φταίω

Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια, ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

φταίω < μεσαιωνική ελληνική φταίω < αρχαία ελληνική πταίω (κάνω κάποιον να παραπατήσει) με ανομοίωση του τρόπου άρθρωσης [pt < ft]

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈfte.o/

Ρήμα

φταίω, πρτ.: έφταιγα, αόρ.: έφταιξα (χωρίς παθητική φωνή) (αμετάβατο)

1. είμαι υπαίτιος για κάποιο σφάλμα, κάτι δυσάρεστο ή αρνητικό

   ↪ Φταίω εγώ που στο είπα. (δεν έπρεπε να στο έχω πει)

   ≈ συνώνυμα: ευθύνομαι

2. κάνω κάποιο σφάλμα

   ↪ Ζητώ συγγνώμη, εγώ έφταιξα.

   ≈ συνώνυμα: σφάλλω, λαθεύω

Άλλες μορφές

• πταίω (αρχαιοπρεπές)

Συγγενικά

• φταίξιμο
• φταίχτης/φταίχτρα
• άπταιστος

Εκφράσεις

• κι ύστερα λένε πως φταίει ο φονιάς
• φταίει ο γάιδαρος και δέρνουν το σαμάρι

Κλίση

• Δεύτερος τύπος ενεστώτα: φταιν (γ´ πληθ.)

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	φταίω	έφταιγα	θα φταίω	να φταίω		φταίγοντας
β' ενικ.	φταις	έφταιγες	θα φταις	να φταις
γ' ενικ.	φταίει	έφταιγε	θα φταίει	να φταίει
α' πληθ.	φταίμε	φταίγαμε	θα φταίμε	να φταίμε
β' πληθ.	φταίτε	φταίγατε	θα φταίτε	να φταίτε
γ' πληθ.	φταίνε	έφταιγαν φταίγανε	θα φταίνε	να φταίνε
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		έφταιξα	θα φταίξω	να φταίξω		φταίξει
β' ενικ.		έφταιξες	θα φταίξεις	να φταίξεις	φταίξε
γ' ενικ.		έφταιξε	θα φταίξει	να φταίξει
α' πληθ.		φταίξαμε	θα φταίξουμε	να φταίξουμε
β' πληθ.		φταίξατε	θα φταίξετε	να φταίξετε	φταίξτε
γ' πληθ.		έφταιξαν φταίξαν(ε)	θα φταίξουν(ε)	να φταίξουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω φταίξει	είχα φταίξει	θα έχω φταίξει	να έχω φταίξει
β' ενικ.	έχεις φταίξει	είχες φταίξει	θα έχεις φταίξει	να έχεις φταίξει
γ' ενικ.	έχει φταίξει	είχε φταίξει	θα έχει φταίξει	να έχει φταίξει
α' πληθ.	έχουμε φταίξει	είχαμε φταίξει	θα έχουμε φταίξει	να έχουμε φταίξει
β' πληθ.	έχετε φταίξει	είχατε φταίξει	θα έχετε φταίξει	να έχετε φταίξει
γ' πληθ.	έχουν φταίξει	είχαν φταίξει	θα έχουν φταίξει	να έχουν φταίξει

Μεταφράσεις

    φταίω

γαλλικά : être (fr), coupable (fr), avoir tort (fr) ισπανικά : tener la culpa (es), ser culpable (es) ιταλικά : avere la colpa (it), essere colpevole (it), avere torto (it)

Πηγές

• φταίω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
• φταίω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας