νεφρῖτις

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	νεφρῖτις	αἱ	νεφρίτιδες
γενική	τῆς	νεφρίτιδος	τῶν	νεφριτίδων
δοτική	τῇ	νεφρίτιδῐ	ταῖς	νεφρίτισῐ(ν)
αιτιατική	τὴν	νεφρῖτιν	τὰς	νεφρίτιδᾰς
κλητική ὦ!		νεφρῖτι		νεφρίτιδες
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		νεφρίτιδε
γεν-δοτ	τοῖν		νεφριτίδοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'ἔρις' όπως «ἔρις» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

νεφρῖτις < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

νεφρῖτις, -ίτιδος θηλυκό θηλυκό του νεφρίτης

1. (ιατρική) νεφρίτιδα

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Coa praesagia, κεφ. 30.502, @scaife.perseus

   Τὰ δὲ πρὸ ἥβης οὐ γίνεται νοσήματα, περιπλευμονικὰ, πλευριτικὰ, ποδαγρικὰ, νεφρῖτις, κιρσὸς περὶ κνήμην, ῥοῦς αἱματηρὸς, καρκίνος μὴ σύμφυτος, λεύκη μὴ συγγενὴς, κατάῤῥους νωτιαῖος, αἱμοῤῥοῒς, μὴ σύμφυτος χορδαψός· τούτων τῶν νοσημάτων πρὸ ἥβης οὐ χρὴ προσδέχεσθαι γενησόμενον οὐδέν.

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Ἱπποκράτης, Περὶ τῶν ἐντὸς παθῶν, De affectionibus interioribus, κεφ. 18, @scaife.perseus

   Ἀπὸ δὲ νεφρίτιδος ἐπιλαμβάνει ἥδε ἡ νοῦσος μεγάλη τῶν φλεβῶν τῶν κοίλων, αἳ τείνουσιν ἀπὸ τῆς κεφαλῆς παρὰ τὰς σφαγὰς διὰ τῆς ῥάχιος ἐς τὸ σφυρὸν τὸ ἐκτὸς τοῦ ποδὸς καὶ ἐς τὸ μεταξὺ τοῦ μεγάλου δακτύλου.

   ※  2ος κε αιώνας ⌘ Γαληνός, De simplicium medicamentorum temperamentis ac facultatibus I-VI, 8.18.45, p.134 @scaife.perseus

   ὅσοι δ’ αὐτὸ καὶ πρὸς δυσεντερίαν καὶ ῥοῦν ἐρυθρὸν, ἕψοντες ἐν οἴνῳ διδόασιν, ὡς ξηραίνοντί τε καὶ συνάγοντι χρῶνται, καὶ ὅσοι πρὸς νεφρῖτιν, ὡς ἐκκαθαίροντι καὶ τέμνοντι.

2. (σε επιθετική λειτουργία) (ιατρική) νεφρικός, νεφρική νόσος, αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στους νεφρούς

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 7, 15.1

   ἀλλ᾽ ἢ τούτους μεταπέμπειν δέον ἢ ἄλλην στρατιὰν μὴ ἐλάσσω ἐπιπέμπειν καὶ πεζὴν καὶ ναυτικὴν καὶ χρήματα μὴ ὀλίγα, ἐμοὶ δὲ διάδοχόν τινα, ὡς ἀδύνατός εἰμι διὰ νόσον νεφρῖτιν παραμένειν.

   Πρέπει ή ν᾽ ανακαλέσετε το εκστρατευτικό σώμα ή να στείλετε άλλες δυνάμεις, όχι μικρότερες από όσες βρίσκονται κιόλας εδώ, και σε πεζικό και σε ναυτικό. Θα πρέπει να στείλετε πολλά χρήματα και να στείλετε και διάδοχό μου, επειδή είμαι άρρωστος από νεφρίτιδα και δεν μπορώ να μείνω εδώ περισσότερο.

   Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

   ※  1ος/2ος κε αιώνας ⌘ Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Νικίας, 17.3

   ἀλλὰ τοῦτ᾽ ἐξεργάσασθαι μικρὸν ἐδέησε τοῦ παντός, ἄνθρωπος οὐδ᾽ ὑγιαίνοντι χρώμενος ἑαυτῷ πρὸς τοσαύτας φροντίδας, ἀλλὰ νόσον νοσῶν νεφρῖτιν, ἧς τὸ μὴ προσεκπονηθὲν ‹ἔλ›λειμμα ποιεῖσθαι δίκαιόν ἐστι,

   Και όμως αυτό το έργο λίγο έλειψε να το ολοκληρώσει ένας άνθρωπος που λόγω των πολλών φροντίδων ούτε και την υγεία του είχε· γιατί υπέφερε από νεφρίτιδα, στην οποία θα πρέπει να αποδώσει κανείς τη μη ολοκλήρωση του έργου του.

   Μετάφραση (2012), Α.Ι. Γιαγκόπουλος-Ζ.Ε. Μαλαθούνη, @greek‑language.gr

Συγγενικά

• → δείτε τη λέξη νεφρός

Πηγές

• νεφρῖτις - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• νεφρῖτις - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.