ὀβελός

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	ὀβελός	οἱ	ὀβελοί
γενική	τοῦ	ὀβελοῦ	τῶν	ὀβελῶν
δοτική	τῷ	ὀβελῷ	τοῖς	ὀβελοῖς
αιτιατική	τὸν	ὀβελόν	τοὺς	ὀβελούς
κλητική ὦ!		ὀβελέ		ὀβελοί
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ὀβελώ
γεν-δοτ	τοῖν		ὀβελοῖν
2η κλίση, Κατηγορία 'ναός' όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ὀβελός < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

ὀβελός, -οῦ αρσενικό

1. σούβλα

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 1 (Α. Λοιμός. Μῆνις.), στίχ. 465 (464-468)

   αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρε κάη καὶ σπλάγχνα πάσαντο, | μίστυλλόν τ᾽ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ᾽ ὀβελοῖσιν ἔπειραν, | ὤπτησάν τε περιφραδέως, ἐρύσαντό τε πάντα. | αὐτὰρ ἐπεὶ παύσαντο πόνου τετύκοντό τε δαῖτα, | δαίνυντ᾽, οὐδέ τι θυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐΐσης.

   και αφού καήκαν τα μεριά κι εγεύθηκαν τα σπλάχνα, | ελιάνισαν τα επίλοιπα τα πέρασαν στες σούβλες, | και αφού με τέχνην τα ᾽ψησαν, απ᾽ την φωτιά τα επήραν | και άμ᾽ απ᾽ τον κόπον έπαυσαν κι ετοίμασαν το γεύμα, | ετρώγαν κι όλ᾽ ισόμοιρα χαρήκαν το τραπέζι·

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 2 (Εὐτέρπη), 41.3

   τῶν εἵνεκα οὔτε ἀνὴρ Αἰγύπτιος οὔτε γυνὴ ἄνδρα Ἕλληνα φιλήσειε ἂν τῷ στόματι, οὐδὲ μαχαίρῃ ἀνδρὸς Ἕλληνος χρήσεται οὐδ᾽ ὀβελοῖσι οὐδὲ λέβητι, οὐδὲ κρέως καθαροῦ βοὸς διατετμημένου Ἑλληνικῇ μαχαίρῃ γεύσεται.

   Για τον λόγο αυτό, ουδέποτε Αιγύπτιος ή Αιγυπτία θα φιλούσαν Έλληνα στο στόμα ούτε θα χρησιμοποιούσαν το μαχαίρι του, τη σούβλα του ή το λεβέτι του, ούτε θα γεύονταν κρέας από αγνό βόδι, εφόσον το βόδι θα ήταν τεμαχισμένο με ελληνικό μαχαίρι.

   Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

2. οβελίσκος

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 2 (Εὐτέρπη), 170.2

   καὶ ἐν τῷ τεμένεϊ ὀβελοὶ ἑστᾶσι μεγάλοι λίθινοι,

   Και μέσα στο τέμενος είναι στημένοι μεγάλοι πέτρινοι οβελίσκοι

   Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

3. ταυτόσημο με το ὀβολός
4. οριζόντια γραμμή ως ένδειξη από γραμματικούς ότι ένα κείμενο ήταν πλαστό

Άλλες μορφές

• δωρικός τύπος : ὀδελός
• θεσσαλικός τύπος : ὀβελλός

Παράγωγα

• ὀβελίσκος
• ὀβελίας
• ὀβελίζω
• ὀβελιστέον
• ὀβελιαῖος
• ὀβελισμός
• ὀβελίτης

Πηγές

• ὀβελός - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ὀβελός - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.