σφυρίζω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

σφυρίζω < μεσαιωνική ελληνική σφυρίζω < αρχαία ελληνική συρίζω

Ρήμα

σφυρίζω, αόρ.: σφύριξα, παθ.φωνή: σφυρίζομαι, π.αόρ.: σφυρίχτηκα, μτχ.π.π.: σφυριγμένος

1. κάνω συριστικό ήχο με το στόμα μου χρησιμοποιώντας τα χείλη ή και τα δάχτυλα

   ※  Σφύριζε ανέμελα την «Καλίνκα», διπλώνοντας μπλουζάκια και πουλόβερ και στριμώχνοντας τις ελβιέλες του στο σακ βουαγιάζ (Λένα Διβάνη, Εργαζόμενο αγόρι, 2000)

   • (συνεκδοχικά) επιδοκιμάζω ή αποδοκιμάζω κάποιον ή κάτι
2. βγάζω συριστικό ήχο σαν να σφυρίζω

   ※  Το βαπόρι σφύριξε, κίνησε να φύγει. (Δημήτρης Χατζής, Ανυπεράσπιστοι)

3. χρησιμοποιώ τη σφυρίχτρα

   ⮡  Ο διαιτηρής σφύριξε τη λήξη του αγώνα.

4. (μεταφορικά) λέω σε κάποιον κάτι χωρίς να γίνω αντιληπτός από τρίτον

Εκφράσεις

• σφυρίζω στον αέρα

Συγγενικά

• (Χρειάζεται επεξεργασία)

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	σφυρίζω	σφύριζα	θα σφυρίζω	να σφυρίζω		σφυρίζοντας
β' ενικ.	σφυρίζεις	σφύριζες	θα σφυρίζεις	να σφυρίζεις	σφύριζε
γ' ενικ.	σφυρίζει	σφύριζε	θα σφυρίζει	να σφυρίζει
α' πληθ.	σφυρίζουμε	σφυρίζαμε	θα σφυρίζουμε	να σφυρίζουμε
β' πληθ.	σφυρίζετε	σφυρίζατε	θα σφυρίζετε	να σφυρίζετε	σφυρίζετε
γ' πληθ.	σφυρίζουν(ε)	σφύριζαν σφυρίζαν(ε)	θα σφυρίζουν(ε)	να σφυρίζουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		σφύριξα	θα σφυρίξω	να σφυρίξω		σφυρίξει
β' ενικ.		σφύριξες	θα σφυρίξεις	να σφυρίξεις	σφύριξε
γ' ενικ.		σφύριξε	θα σφυρίξει	να σφυρίξει
α' πληθ.		σφυρίξαμε	θα σφυρίξουμε	να σφυρίξουμε
β' πληθ.		σφυρίξατε	θα σφυρίξετε	να σφυρίξετε	σφυρίξτε
γ' πληθ.		σφύριξαν σφυρίξαν(ε)	θα σφυρίξουν(ε)	να σφυρίξουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω σφυρίξει	είχα σφυρίξει	θα έχω σφυρίξει	να έχω σφυρίξει
β' ενικ.	έχεις σφυρίξει	είχες σφυρίξει	θα έχεις σφυρίξει	να έχεις σφυρίξει
γ' ενικ.	έχει σφυρίξει	είχε σφυρίξει	θα έχει σφυρίξει	να έχει σφυρίξει
α' πληθ.	έχουμε σφυρίξει	είχαμε σφυρίξει	θα έχουμε σφυρίξει	να έχουμε σφυρίξει
β' πληθ.	έχετε σφυρίξει	είχατε σφυρίξει	θα έχετε σφυρίξει	να έχετε σφυρίξει
γ' πληθ.	έχουν σφυρίξει	είχαν σφυρίξει	θα έχουν σφυρίξει	να έχουν σφυρίξει

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	σφυρίζομαι	σφυριζόμουν(α)	θα σφυρίζομαι	να σφυρίζομαι
β' ενικ.	σφυρίζεσαι	σφυριζόσουν(α)	θα σφυρίζεσαι	να σφυρίζεσαι
γ' ενικ.	σφυρίζεται	σφυριζόταν(ε)	θα σφυρίζεται	να σφυρίζεται
α' πληθ.	σφυριζόμαστε	σφυριζόμαστε σφυριζόμασταν	θα σφυριζόμαστε	να σφυριζόμαστε
β' πληθ.	σφυρίζεστε	σφυριζόσαστε σφυριζόσασταν	θα σφυρίζεστε	να σφυρίζεστε	(σφυρίζεστε)
γ' πληθ.	σφυρίζονται	σφυρίζονταν σφυριζόντουσαν	θα σφυρίζονται	να σφυρίζονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		σφυρίχτηκα	θα σφυριχτώ	να σφυριχτώ		σφυριχτεί
β' ενικ.		σφυρίχτηκες	θα σφυριχτείς	να σφυριχτείς	σφυρίξου
γ' ενικ.		σφυρίχτηκε	θα σφυριχτεί	να σφυριχτεί
α' πληθ.		σφυριχτήκαμε	θα σφυριχτούμε	να σφυριχτούμε
β' πληθ.		σφυριχτήκατε	θα σφυριχτείτε	να σφυριχτείτε	σφυριχτείτε
γ' πληθ.		σφυρίχτηκαν σφυριχτήκαν(ε)	θα σφυριχτούν(ε)	να σφυριχτούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω σφυριχτεί	είχα σφυριχτεί	θα έχω σφυριχτεί	να έχω σφυριχτεί		σφυριγμένος
β' ενικ.	έχεις σφυριχτεί	είχες σφυριχτεί	θα έχεις σφυριχτεί	να έχεις σφυριχτεί
γ' ενικ.	έχει σφυριχτεί	είχε σφυριχτεί	θα έχει σφυριχτεί	να έχει σφυριχτεί
α' πληθ.	έχουμε σφυριχτεί	είχαμε σφυριχτεί	θα έχουμε σφυριχτεί	να έχουμε σφυριχτεί
β' πληθ.	έχετε σφυριχτεί	είχατε σφυριχτεί	θα έχετε σφυριχτεί	να έχετε σφυριχτεί
γ' πληθ.	έχουν σφυριχτεί	είχαν σφυριχτεί	θα έχουν σφυριχτεί	να έχουν σφυριχτεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι σφυριγμένος - είμαστε, είστε, είναι σφυριγμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν σφυριγμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν σφυριγμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι σφυριγμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι σφυριγμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι σφυριγμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι σφυριγμένοι

Μεταφράσεις

    σφυρίζω

αγγλικά : whistle (en) γαλλικά : siffler (fr)

Πηγές

• σφυρίζω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• σφυρίζω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)