ἄπειρος

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

ἄπειρος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική ἄπειρος (σημασία: χωρίς τέλος)

Επίθετο

ἄπειρος

• που δεν έχει πέρας

=Κλιτικοί τύποι

• ἄπειρον (ουδέτερο, και ως επίρρημα για το «πάρα πολύ»)

  ↪ δουλεύειν ἄπειρον δουλεύει ασταμάτητα)

Συγγενικές λέξεις

• πανάπειρος
• ὑπεράπειρος

Πηγές

• «ἄπειρος» - Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669) [μονοτονικό σύστημα]. greek‑language.gr - η Πύλη για την ελληνική γλώσσα (του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας). 

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ἄπειρος < ἄ- στερητικό + πεῖρα

Επίθετο

ἄπειρος, ος, ον

1. (με γενική) άπειρος, χωρίς την εμπειρία, χωρίς ιδιαίτερη πείρα, ασυνήθιστος σε κάτι, άμαθος

   ↪ ἄπειρος ἄθλων, καλῶν, κακότητος, τυράννων, τῆς ναυτικῆς, πόνων, νόσων, γνώμης, δικῶν, πολέμων, τοῦ μεγέθους τῆς νήσου, γραμμάτων

   ↪ ἄπειρος ἄλλων ἀνδρῶν (για κορίτσι που δεν είχε ερωτικές σχέσεις με άλλον άνδρα πριν από τον σύζυγό της)

   ↪ ἄπειρος λέχους ὤν

2. ο απολύτως αδαής, αμαθής, που δεν έχει ιδέα για κάτι

   ↪ γλυκὺ δ᾽ ἀπείροισι πόλεμος

Αντώνυμα

• ἔμπειρος

Συνώνυμα

• ἀπείραστος :που δεν έχει δοκιμαστεί σε κάτι ( < πειράζω)
• ἀπείρητος και δωρικός τύπος  ἀπείρατος ( < πειράομαι-πειρῶμαι)

Συγγενικές λέξεις

• ἀπειράκις
• ἀπειρία
• ἀπειραχώς
• ἀπειροσύνη
• Ἀπειραῖος (κάτοικος αχανούς, φανταστικής χώρας στον Ομηρο και κατοπινά, ο Ηπειρώτης για τους Δωρειείς)
• Ἀπείρηθεν (ο προερχόμενος από την φανταστική αυτή χώρα, τη μεγάλη στεριά στον Ομηρο, και αργότερα από την Ήπειρο για τους Δωριείς)

Σύνθετα

• ἀπειρο- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα ἀπειρο-, χωρίς πείρα στο Βικιλεξικό

όπως

• ἀπειρόγαμος
• ἀπειρόδακρυς
• ἀπειρόδροσος
• ἀπειρόκακος
• ἀπειρόκαλος
• ἀπειροκαλέομαι
• ἀπειροκαλία
• ἀπειρολεχής
• ἀπειρομάχης
• ἀπειρόπλους
• ἀπειροπόλεμος

Επίθετο

ἄπειρος, ος, ον

1. άπειρος, χωρίς τέλος και πιθανόν χωρίς αρχή

   ↪ χρόνος ἄπειρος

2. η πρώτη αρχή, η αρχή των πάντων (ειδικά στον Αναξίμανδρο)

   ↪ τό ἄπειρον

3. εξαιρετικά μεγάλος αριθμός, αναρίθμητος
4. σε πολύ μεγάλο βαθμό, σε ανυπολόγιστο σημείο

   ↪ εἰς ἄπειρον τὴν ἀδικίαν αὐξάνειν

Αντώνυμα

• πεπερασμένος

Συγγενικές λέξεις

• ἀπείραντος
• ἀπειρέσιος
• ἀπειρία
• ἀπείριτος

Σύνθετα

• ἀπειρο- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα ἀπειρο-, χωρίς τέλος στο Βικιλεξικό
• ἀπειρολογία
• ἀπειρομεγέθης

Ουσιαστικό

ἄπειρος

1. δωρικός τύπος του ἤπειρος (ξηρά, στεριά, αχανής στεριά, τα ηπειρωτικά τμήματα μιας περιοχής ή και νησιού)

   ↪ .. λάβε σὺν Δαναοῖς εὐρεῖαν ἄπειρον (:...θα κατακτούσε την μεγάλη ήπειρο μαζί με τους Δαναούς -Πίνδαρος)

2. με κεφαλαίο → δείτε τη λέξη Ἤπειρος δωρικός τύπος  (βορειοδυτική Ελλάδα)

Πηγές

• «ἄπειρος» - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ. Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012. 
• «ἄπειρος» - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.