷ, πύματον δ᾽ ὁπλίσσατο δόρπον.

  Κι όμως στο μεταξύ τον εξολόθρευσε | στη θολωτή σπηλιά του ο Κύκλωπας, τον έφαγε στερνό σε απαίσιο δείπνο.

  Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 9 (ι. Ἀλκίνου ἀπόλογοι: Τὰ περὶ Κίκονας, Λωτοφάγους καὶ Κύκλωπας.), στίχ. 114 (113-115)

  ἀλλ᾽ οἵ γ᾽ ὑψηλῶν ὀρέων ναίουσι κάρηνα | ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι, θεμιστεύει δὲ ἕκαστος | παίδων ἠδ᾽ ἀλόχων, οὐδ᾽ ἀλλήλων ἀλέγουσι.

  ζούνε σ᾽ απότομες κορφές, επάνω σε ψηλά βουνά, | μέσα σε θολωτές σπηλιές, ορίζοντας καθένας μόνος του | παιδιά, γυναίκες — καμιά δεν έχουν φροντίδα για τους άλλους.

  Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

  ※  7ος πκε αιώνας ⌘ Ἡσίοδος, Θεογονία, 301 (301-303)

  ἔνθα δέ οἱ σπέος ἐστὶ κάτω κοίλῃ ὑπὸ πέτρῃ | τηλοῦ ἀπ᾽ ἀθανάτων τε θεῶν θνητῶν τ᾽ ἀνθρώπων, | ἔνθ᾽ ἄρα οἱ δάσσαντο θεοὶ κλυτὰ δώματα ναίειν.

  Έχει εκεί σπηλιά κάτω απ᾽ τον κοίλο βράχο, | μακριά απ᾽ τους αθάνατους θεούς και τους θνητούς ανθρώπους, | όπου της δώσανε οι θεοί να κατοικεί δώματα μεγαλόπρεπα.

  Μετάφραση (2001): Σταύρος Γκιργκένης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr

Άλλες μορφές

• επικός τύπος : σπεῖος

Συνώνυμα

• ἄντρον
• σπήλαιον
• σπῆλυγξ

Πηγές

• σπέος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• σπέος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.