πλεονεκτέω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Αρχικοί χρόνοι	Φωνή Eνεργητική	Φωνή Μέση & Παθητική
Ενεστώτας	πλεονεκτέω / πλεονεκτῶ	πλεονεκτοῦμαι
Παρατατικός	(ἐπλεονέκτεον) / ἐπλεονέκτουν
Μέλλοντας	πλεονεκτήσω
Αόριστος	ἐπλεονέκτησα
Παρακείμενος	πεπλεονέκτηκα
Υπερσυντέλικος
Συντελ.Μέλλ.

Ετυμολογία

πλεονεκτέω: → δείτε τη λέξη πλεονέκτης για τη σύνθεση με στοιχεία πλέον, ἔχω και για τις λέξεις πλεονέκτης, πλεονεξία, πλεονεκτέω

Ρήμα

πλεονεκτέω/πλεονεκτῶ

1. είμαι άπληστος, υπερόπτης, αλαζόνας
2. έχω ή απαιτώ περισσότερα από κάποιο πράγμα, έχω ή απαιτώ μεγαλύτερο μερίδιο

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 6, 39.2

   ὀλιγαρχία δὲ τῶν μὲν κινδύνων τοῖς πολλοῖς μεταδίδωσι, τῶν δ᾽ ὠφελίμων οὐ πλεονεκτεῖ μόνον, ἀλλὰ καὶ ξύμπαντ᾽ ἀφελομένη ἔχει·

   Η ολιγαρχία, ενώ κατανέμει τους κινδύνους σ᾽ όλο τον λαό, για τα ωφελήματα όχι μόνο παίρνει τα περισσότερα, αλλά τα κρατάει για τον εαυτό της, αφαιρώντας όλα από τον λαό.

   Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

3. απαιτώ περισσότερα από όσα δικαιούμαι να απαιτήσω
4. έχω ή κερδίζω πλεονέκτημα πάνω από κάποιον

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Πολιτεία, 1, 349c

   Οὐκοῦν καὶ ἀδίκου γε ἀνθρώπου τε καὶ πράξεως ὁ ἄδικος πλεονεκτήσει καὶ ἁμιλλήσεται ὡς ἁπάντων πλεῖστον αὐτὸς λάβῃ;

   Ώστε λοιπόν θα θέλει να επικρατήσει και από έναν άλλον άδικο στην αδικία και θα βάλει τα δυνατά του, για να έχει αυτός περισσότερα από όλους τους άλλους;

   Μετάφραση (στη δημοτική, χ.χ.): Ιωάννης Γρυπάρης. Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ, 2015 (στην καθαρεύουσα, 1911, Εκδ.Φέξη) @greek‑language.gr

5. εξαπατώ, λαμβάνω με απάτη
6. (στην παθητική φωνή) εξαπατώμαι

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη πλεονέκτης & πλέον, ἔχω

Πηγές

• πλεονεκτέω - Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006‑2008. greek‑language.gr
• πλεονεκτέω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πλεονεκτέω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.