δηρός

Αρχαία ελληνικά (grc)

γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ	δηρός	ἡ	δηρᾱ́	τὸ	δηρόν
γενική	τοῦ	δηροῦ	τῆς	δηρᾶς	τοῦ	δηροῦ
δοτική	τῷ	δηρῷ	τῇ	δηρᾷ	τῷ	δηρῷ
αιτιατική	τὸν	δηρόν	τὴν	δηρᾱ́ν	τὸ	δηρόν
κλητική ὦ!		δηρέ		δηρᾱ́		δηρόν
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ	δηροί	αἱ	δηραί	τὰ	δηρᾰ́
γενική	τῶν	δηρῶν	τῶν	δηρῶν	τῶν	δηρῶν
δοτική	τοῖς	δηροῖς	ταῖς	δηραῖς	τοῖς	δηροῖς
αιτιατική	τοὺς	δηρούς	τὰς	δηρᾱ́ς	τὰ	δηρᾰ́
κλητική ὦ!		δηροί		δηραί		δηρᾰ́
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	δηρώ	τὼ	δηρᾱ́	τὼ	δηρώ
γεν-δοτ	τοῖν	δηροῖν	τοῖν	δηραῖν	τοῖν	δηροῖν
2η&1η κλίση, Κατηγορία 'ξηρός' όπως «ξηρός» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

δηρός < → λείπει η ετυμολογία

Επίθετο

δηρός, -ά, -όν

1. μακρός, μακράς διάρκειας, επί μακρόν

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 14 (Ξ. Διὸς ἀπάτη.), στίχ. 305 (στίχοι 305-306)

   ἤδη γὰρ δηρὸν χρόνον ἀλλήλων ἀπέχονται | εὐνῆς καὶ φιλότητος, ἐπεὶ χόλος ἔμπεσε θυμῷ.

   ότι πολύν τώρα καιρόν, ως είναι χολωμένοι | δεν θέλουν να συγκοιμηθούν στην νυμφικήν τους κλίνην.

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

2. (το ουδέτερο ως επίρρημα) δηρόν και δαρόν: πάρα πολύ, για πολύν καιρό

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 298 (στίχοι 297-298)

   ἀλλὰ καὶ ἔμπης | αἰσχρόν τοι δηρόν τε μένειν κενεόν τε νέεσθαι.

   αλλ᾽ όμως είν᾽ αισχύνη | πολύν να έμεινες καιρόν και άδειος να γυρίσεις.

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 6 (ζ. Ὀδυσσέως ἄφιξις εἰς Φαίακας.), στίχ. 220 (στίχοι 219-220)

   ἀμφὶ δ᾽ ἐλαίῳ | χρίσομαι· ἦ γὰρ δηρὸν ἀπὸ χροός ἐστιν ἀλοιφή.

   και θ᾽ αλειφτώ παντού με λάδι. | Πάει καιρός που τέτοιο βάλσαμο δεν μάλαξε το δέρμα μου.

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ※  7ος πκε αιώνας ⌘ Ἡσίοδος, Θεογονία, 629 (629-631)

   δηρὸν γὰρ μάρναντο πόνον θυμαλγέ᾽ ἔχοντες | ἀντίον ἀλλήλοισι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας | Τιτῆνές τε θεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο,

   Γιατί καιρό πολέμαγαν κι είχανε πόλεμο που θλίβει την ψυχή, | ενάντια μεταξύ τους σε μάχες κρατερές, | οι θεοί Τιτάνες κι όσοι απ᾽ τον Κρόνο γεννηθήκανε,

   Μετάφραση (2001): Σταύρος Γκιργκένης, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος @greek‑language.gr

Άλλες μορφές

• δωρικός τύπος : δαρός

Εκφράσεις

• ἐπὶ δηρόν: για πολύ καιρό

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 9 (Ι. Πρεσβεία πρὸς Ἀχιλλέα. Λιταί.), στίχ. 415 (στίχοι 415-416)

  ὤλετό μοι κλέος ἐσθλόν, ἐπὶ δηρὸν δέ μοι αἰὼν | ἔσσεται, οὐδέ κέ μ᾽ ὦκα τέλος θανάτοιο κιχείη.

  μου εχάθ᾽ η δόξα, αλλ᾽ έπειτα πολλές θα ζήσω ημέρες, | και δεν θα μ᾽ έβρει γρήγορα το τέλος του θανάτου.

  Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

Πηγές

• δηρός - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• δηρός - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.