Παράρτημα:Αντωνυμίες (πολωνικά)
|
Αυτή η σελίδα είναι ακόμη υπό κατασκευή |
Οι Πολωνικές αντωνυμίες (zaimki) χωρίζονται σε:
- Προσωπικές - osobowe
- Αυτοπαθείς - zwrotne
- Κτητικές - dzierżawcze
- Δεικτικές - wskazujące (οριστικές - określone)
- Ερωτηματικές και Αναφορικές - pytające i względne
- Αόριστες - nieokreślone
και
- Διάδοσης - upowszechniające
- Άρνησης - przeczące
Προσωπικές αντωνυμίες επεξεργασία
| πτώση | ενικός | πληθυντικός | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1ο πρ. | 2ο πρ. | 3ο πρ. | 1ο πρ. | 2ο πρ. | 3ο πρ. | ||||
| α | θ | ο | απ | μαπ | |||||
| M, W | ja | ty | on | ona | ono | my | wy | oni | one |
| D | mnie | ciebie/cię | jego/go/niego/-ń | jej/niej | jego/go/niego/-ń | nas | was | ich/nich | |
| C | mnie/mi | tobie/ci | jemu/mu/niemu | jej/niej | jemu/mu/niemu | nam | wam | im/nim | |
| B | mnie | ciebie/cię | jego/go/niego/-ń | ją/nią | je/nie | nas | was | ich | je/nie |
| N | mną | tobą | nim | nią | nim | nami | wami | nimi | |
| Ms | mnie | tobie | nim | niej | nim | nas | was | nich | |
Αυτοπαθείς αντωνυμίες επεξεργασία
Κτητικές αντωνυμίες επεξεργασία
Οι κτητικές αντωνυμίες χρησιμοποιούνται για να προσδιορίσουν τον ιδιοκτήτη του αντικειμένου. Κλίνονται όπως τα επίθετα και συμφωνούν, όπως αυτά, με το γένος και τον αριθμό του αντικειμένου που προσδιορίζουν. Έχουν διαφορετική μορφή για κάθε πρόσωπο και αριθμό κτήτορα-ιδιοκτήτη.
Στο πρώτο πρόσωπο του ενικού αντιστοιχεί το "mój" (δικός μου), στο δεύτερο το "twój" (δικός σου) και στο τρίτο το "jego" (αρσενικό και ουδέτερο πρόσωπο κτήτορα - δικός του) και το "jej" (θηλυκό πρόσωπο κτήτορα - δικός της). Στα αντίστοιχα πρόσωπα του πληθυντικού υπάρχουν τα "nasz" (δικός μας), "wasz" (δικός σας) και "ich" (δικός τους). Επιπλέον χρησιμοποιείται και ο τύπος "swój" στην περίπτωση που το υποκείμενο είναι ο κτήτορας του αντικειμένου και δεν έχει διαφορετικούς τύπους για κάθε πρόσωπο και αριθμό (αλλά κλίνεται). Δεν χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να τονίσουμε το γεγονός της ιδιοκτησίας.
- karmię swojego psa - ταΐζω το σκύλο μου
- karmią swojego psa - ταΐζουν το σκύλο τους
- karmię nie mojego psa, a twojego - ταΐζω όχι το δικό μου σκύλο αλλά το δικό σου
Η αντωνυμία "niczyj" (κανενός) δείχνει την ανυπαρξία ιδιοκτήτη ενώ η "czyjś" (κάποιου) την ύπαρξη αλλά αορίστως.
Για την ερώτηση του ιδιοκτήτη χρησιμοποιούμε την "czyj" (ποιανού).
mój, twój, swój επεξεργασία
| πτώση | ενικός | πληθυντικός | |||
|---|---|---|---|---|---|
| α | θ | ο | απ | μαπ | |
| M, W | mój, twój, swój | moja/ma, twoja/twa, swoja/swa | moje/me, twoje/twe, swoje/swe | moi, twoi, swoi | moje/me, twoje/twe, swoje/swe |
| D | mojego/mego, twojego/twego, swojego/swego | mojej/mej, twojej/twej, swojej/swej | mojego/mego, twojego/twego, swojego/swego | moich/mych, twoich/twych, swoich/swych | |
| C | mojemu/memu, twojemu/twemu, swojemu/swemu | mojej/mej, twojej/twej, swojej/swej | mojemu/memu, twojemu/twemu, swojemu/swemu | moim/mym, twoim/twym, swoim/swym | |
| B 1) | mojego/mego, twojego/twego, swojego/swego | moją/mą, twoją/twą, swoją/swą | moje/me, twoje/twe, swoje/swe | moich/mych, twoich/twych, swoich/swych | moje/me, twoje/twe, swoje/swe |
| N | moim/mym, twoim/twym, swoim/swym | moją/mą, twoją/twą, swoją/swą | moim/mym, twoim/twym, swoim/swym | moimi/mymi, twoimi/twymi, swoimi/swymi | |
| Ms | moim/mym, twoim/twym, swoim/swym | mojej/mej, twojej/twej, swojej/swej | moim/mym, twoim/twym, swoim/swym | moich/mych, twoich/twych, swoich/swych | |
nasz, wasz επεξεργασία
| πτώση | ενικός | πληθυντικός | |||
|---|---|---|---|---|---|
| α | θ | ο | απ | μαπ | |
| M, W | nasz, wasz | nasza, wasza | nasze, wasze | nasi, wasi | nasze, wasze |
| D | naszego, waszego | naszej, waszej | naszego, waszego | naszych, waszych | |
| C | naszemu, waszemu | naszej, waszej | naszemu, waszemu | naszym, waszym | |
| B 1) | naszego, waszego | naszą, waszą | nasze, wasze | naszych, waszych | nasze, wasze |
| N | naszym, waszym | naszą, waszą | naszym, waszym | naszymi, waszymi | |
| Ms | naszym, waszym | naszej, waszej | naszym, waszym | naszych, waszych | |
jego, jej, ich επεξεργασία
Δεν κλίνονται.
czyj, czyjś, czyjkolwiek, niczyj επεξεργασία
| πτώση | ενικός | πληθυντικός | |||
|---|---|---|---|---|---|
| α | θ | ο | απ | μαπ | |
| M, W | czyj, niczyj | czyja, niczyja | czyje, niczyje | czyi, niczyi | czyje, niczyje |
| D | czyjego, niczyjego | czyjej, niczyjej | czyjego, niczyjego | czyich, niczyich | |
| C | czyjemu, niczyjemu | czyjej, niczyjej | czyjemu, niczyjemu | czyim, niczyim | |
| B 1) | czyjego, niczyjego | czyją, niczyją | czyje, niczyje | czyich, niczyich | czyje, niczyje |
| N | czyim, niczyim | czyją, niczyją | czyim, niczyim | czyimi, niczyimi | |
| Ms | czyim, niczyim | czyjej, niczyjej | czyim, niczyim | czyich, niczyich | |
Οι αντωνυμίες "czyjś" (κάποιου) και "czyjkolwiek" (οποιουδήποτε) κλίνονται όπως και η "czyj" με τη διαφορά ότι προστίθεται πάντα στο τέλος το "-ś" ή το "-kolwiek".
Ερωτηματικές και Αναφορικές αντωνυμίες επεξεργασία
Οι ερωτηματικές και οι αναφορικές έχουν ακριβώς την ίδια μορφή και διακρίνονται μόνο από την ύπαρξη ερωτηματικού.
kto, co επεξεργασία
Δεν έχουν γένος και αριθμό. Η kto αναφέρεται σε άτομα και η co σε πράγματα. H ερωτηματική μορφή αντιστοιχεί στις αρχαιοελληνικές τίς και τί.
| πτώση | kto | co |
|---|---|---|
| M | ||
| D | kogo | czego |
| C | komu | czemu |
| B | kogo | co |
| N | kim | czym |
| Ms |
Επειδή το "ζευγάρι" kto, co έχει διαφορετικές μορφές σε κάθε πτώση, στον προφορικό λόγο, χρησιμοποιούνται πολλές φορές μαζί για να δείξουν την πτώση με την οποία συντάσσεται κάτι:
- π.χ. το Brakuje "kogo, czego" - Δείχνει ότι το "brakuje" συντάσσεται με γενική (dopełniacz).
który, która, które, którzy επεξεργασία
| πτώση | ενικός | πληθυντικός | |||
|---|---|---|---|---|---|
| α | θ | ο | απ | μαπ | |
| M, W | który | która | które | którzy | które |
| D | którego | której | którego | których | |
| C | któremu | której | któremu | którym | |
| B 1 | którego | którą | które | których | które |
| N | którym | którą | którym | którymi | |
| Ms | którym | której | którym | których | |
jaki, jaka, jakie, jacy επεξεργασία
| πτώση | ενικός | πληθυντικός | |||
|---|---|---|---|---|---|
| α | θ | ο | απ | μαπ | |
| M, W | jaki | jaka | jakie | jacy | jakie |
| D | jakiego | jakiej | jakiego | jakich | |
| C | jakiemu | jakiej | jakiemu | jakim | |
| B 1) | jakiego | jaką | jakie | jakich | jakie |
| N | jakim | jaką | jakim | jakimi | |
| Ms | jakim | jakiej | jakim | jakich | |
kiedy, gdzie, jak, którędy, skąd, dokąd, ile επεξεργασία
Χρησιμεύουν για τον προσδιορισμό χρόνου (kiedy), τόπου (gdzie), τρόπου (jak), κατεύθυνσης της κίνησης (którędy), προέλευσης της κίνησης (skąd), προορισμού της κίνησης (dokąd), ποσότητας (ile).
Η αντωνυμία czyj είναι ίδια με την κτητική.
Αόριστες αντωνυμίες επεξεργασία
Οι αόριστες αντωνυμίες δημιουργούνται από τις ερωτηματικές και αναφορικές.
Προκύπτουν όλες με την προσθήκη του επιθήματος "-ś" στην αντίστοιχη πτώση, γένος και αριθμό π.χ.:
- czyjś, czyjegoś, któraś, którymś, jakiegoś, gdzieś, skądś, ileś κλπ.
Από τις który, jaki, kto, gdzie, skąd, dokąd, jak, kiedy και czyj προκύπτουν αντίστοιχες αόριστες με την προσθήκη του επιθήματος "-kolwiek" (αντιστοιχεί στο "-δήποτε"):
- czyjkolwiek, czyjegokolwiek, którakolwiek, którymkolwiek, jakiegokolwiek, gdziekolwiek, skądkolwiek, kiedykolwiek κλπ
Αρνητικές αντωνυμίες επεξεργασία
nikt, nic επεξεργασία
Έχουν μόνο ενικό αριθμό και μόνο σε αρσενικό και ουδέτερο. Απαντούν σε ερώτηση που περιέχει "kto" ή "co". Το nikt σημαίνει κανένα από τα πρόσωπα και το nic κανένα από τα πράγματα
| Przypadek | nikt | nic |
|---|---|---|
| M | ||
| D | nikogo | niczego |
| C | nikomu | niczemu |
| B | nikogo | nic |
| N | nikim | niczym |
| Ms |
Η αντωνυμία "nic" χρησιμοποιείται και ως απάντηση και στην ερώτηση "ile?".
żaden, żadna, żadne επεξεργασία
Οι αντωνυμίες που προέρχονται από το "żaden" κλίνονται όπως τα επίθετα και αντιστοιχούν στο κανένας.
| πτώση | ενικός | πληθυντικός | |||
|---|---|---|---|---|---|
| α | θ | ο | απ | μαπ | |
| M, W | żaden | żadna | żadne | żadni | żadne |
| D | żadnego | żadnej | żadnego | żadnych | |
| C | żadnemu | żadnej | żadnemu | żadnym | |
| B | żadnego | żadną | żadne | żadnych | żadne |
| N | żadnym | żadną | żadnym | żadnymi | |
| Ms | żadnym | żadnej | żadnym | żadnych | |
nigdzie, nigdy, znikąd, donikąd, nijak επεξεργασία
Άκλητες αντωνυμίες χώρου, κατεύθυνσης. Αντιστοιχούν σε ελληνικά επιρρήματα: