Ἑλλάς
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία↓ πτώσεις | ενικός | |||
---|---|---|---|---|
ονομαστική | ἡ | Ἑλλάς | ||
γενική | τῆς | Ἑλλάδος | ||
δοτική | τῇ | Ἑλλάδῐ | ||
αιτιατική | τὴν | Ἑλλάδᾰ | ||
κλητική ὦ! | Ἑλλάς | |||
Με βραχύ άλφα στο θέμα -άς, -άδος. | ||||
3η κλίση, Κατηγορία 'δεκάς' όπως «δεκάς» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ετυμολογία
επεξεργασία- Ἑλλάς < άγνωστης ετυμολογίας. Αρχικά (επιθετικοποιημένο) σε φράσεις όπως Ἑλλάς γῆ, πόλις, γλῶσσα.[1] Για την παραδοσιακή σύνδεση με τα εθνωνύμια Ἑλλοί / Σελλοί → δείτε Ἕλλην
Κύριο όνομα
επεξεργασίαἙλλάς, -άδος θηλυκό
- (στον Όμηρο) η περιοχή γύρω από το δέλτα του Σπερχειού ή η περιοχή της Φθίας στη νότια Θεσσαλία, που ανήκε στο βασίλειο του Αχιλλέα
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 683-685
- οἵ τ᾽ εἶχον Φθίην ἠδ᾽ Ἑλλάδα καλλιγύναικα, / Μυρμιδόνες δὲ καλεῦντο καὶ Ἕλληνες καὶ Ἀχαιοί / τῶν αὖ πεντήκοντα νεῶν ἦν ἀρχὸς Ἀχιλλεύς.
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 683-685
- (περιοχή) η σημερινή Ελλάδα και όλες οι περιοχές όπου κατοικούσαν Έλληνες (π.χ. τα παράλια της Μικράς Ασίας)
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 1 (Κλειώ), 82
- ...ἀναθήματα ἐν τῇ Ἑλλάδι πολλὰ...ἐν μὲν γὰρ Θήβῃσι τρίπους χρύσεος, ἐν δὲ Ἐφέσῳ αἵ τε βόες αἱ χρύσεαι, ἐν δὲ Προνηίης τῆς ἐν Δελφοῖσι ἀσπὶς χρυσέη, ..τὰ δ᾽ ἐν Βραγχίδῃσι..
- τα τάματα (που αφιέρωσε) στην Ελλάδα ήταν πολλά... στις Θήβες χρυσός τρίποδας, στην Έφεσο χρυσοί βόες, στον πρόναο των Δελφών χρυσή ασπίδα και στας Βραγχίδας (στο ναό έξω από την Μίλητο)...
- ...ἀναθήματα ἐν τῇ Ἑλλάδι πολλὰ...ἐν μὲν γὰρ Θήβῃσι τρίπους χρύσεος, ἐν δὲ Ἐφέσῳ αἵ τε βόες αἱ χρύσεαι, ἐν δὲ Προνηίης τῆς ἐν Δελφοῖσι ἀσπὶς χρυσέη, ..τὰ δ᾽ ἐν Βραγχίδῃσι..
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 1, 3
- πρὸ γὰρ τῶν Τρωικῶν οὐδὲν φαίνεται πρότερον κοινῇ ἐργασαμένη ἡ Ἑλλάς
- πριν από τα Τρωικά δεν φαίνεται να είχε κάνει τίποτε ενωμένη η Ελλάδα
- πρὸ γὰρ τῶν Τρωικῶν οὐδὲν φαίνεται πρότερον κοινῇ ἐργασαμένη ἡ Ἑλλάς
- ※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 6, 5.23
- ἐννοήσατε ὅτι ἐπὶ ταῖς θύραις τῆς Ἑλλάδος ἐσμέν.
- Και να συνειδητοποιήσετε (προς τους στρατιώτες στη Βιθυνία) ότι βρισκόμαστε στην πόρτα της Ελλάδας
- ἐννοήσατε ὅτι ἐπὶ ταῖς θύραις τῆς Ἑλλάδος ἐσμέν.
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 1 (Κλειώ), 82
- (συνεκδοχικά) οι Έλληνες
- (ελληνιστική κοινή) (εννοείται το ουσιαστικό φωνή) η ελληνική γλώσσα
- (ως επίθετο) ελληνικός (Επίθετα μονογενή μονοκατάληκτα)
- ↪ Ἑλλάς γλῶσσα, Ἑλλάς πόλις
Εκφράσεις
επεξεργασία- ἡ μεγάλη Ἑλλάς (Magna Grecia)
- ἡ παρ' ἡμῖν Ἑλλάς
Παράγωγα
επεξεργασίαθέμα ἑλλαδ-
Συγγενικά
επεξεργασία- → δείτε τη λέξη Ἕλλην
Αναφορές
επεξεργασία- ↑ Ελλάδα, Έλληνας - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
Πηγές
επεξεργασία- Μοντανάρι (Montanari), Φράνκο (Franco) (2013). Σύγχρονο λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Παπαδήμας.
- Ἑλλάς - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- Ἑλλάς - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.