πλοῦτος

Αυτή η σελίδα μπήκε στον κατάλογο των κλίσεων που χρειάζονται έλεγχο.

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

πλοῦτος < πίμπλημι • Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;  

Ουσιαστικό

πλοῦτος αρσενικό ή ουδέτερο

1. πλούτος

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 1 (Α. Λοιμός. Μῆνις.), στίχ. 171 (169-171)

   νῦν δ᾽ εἶμι Φθίηνδ᾽, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστιν | οἴκαδ᾽ ἴμεν σὺν νηυσὶ κορωνίσιν, οὐδέ σ᾽ ὀΐω | ἐνθάδ᾽ ἄτιμος ἐὼν ἄφενος καὶ πλοῦτον ἀφύξειν.»

   στην Φθίαν τώρ᾽ αναχωρώ· καλύτερα να γύρω | στον τόπον μου με τα κυρτά καράβια, και δεν θέλω | εδώ να μείνω ατίμητος τα πλούτη να σου αυξήσω».

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  7ος πκε αιώνας Σόλων, Απόσπασμα 15 West

   πολλοὶ γὰρ πλουτέουσι κακοί, ἀγαθοὶ δὲ πένονται·
   ἀλλ᾽ ἡμεῖς τούτοις οὐ διαμειψόμεθα
   τῆς ἀρετῆς τὸν πλοῦτον, ἐπεὶ τὸ μὲν ἔμπεδον αἰεί,
   χρήματα δ᾽ ἀνθρώπων ἄλλοτε ἄλλος ἔχει.

   Πλουτίζουν τιποτένιοι και στερούνται οι διαλεχτοί,
   αλλά εμείς δεν την αλλάζουμε
   την αρετή με πλούτο. Η αρετή αιώνια ζει,
   τα πλούτη όμως ξεγλιστρούν και αλλάζουν χέρια ολοένα.

   Μετάφραση: Κ. Τοπούζης @greek-language.gr

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Πολιτεία, 8, 555c (555c-555d)

   Οὐκοῦν δῆλον ἤδη τοῦτο ἐν πόλει, ὅτι πλοῦτον τιμᾶν καὶ σωφροσύνην ἅμα ἱκανῶς κτᾶσθαι ἐν τοῖς πολίταις ἀδύνατον, ἀλλ᾽ ἀνάγκη ἢ τοῦ ἑτέρου ἀμελεῖν ἢ τοῦ ἑτέρου; Ἐπιεικῶς, ἔφη, δῆλον.

   Δεν είναι όμως φανερό σε μια πόλη ότι είναι αδύνατο οι άνθρωποι συγχρόνως και να τιμούν τον πλούτο και να ασκούν την εγκράτεια και τη σωφροσύνη, αλλά κατ᾽ ανάγκην ή το ένα θα παραμελούν ή το άλλο; Αρκετά φανερό.

   Μετάφραση (στη δημοτική, χ.χ.): Ιωάννης Γρυπάρης. Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ, 2015 (στην καθαρεύουσα, 1911, Εκδ.Φέξη) @greek‑language.gr

2. (ως κύριο όνομα) → δείτε το λήμμα  Πλοῦτος

Παράγωγα

παράγωγα και σύνθετα με πλουτ-

• (Χρειάζεται επεξεργασία)
• -πλουτος Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -πλουτος στο Βικιλεξικό

Κλίση

κλίση αρσενικού		κλίση ουδετέρου
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός   ονομαστική ὁ πλοῦτος οἱ πλοῦτοι       γενική τοῦ πλούτου τῶν πλούτων       δοτική τῷ πλούτῳ τοῖς πλούτοις     αιτιατική τὸν πλοῦτον τοὺς πλούτους      κλητική ὦ! πλοῦτε πλοῦτοι   δυϊκός ονομ-αιτ-κλ τὼ  πλούτω γεν-δοτ τοῖν  πλούτοιν 2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «κῆπος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά		↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός   ονομαστική τὸ πλοῦτος τὰ πλούτη - πλούτεᾰ       γενική τοῦ πλούτεος τῶν πλουτῶν - πλουτέων       δοτική τῷ πλούτει - πλούτεῐ̈ τοῖς πλούτεσῐ(ν)     αιτιατική τὸ πλοῦτος τὰ πλούτη - πλούτεα      κλητική ὦ! πλοῦτος πλούτη - πλούτεα   δυϊκός ονομ-αιτ-κλ τὼ  πλούτει - πλούτεε γεν-δοτ τοῖν  πλουτοῖν - πλουτέοιν ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ Έχει 2 γενικές? Ποιοι τύποι ισχύουν? Έχει πληθυντικό? 3η κλίση, Κατηγορία 'βέλος' όπως «σκεῦος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Πηγές

• πλοῦτος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πλοῦτος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.