ἀποτίνω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ἀποτίνω < ἀπο- + τίνω

Ρήμα

ἀποτίνω

1. πληρώνω για ό,τι έχω κάνει ή πει

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 22 (Χ. Ἕκτορος ἀναίρεσις.), στίχ. 271 (271-272)

   νῦν δ᾽ ἀθρόα πάντ᾽ ἀποτείσεις | κήδε᾽ ἐμῶν ἑτάρων, οὓς ἔκτανες ἔγχεϊ θύων.»

   και θα πλερώσεις όλον | τον πόνον των συντρόφων μου που η λόγχη σου έχει σφάξει».

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  5ος↑ αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις, στίχ. 338 (338-339)

   τὸν σὸν Ἑλλὰς ἀποτείσει φόνον | δίκας τίνουσα τῆς ἐν Αὐλίδι σφαγῆς.

   το φόνο σου η Ελλάδα θα πλερώσει, | που ᾽θελε να σε σφάξει στην Αυλίδα.

   Μετάφραση (1972) Η Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων: Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Εστία, 1979:ΟΕΔΒ @greek‑language.gr

2. πληρώνω, αποδίδω κάτι που οφείλεται

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Πλοῦτος, στίχ. 1059

   ἀπότεισον· ἕνα γὰρ γομφίον μόνον φορεῖ.

   Πλέρω κι έχει μονάχα μια δοντούρα.

   Μετάφραση (1956): Κώστας Βάρναλης, Αθήνα: Ι. Ν. Ζαχαρόπουλος @greek‑language.gr

3. αποπληρώνω, πληρώνω εξ ολοκλήρου

   ※ 5ος↑ αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 5 (Τερψιχόρη), 56.1

   τλῆθι λέων ἄτλητα παθὼν τετληότι θυμῷ· οὐδεὶς ἀνθρώπων ἀδικῶν τίσιν οὐκ ἀποτίσει.

   Πολλά η καρδιά σου βάσταξε, λιοντάρι· βάστα τώρα κι αυτό τ᾽ αβάσταχτο κακό. Πάντοτε ο αδικητής την πληρωμή πληρώνει.

   Μετάφραση (1992): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

4. (στη μέση φωνή) παίρνω εκδίκηση για κάτι, επιβάλλω αντίποινα
5. (στη μέση φωνή) εκδικούμαι, τιμωρώ κάποιον

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 5 (ε. Ἀπόπλους Ὀδυσσέως παρὰ Καλυψοῦς.), στίχ. 24 (23-24)

   οὐ γὰρ δὴ τοῦτον μὲν ἐβούλευσας νόον αὐτή, | ὡς ἦ τοι κείνους Ὀδυσεὺς ἀποτείσεται ἐλθών;

   Εσύ δεν ήσουν που αποφάσισες εκείνη τη βουλή, | πίσω ο Οδυσσέας γυρίζοντας να πάρει εκδίκηση απ᾽ τους μνηστήρες;

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 13 (ν. Ὀδυσσέως ἀπόπλους παρὰ Φαιάκων καὶ ἄφιξις εἰς Ἰθάκην.), στίχ. 386

   ἀλλ᾽ ἄγε μῆτιν ὕφηνον, ὅπως ἀποτίσομαι αὐτούς·

   Να πλέξεις όμως τώρα τη βουλή σου, το πώς αυτούς θα εκδικηθώ

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

6. (στη μέση φωνή) απαιτώ την τιμωρία κάποιου

Άλλες μορφές

• ἀποτίω
• αρκαδοκυπριακός τύπος : ἀπυτείω
• ποιητικός τύπος: μέση φωνή ἀποτίνυμαι

Συγγενικά

• ἀπότισις
• ἀποτιστέον
• → και δείτε τη λέξη τίνω

Κλίση

• → λείπει η κλίση

Ρηματικοί τύποι:

• επικός τύπος : απαρέμφατο ενεστώτα ἀποτινέμεν
• επικός τύπος : απαρέμφατο μέλλοντα ἀποτισέμεν

Πηγές

• ἀποτίνω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἀποτίνω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.