χρωστάω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

χρωστάω < χρωστ(ώ) + -άω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική χρωστῶ < ελληνιστική κοινή χρεωστῶ με έκκρουσα του [e] από το ισχυρότερο /ο/, συνηρημένος τύπος του χρωστέω → δείτε  αρχαία ελληνική χρέος

Προφορά

ΔΦΑ : /xɾoˈsta.o/

τυπογραφικός συλλαβισμός : χρω‐στά‐ω

Ρήμα

χρωστάω/χρωστώ, πρτ.: χρωστούσα, μτχ.π.π.: χρωστούμενος, ελλειπτικό ρήμα χωρίς συνοπτικούς χρόνους (χωρίς παθητική φωνή)

1. οφείλω, έχω χρέος, έχω υποχρέωση να ανταποδώσω κάτι σε κάποιον

   ⮡  Μου χρωστάει δύο χιλιάρικα.

   ⮡  Χρωστάω τρία νοίκια.

2. έχω ηθικό χρέος

   ⮡  Ευχαριστώ, θα σου χρωστάω χάρη.

   ⮡  του χρωστάει τη ζωή του

3. (για μάθημα) πρέπει να περάσω εξέταση

   ⮡  Χρωστάει άλλο ένα μάθημα για το πτυχίο.

Εκφράσεις

• χρωστάει (και) της Μιχαλούς

Συγγενικά

• χρέος
• χρωστούμενα (ουδέτερο πληθυντικός)
• χρωστούμενος / χρεωστούμενος

Κλίση

πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	χρωστάάω - χρωστάώ	χρωστάούσα	θα χρωστάάω - χρωστάώ	να χρωστάάω - χρωστάώ		χρωστάώντας
β' ενικ.	χρωστάάς	χρωστάούσες	θα χρωστάάς	να χρωστάάς	χρώστάα
γ' ενικ.	χρωστάάει - χρωστάά	χρωστάούσε	θα χρωστάάει - χρωστάά	να χρωστάάει - χρωστάά
α' πληθ.	χρωστάάμε - χρωστάούμε	χρωστάούσαμε	θα χρωστάάμε - χρωστάούμε	να χρωστάάμε - χρωστάούμε
β' πληθ.	χρωστάάτε	χρωστάούσατε	θα χρωστάάτε	να χρωστάάτε	χρωστάάτε
γ' πληθ.	χρωστάάν(ε) - χρωστάούν(ε)	χρωστάούσαν(ε)	θα χρωστάάν(ε) - χρωστάούν(ε)	να χρωστάάν(ε) - χρωστάούν(ε)

Μεταφράσεις

    χρωστάω

αγγλικά : owe (en) γαλλικά : devoir (fr) ρουμανικά : datora (ro)

Πηγές

• χρωστώ - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• χρωστώ - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)