τυγχάνω

Ελληνικά (el)

Ετυμολογία

τυγχάνω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική τυγχάνω

Ρήμα

τυγχάνω

1. (λόγιο) τυχαίνω
2. (απρόσωπο ρήμα) → δείτε τη λέξη τυγχάνει

Δείτε επίσης

• τυχών, τυχόν

Πηγές

• «τυγχάνω» -  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

τυγχάνω < ρίζα τυχ- + -γ- + -άνω • Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;  

Ρήμα

1. πετυχαίνω κάποιον με βολή

   ※  Εἰ μὲν γὰρ τοῦ παιδὸς τοῦ σοῦ τοῦδε ἑστεῶτος ἐν τοῖσι προθύροισι βαλὼν τύχοιμι μέσης τῆς καρδίης͵ Πέρσαι φανέονται λέγοντες οὐδέν (Ηρόδοτος, 3.35.4-6)

2. συναντώ κάποιον

   ※  οἱ δὲ γεγαμηκότες ἀναβάντες ἐπὶ τοὺς ἵππους ἀπήλαυνον πρὸς τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας͵ ὅπως τούτων τύχοιεν (Ξενοφών, Συμπόσιον 9.7.3-4)

3. (+ γενική) μου τυχαίνει κάτι, αποκτώ κάτι

   ※  Οἱ δὲ στρατιῶται τοῖς βασιλικοῖς χρήμασιν ἐποφθαλμίσαντες͵ ὡς οὐχ ὅσων ἠξίουν ἔτυχον͵ ὠργίζοντο (Πλούταρχος, Αἰμίλιος καὶ Τιμολέων, 30.4.1-2)

4. πετυχαίνω το σκοπό μου
5. πετυχαίνω να πω το σωστό
6. τυχαίνει, συμβαίνει κατά τύχη
7. τυχαίνει να είμαι
8. (με κατηγορηματική μετοχή) τυχαίνει να

   ※ 5ος αιώνας πκε ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 1.104.2.1-2
   οἱ δέ ἔτυχον γὰρ ἐς Κύπρον στρατευόμενοι ναυσὶ διακοσίαις αὑτῶν τε καὶ τῶν ξυμμάχων) ἦλθον ἀπολιπόντες τὴν Κύπρον

Συγγενικές λέξεις

• τύχη
• επιτυχία

Κλίση

    Κλίση

Ενεργητικός Ενεστώτας προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ τυγχάνω τυγχάνω τυγχάνοιμι - σύ τυγχάνεις τυγχάνῃς τυγχάνοις τύγχανε οὖτος τυγχάνει τυγχάνῃ τυγχάνοι τυγχανέτω ἡμεῖς τυγχάνομεν τυγχάνωμεν τυγχάνοιμεν - ὑμεῖς τυγχάνετε τυγχάνητε τυγχάνοιτε τυγχάνετε οὗτοι τυγχάνουσι(ν) τυγχάνωσι(ν) τυγχάνοιεν τυγχανόντων / τυγχανέτωσαν ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή τυγχάνειν τυγχάνων τυγχάνουσα τυγχάνον Ενεργητικός Παρατατικός προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐτύγχανον - - - σύ ἐτύγχανες - - - οὖτος ἐτύγχανε - - - ἡμεῖς ἐτυγχάνομεν - - - ὑμεῖς ἐτυγχάνετε - - - οὗτοι ἐτύγχανον - - - Μέσος Μέλλοντας προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ τεύξομαι - τευξοίμην - σύ τεύξῃ / τεύξει - τεύξοιο - οὖτος τεύξεται - τεύξοιτο - ἡμεῖς τευξόμεθα - τευξοίμεθα - ὑμεῖς τεύξεσθε - τεύξοισθε - οὗτοι τεύξονται - τεύξοιντο - ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή τεύξεσθαι τευξόμενος τευξομένη τευξόμενον Ενεργητικός Αόριστος β' προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἔτυχον τύχω τύχοιμι - σύ ἔτυχες τύχῃς τύχοις τύχε οὖτος ἔτυχε τύχῃ τύχοι τυχέτω ἡμεῖς ἐτύχομεν τύχωμεν τύχοιμεν - ὑμεῖς ἐτύχετε τύχητε τύχοιτε τύχετε οὗτοι ἔτυχον τύχωσι(ν) τύχοιεν τυχόντων / τυχέτωσαν ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή τυχεῖν τυχών τυχοῦσα τυχόν Ενεργητικός Παρακείμενος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ τετύχηκα τετυχήκω / τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός ὦ τετυχήκοιμι / τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός εἴην - σύ τετύχηκας τετυχήκῃς / τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός ᾖς τετυχήκοις / τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός εἴης τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός ἴσθι οὗτος τετύχηκε τετυχήκῃ / τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός ᾖ τετυχήκοι / τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός εἴη τετυχηκώς, τετυχηκυῖα, τετυχηκός ἔστω ἡμεῖς τετυχήκαμεν τετυχήκωμεν / τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα ὦμεν τετυχήκοιμεν / τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα εἴημεν/εἶμεν - ὑμεῖς τετυχήκατε τετυχήκητε / τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα ἦτε τετυχήκοιτε / τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα εἴητε/εἶτε τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα ἔστε οὗτοι τετυχήκασι(ν) τετυχήκωσι(ν) / τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα ὦσι(ν) τετυχήκοιεν / τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα εἴησαν/εἶεν τετυχηκότες, τετυχηκυῖαι, τετυχηκότα ἔστων ονοματικοί τύποι απαρέμφατο μετοχή τετυχηκέναι τετυχηκώς τετυχηκυῖα τετυχηκός Ενεργητικός Υπερσυντέλικος προσωπικές εγκλίσεις οριστική υποτακτική ευκτική προστακτική ἐγώ ἐτετυχήκειν - - - σύ ἐτετυχήκεις - - - οὖτος ἐτετυχήκει - - - ἡμεῖς ἐτετυχήκεμεν - - - ὑμεῖς ἐτετυχήκετε - - - οὗτοι ἐτετυχήκεσαν - - -

Πηγές

• «τυγχάνω» - Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006‑2008. greek‑language.gr
• «τυγχάνω» - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• «τυγχάνω» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.