ὑφαρπάζω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ὑφαρπάζω < ὑφ- + ἁρπάζω

Ρήμα

ὑφαρπάζω

1. αρπάζω, αποσπώ κάτω από

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ἱππῆς, στίχ. 1200 . Μιλάει ο Παφλαγόνας στον Αλλαντοπώλη.

   οἴμοι τάλας, ἀδίκως γε τἄμ᾽ ὑφήρπασας.

   Αλίμονό μου, ο καψερός! Άρπαξες άτιμα το δικό μου κανίσκι.

   Μετάφραση (2005): Ηλίας Σπυρόπουλος, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Ξενοφῶν, Κύρου Παιδεία, 8, 4.16 @scaife.perseus

   τὰ δʼ ἐκπώματα, ἔφη, ἐπειδὴ οὐκ ἀνέχεσθαί μοι φαίνει, οὐκ οἶδʼ εἰ Χρυσάντᾳ τουτῳῒ δῶ, ἐπεὶ καὶ τὴν ἕδραν σου ὑφήρπασε.

2. αφαιρώ κρυφά, υποκλέπτω

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ἱππῆς, στίχ. 1062 (1061-1062)

   [ΔΗ] ἐγὼ δ᾽ ἄλουτος τήμερον γενήσομαι; | [ΑΛΛ] οὗτος γὰρ ἡμῶν τὰς πυέλους ὑφήρπασεν.

   [Δήμος] Κι εγώ θα μείνω σήμερα άλουστος; | [Αλλαντοπώλης] Μα αφού ετούτος μάς έκλεψε τις λεκάνες;

   Μετάφραση (2005): Ηλίας Σπυρόπουλος, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr

   ≈ συνώνυμα: λατινική surripere

3. (για λόγο) διακόπτω, δεν αφήνω κάποιον να μιλήσει

   → δείτε παράθεμα στο ὑφαρπάσας

4. (μεταφορικά) κατανοώ γρήγορα το νόημα μιας πρότασης

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Νεφέλαι, στίχ. 490 (489-490). Μιλάει ο Σωκράτης.

   ἄγε νυν ὅπως, ὅταν τι προβάλω σοι σοφὸν | περὶ τῶν μετεώρων, εὐθέως ὑφαρπάσει.

   Θέμα αστρονομικό θα σου προβάλω | κι έχε το νου σου αμέσως να τ᾽ αρπάξεις.

   Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Τυποβιβλιοτεχνική @greek‑language.gr

Άλλες μορφές

• ιωνικός τύπος : ὑπαρπάζω

Συγγενικά

• ὑφαρπάμενος
• ὑφάρπασις
• → και δείτε τις λέξεις ὑπό και ἁρπάζω

Πηγές

• ὑφαρπάζω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ὑφαρπάζω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.