σκῆψις

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	σκῆψῐς	αἱ	σκήψεις
γενική	τῆς	σκήψεως	τῶν	σκήψεων
δοτική	τῇ	σκήψει	ταῖς	σκήψεσῐ(ν)
αιτιατική	τὴν	σκῆψῐν	τὰς	σκήψεις
κλητική ὦ!		σκῆψῐ		σκήψεις
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		σκήψει
γεν-δοτ	τοῖν		σκηψέοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'πόλις' όπως «πόλις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

σκῆψις < σκήπ(τω) + -σις

Ουσιαστικό

σκῆψις, -εως θηλυκό

1. πρόφαση, πρόσχημα, δικαιολογία

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 3 (Θάλεια), 72.3

   τοῦτο δὲ ἔχω αὐτὸς σκῆψιν εὐπρεπεστάτην τῇ πάριμεν, φὰς ἄρτι τε ἥκειν ἐκ Περσέων καὶ βούλεσθαί τι ἔπος παρὰ τοῦ πατρὸς σημῆναι τῷ βασιλέϊ.

   έπειτα, εγώ ο ίδιος έχω πρώτης τάξεως πρόσχημα για να μπούμε: θα πω ότι μόλις έφτασα από την Περσία και θέλω να μεταδώσω στον βασιλιά μήνυμα από τον πατέρα μου.

   Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις, στίχ. 122

   μόχθος γὰρ οὐδεὶς τοῖς νέοις σκῆψιν φέρει.,

   Οι νέοι δε βρίσκουν αφορμές μπρος σε όποιο αγώνα.

   Μετάφραση (1972) Η Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων: Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Εστία, 1979:ΟΕΔΒ @greek‑language.gr

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἠλέκτρα, στίχ. 29 (29-30)

   ἐς μὲν γὰρ ἄνδρα σκῆψιν εἶχ᾽ ὀλωλότα, | παίδων δ᾽ ἔδεισε μὴ φθονηθείη φόνωι.

   Γιατί ᾽χε πρόφαση για του άντρα της τον φόνο· | του κόσμου όμως φοβήθηκε το μίσος, αν τα παιδιά θανάτωνε.

   Μετάφραση (1988): Τάσος Ρούσσος, Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών @greek‑language.gr

2. (σε δικαστήριο) ένσταση

   ※  325/324 πκε, Επιγραφή από την Αττική, IG II² 1629. στ. 205 (204-217), @epigraphy.packhum.org

   ὅπω[ς] δ’ ἂν
   [καὶ] αἱ σκήψεις εἰσαχθῶσι,
   [τοὺ]ς θεσμοθέτας παρα-
   [πλ]ηρῶσαι δικαστήρια εἰς
   [ἕν]α καὶ διακοσίους τῶι
   [στ]ρατηγῶι τῶι ἐπὶ τὰς συμ-
   [μ]ορίας ἡιρημένωι ἐν τῶι
   [Μ]ουνιχιῶνι μηνὶ τῆι δευ-
   [τ]έραι ἱσταμένου καὶ τῆι
   [π]έμπτηι ἱσταμένου, τὸν
   δὲ μισθὸν διδόναι τοῖς
   δικαστηρίοις τοὺς ταμί-
   [α]ς τῶν τῆς θεοῦ κατὰ τὸν
   [νό]μον.

Εκφράσεις

• σκῆψιν ποιοῦμαι τι
• σκῆψιν τίθημι

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη σκήπτω

Πηγές

• σκῆψις - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• σκῆψις - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.