ξε-

Ελληνικά (el)

Ετυμολογία

ξε- < πρόθημα που προέκυψε από τις αρχαίες προθέσεις εκ και εξ

Πρόθημα

ξε-

Το πρόθημα αυτό σχηματίζει πολλές λέξεις για να δηλώσει επιλογή από μια ομάδα, αλλά και το περισσότερο, το υπερβολικό, εκείνο που ξεπερνά ένα όριο, την έξοδο, όπως επίσης για να δηλώσει και την ακύρωση μιας ενέργειας ή τη στέρηση και την αφαίρεση. Στις περισσότερες λέξεις προέκυψε από τον αόριστο του συγγενούς ρήματος (π.χ. από τον αόριστο του εκθεώ, δηλαδή το εξεθέωσα, προέκυψε το ξεθέωσα και τελικά καθιερώθηκε ως ενεστώτας το ξεθεώνω και ως ουσιαστικά το ξεθέωμα)

• ξετρελαίνομαι, ξεκουφαίνομαι, ξεκαρδίζομαι, ξεθεώνω (υπερβολή)
• ξεγεννώ, ξεπορτίζω (έξοδος)
• ξεγδέρνω, ξεβάφω, ξεβγάζω (αφαίρεση)
• ξεχορταριάζω, ξεδιαλέγω, ξεχωρίζω (αφαίρεση και έμμεσα επιλογή)
• ξεματιάζω, ξεβουλώνω, ξεβρομίζω, ξένοιαστος, ξεγράφω, ξεδιπλώνω (ακύρωση βλαβερής ή περιττής ενέργειας)

Μεταφράσεις

    ξε-

αγγλικά : un- (en) για την ακύρωση ενέργειας