ἔτνος
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
---|---|---|---|---|
ονομαστική | τὸ | ἔτνος | τὰ | ἔτνη - ἔτνεᾰ |
γενική | τοῦ | ἔτνους - ἔτνεος | τῶν | ἐτνῶν - ἐτνέων |
δοτική | τῷ | ἔτνει - ἔτνεῐ̈ | τοῖς | ἔτνεσῐ(ν) |
αιτιατική | τὸ | ἔτνος | τὰ | ἔτνη - ἔτνεα |
κλητική ὦ! | ἔτνος | ἔτνη - ἔτνεα | ||
δυϊκός | ||||
ονομ-αιτ-κλ | τὼ | ἔτνει - ἔτνεε | ||
γεν-δοτ | τοῖν | ἐτνοῖν - ἐτνέοιν | ||
3η κλίση, Κατηγορία 'βέλος' όπως «βέλος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ετυμολογία
επεξεργασία- ἔτνος < → λείπει η ετυμολογία
Ουσιαστικό
επεξεργασίαἔτνος, -εος/-ους ουδέτερο
- (γαστρονομία) είδος σούπας με όσπρια, φάβα
- ※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ἱππῆς, στίχ. 1171 (1171-1172)
- [ΠΑΦ.] ἐγὼ δ᾽ ἔτνος γε πίσινον εὔχρων καὶ καλόν· | ἐτόρυνε δ᾽ αὐτὴ Παλλὰς ἡ Πυλαιμάχος.
- [ΠΑΦ.] Κι εγώ χυλό από μπιζέλια — κοίτα χρώμα, κοίτα γεύση! | Με τα χέρια της τον κοπάνισε στο γουδί η Πυλαίμαχη Παλλάδα.
- Μετάφραση (2005): Ηλίας Σπυρόπουλος, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr
- [ΠΑΦ.] ἐγὼ δ᾽ ἔτνος γε πίσινον εὔχρων καὶ καλόν· | ἐτόρυνε δ᾽ αὐτὴ Παλλὰς ἡ Πυλαιμάχος.
- ※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Λυσιστράτη, στίχ. 1061 (1061-1062)
- κἄστιν ἔτνος τι· καὶ δελφάκιον ἦν τί μοι, καὶ | τοῦτο τέθυχ᾽, ὥστε γεύσεσθ᾽ ἁπαλὰ καὶ καλά.
- Έχω φάβα, του γαλάτου γουρουνόπουλο σφαγμένο, | να χορτάστε τρυφερούλι, τραγανό ψητό της σούβλας.
- Μετάφραση (1965): Κώστας Βάρναλης, Αθήνα: Κέδρος @greek‑language.gr
- κἄστιν ἔτνος τι· καὶ δελφάκιον ἦν τί μοι, καὶ | τοῦτο τέθυχ᾽, ὥστε γεύσεσθ᾽ ἁπαλὰ καὶ καλά.
- ※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Ἱππίας μείζωνw, 290d
- [ΣΩΚΡΑΤΗΣ.] «Πότερον οὖν πρέπει,» φήσει, «ὅταν τις τὴν χύτραν ἣν ἄρτι ἐλέγομεν, τὴν καλήν, ἕψῃ ἔτνους καλοῦ μεστήν, χρυσῆ τορύνη αὐτῇ ἢ συκίνη;»
- [ΣΩΚΡΑΤΗΣ.] Και τί από τα δύο ταιριάζει, θα πει, στη χύτρα, που πιο πριν λέγαμε, την όμορφη, όταν κανείς τη βάζει στη φωτιά γεμάτη όμορφο χυλό από όσπρια: μια κουτάλα από χρυσάφι ή από συκόξυλο;
- Μετάφραση (1973): Χρήστος Καρούζος & Ιωάννης Θ. Κακριδής Θεσσαλονίκη: ΙΝΣ @greek‑language.gr
- [ΣΩΚΡΑΤΗΣ.] «Πότερον οὖν πρέπει,» φήσει, «ὅταν τις τὴν χύτραν ἣν ἄρτι ἐλέγομεν, τὴν καλήν, ἕψῃ ἔτνους καλοῦ μεστήν, χρυσῆ τορύνη αὐτῇ ἢ συκίνη;»
- ※ 5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ἱππῆς, στίχ. 1171 (1171-1172)
Συγγενικά
επεξεργασίαΠηγές
επεξεργασία- ἔτνος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- ἔτνος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.