κλείω
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασία
Ετυμολογία
επεξεργασία
- κλείω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική κλείω
Προφορά
επεξεργασία
- ΔΦΑ : /ˈkli.o/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : κλεί‐ω
- τονικό παρώνυμο: Κλειώ
Ρήμα
επεξεργασία
κλείω
- (απαρχαιωμένο) κλείνω
- ※ Τον πλένει από τες σκόνες κι απ' τα αίματα·
κλείει τες φοβερές πληγές, μη αφίνοντας
κανένα ίχνος να φανεί· […] - απαντά σε σύνθετα ρήματα
- ※ Τον πλένει από τες σκόνες κι απ' τα αίματα·
Σύνθετα
επεξεργασία
Μεταφράσεις
επεξεργασία
κλείω
|
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία Ετυμολογία 1
επεξεργασία
- κλείω < → δείτε τη λέξη κλείς. Από θέμα κλαϝ- > κλαϝ-j-ω > κλα-ί-ω > Ιωνικό κλη-ΐ-ω > κλῄω στην Παλαιά Αττική > κλείω στην Αττική διάλεκτο από τον 4ο αι. και μετά. (Συγγενική η λατινική claudo).
- Πρόσληψη -σ- στον παθητικό μέλλοντα και αόριστο, στον μεταγενέστερο παθητικό παρακείμενο, και σε παράγωγα (κλειστός)
| Αρχικοί χρόνοι |
Φωνή Eνεργητική |
Φωνή Μέση & Παθητική |
|---|---|---|
| Ενεστώτας | κλείω | κλείομαι |
| Παρατατικός | ἔκλειον | ἐκλειόμην |
| Μέλλοντας | κλείσω | κλείσομαι & κλεισθήσομαι |
| Αόριστος | ἔκλεισα | ἐκλεισάμην & ἐκλείσθην |
| Παρακείμενος | κέκλεικα | κέκλειμαι, μεταγεν: κέκλεισμαι |
| Υπερσυντέλικος | ἐκεκλείκειν | ἐκεκλείμην, μεταγεν: ἐκεκλείσμην |
| Συντελ.Μέλλ. | κεκλεικώς ἔσομαι |
Ρήμα
επεξεργασία
κλείω ή παλαιότερο κλῄω
Σημειώσεις
επεξεργασία- Η γραφή με -ει- και με -η- απαντά σε όλους τους χρόνους.
Σύνθετα
επεξεργασία- ἀντικατακλείω
- ἀποκλείω
- διακλείω
- ἐγκατακλείω
- ἐγκλείω
- εἰσαποκλείω
- εἰσκλείω
- ἐκκλείω
- ἐμπερικλείω
- ἐναποκλείω
- ἐνικλείω (επικό του ἐγκλείω)
- ἐπικλείω (με την έννοια 'κλείνω' )
- κατακλείω
- παρακλείω
- περικλείω
- προαποκλείω
- προσκατακλείω
- προσκλείω
- συγκατακλείω
- συγκλείω
- συμπερικλείω
- συναποκλείω
- ὑποκατακλείω
- ὑποκλείω
Συγγενικά
επεξεργασία- κλεῖθρον, κλῇθρον
- κλείς, κλῄς, κλειδίον
- κλεῖσις, κλῇσις ("κατηγορία")
- κλεῖσμα
- κλειστός, κλῃστός
- κλοιός
Κλίση
επεξεργασία κλείω - ενεργητικοί τύποι
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
κλείομαι - μεσοπαθητικοί τύποι
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ετυμολογία 2
επεξεργασία
- κλείω επικός τύπος < κλέω
Ρήμα
επεξεργασία
κλείω
- επικός τύπος του κλέω (με σημασία: "εγκωμιάζω")
Ετυμολογία 3
επεξεργασία
Ρήμα
επεξεργασία
κλείω
- επικός τύπος του κλέω (με σημασία: "καλώ"), άλλης μορφής του καλέω
Σύνθετα
επεξεργασία- μετακλείω ("καλώ με νέο όνομα")
Αναφορές
επεξεργασία
- κλείω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- κλείω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.