βουλώνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

βουλώνω < βούλα

Ρήμα

βουλώνω

1. (μεταβατικό) κλείνω στεγανά ένα δοχείο χρησιμοποιώντας ένα βούλωμα
2. (μεταβατικό) γεμίζω ένα κενό χρησιμοποιώντας κάποιο υλικό

   ⮡  ο μπογιατζής προσπαθούσε να βουλώσει με στόκο μια μεγάλη τρύπα

   • (μεταφορικά) προσπαθώ να αντιμετωπίσω κάποιες ανάγκες

   ⮡  κάνουμε οικονομία για να βουλώσουμε καμιά τρύπα

3. (αμετάβατο) για αγωγό που είναι φραγμένος σε κάποιο σημείο

   ⮡  βούλωσε ο νεροχύτης και έφτασαν τα νερά στο διάδρομο

   ⮡  βουλώνουν τα αφτιά μου: υπάρχει υγρό στον ακουστικό πόρο και δεν ακούω καλά

4. (μεταφορικά) κάνω κάποιον να σταματήσει να μιλάει εναντίον μου

   πρέπει να βουλώσουμε μερικά στόματα

5. υβριστικό, αγενές) σταματάω να μιλάω, σωπαίνω, σκάω, βγάζω το σκασμό (με την αντωνυμία «το» εννοείται το «στόμα»)

   ⮡  θα το βουλώσεις επιτέλους;

Εκφράσεις

• βουλωμένο γράμμα διαβάζεις!
• βουλώνω το στόμα μου/κάποιου
• βουλώνω τρύπες
• βούλωσε το στόμα σου!
• το βουλώνω!

Συγγενικά

• βούλωμα
• βουλωτήρι
• βουλοκέρι

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	βουλώνω	βούλωνα	θα βουλώνω	να βουλώνω		βουλώνοντας
β' ενικ.	βουλώνεις	βούλωνες	θα βουλώνεις	να βουλώνεις	βούλωνε
γ' ενικ.	βουλώνει	βούλωνε	θα βουλώνει	να βουλώνει
α' πληθ.	βουλώνουμε	βουλώναμε	θα βουλώνουμε	να βουλώνουμε
β' πληθ.	βουλώνετε	βουλώνατε	θα βουλώνετε	να βουλώνετε	βουλώνετε
γ' πληθ.	βουλώνουν(ε)	βούλωναν βουλώναν(ε)	θα βουλώνουν(ε)	να βουλώνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		βούλωσα	θα βουλώσω	να βουλώσω		βουλώσει
β' ενικ.		βούλωσες	θα βουλώσεις	να βουλώσεις	βούλωσε
γ' ενικ.		βούλωσε	θα βουλώσει	να βουλώσει
α' πληθ.		βουλώσαμε	θα βουλώσουμε	να βουλώσουμε
β' πληθ.		βουλώσατε	θα βουλώσετε	να βουλώσετε	βουλώστε
γ' πληθ.		βούλωσαν βουλώσαν(ε)	θα βουλώσουν(ε)	να βουλώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω βουλώσει	είχα βουλώσει	θα έχω βουλώσει	να έχω βουλώσει
β' ενικ.	έχεις βουλώσει	είχες βουλώσει	θα έχεις βουλώσει	να έχεις βουλώσει
γ' ενικ.	έχει βουλώσει	είχε βουλώσει	θα έχει βουλώσει	να έχει βουλώσει
α' πληθ.	έχουμε βουλώσει	είχαμε βουλώσει	θα έχουμε βουλώσει	να έχουμε βουλώσει
β' πληθ.	έχετε βουλώσει	είχατε βουλώσει	θα έχετε βουλώσει	να έχετε βουλώσει
γ' πληθ.	έχουν βουλώσει	είχαν βουλώσει	θα έχουν βουλώσει	να έχουν βουλώσει

Αντώνυμα

• ξεβουλώνω

Μεταφράσεις

    βουλώνω

αγγλικά : zip (en) (μεταφορικά) γαλλικά : boucher (fr), se boucher (fr), se taire (fr), la boucler (fr), la fermer (fr),

Πηγές

• βουλώνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• βουλώνω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.  (Αʹ έκδοση: 1998)