ντρέπομαι

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

ντρέπομαι < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική ντρέπομαι, μορφή του ἐντρέπομαι < ελληνιστική κοινή ἐντρέπομαι (στρέφω τα νώτα), μέση φωνή του αρχαίου ἐντρέπω < ἐν + τρέπω

Ρήμα

ντρέπομαι, αόρ.: ντράπηκα (αποθετικό) (ενεργητική φωνή: → δείτε το ρήμα ντροπιάζω)

1. νιώθω ντροπή για κάτι άσχημο που έκανα

   ≈ συνώνυμα: αισχύνομαι

2. έχω ηθικές αναστολές να κάνω κάτι, νιώθω ντροπή να κάνω κάτι

   Ντρέπομαι να τον εξαπατήσω, δεν πρόκειται να το κάνω.

3. νιώθω σεβασμό για έναν άνθρωπο ή για κάτι που θεωρώ ότι έχει αξία και δεν θέλω να κάνω κάτι που θα τον/το προσβάλλει

   Ντρέπομαι τον πατέρα σου, διαφορετικά θα σου έκανα μήνυση γι' αυτό μου έκανες.

Άλλες μορφές

• εντρέπομαι
• ντρέπουμαι (προφορικό, ιδιωματικό)

Συγγενικά

• ντροπή
• ντροπιάζω
• ντροπαλός

(Χρειάζεται επεξεργασία)

Σύνθετα

• καταντρέπομαι

Εκφράσεις

• σα δε ντρέπεσαι! (θα έπρεπε να ντρέπεσαι)

Κλίση

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	ντρέπομαι	ντρεπόμουν(α)	θα ντρέπομαι	να ντρέπομαι
β' ενικ.	ντρέπεσαι	ντρεπόσουν(α)	θα ντρέπεσαι	να ντρέπεσαι
γ' ενικ.	ντρέπεται	ντρεπόταν(ε)	θα ντρέπεται	να ντρέπεται
α' πληθ.	ντρεπόμαστε	ντρεπόμαστε ντρεπόμασταν	θα ντρεπόμαστε	να ντρεπόμαστε
β' πληθ.	ντρέπεστε	ντρεπόσαστε ντρεπόσασταν	θα ντρέπεστε	να ντρέπεστε	ντρέπεστε
γ' πληθ.	ντρέπονται	ντρέπονταν ντρεπόντουσαν	θα ντρέπονται	να ντρέπονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		ντράπηκα	θα ντραπώ	να ντραπώ		ντραπεί
β' ενικ.		ντράπηκες	θα ντραπείς	να ντραπείς	(ντράπου)
γ' ενικ.		ντράπηκε	θα ντραπεί	να ντραπεί
α' πληθ.		ντραπήκαμε	θα ντραπούμε	να ντραπούμε
β' πληθ.		ντραπήκατε	θα ντραπείτε	να ντραπείτε	ντραπείτε
γ' πληθ.		ντράπηκαν ντραπήκαν(ε)	θα ντραπούν(ε)	να ντραπούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω ντραπεί	είχα ντραπεί	θα έχω ντραπεί	να έχω ντραπεί
β' ενικ.	έχεις ντραπεί	είχες ντραπεί	θα έχεις ντραπεί	να έχεις ντραπεί
γ' ενικ.	έχει ντραπεί	είχε ντραπεί	θα έχει ντραπεί	να έχει ντραπεί
α' πληθ.	έχουμε ντραπεί	είχαμε ντραπεί	θα έχουμε ντραπεί	να έχουμε ντραπεί
β' πληθ.	έχετε ντραπεί	είχατε ντραπεί	θα έχετε ντραπεί	να έχετε ντραπεί
γ' πληθ.	έχουν ντραπεί	είχαν ντραπεί	θα έχουν ντραπεί	να έχουν ντραπεί

Μεταφράσεις

    ντρέπομαι

αρχαία ελληνικά : αἰσχύνομαι αγγλικά : ashamed (en) αραβικά : استحيا (ar) (istaḥā) γαλλικά : avoir (fr) honte (fr) γερμανικά : schämen (de) εσπεράντο : honti (eo) ισπανικά : avergonzarse (es) ιταλικά : vergognarsi (it) κινεζικά : (感到 (zh)) 慚愧 (zh) ((gǎndào) cánkuì) ουκρανικά : соромитися (uk) (sorómytysja) ρωσικά : стыдиться (ru) (stydítʹsja) τουρκικά : utanmak (tr)

Πηγές

• ντρέπομαι - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. 
• Ιορδανίδου, Άννα (1998, 8η έκδ.). Τα ρήματα της νέας ελληνικής. Αθήνα: Πατάκης (©1991, 1η έκδοση:1992).  - Κλιτικός πίνακας 180
• δείτε επίσης την προστακτική ντράπου