Παράρτημα:Αντωνυμίες (πολωνικά)

Αυτή η σελίδα είναι ακόμη υπό κατασκευή

Οι Πολωνικές αντωνυμίες (zaimki) χωρίζονται σε:

• Προσωπικές - osobowe
• Αυτοπαθείς - zwrotne
• Κτητικές - dzierżawcze
• Δεικτικές - wskazujące (οριστικές - określone)
• Ερωτηματικές και Αναφορικές - pytające i względne
• Αόριστες - nieokreślone

και

• Διάδοσης - upowszechniające
• Άρνησης - przeczące

Προσωπικές αντωνυμίες

πτώση	ενικός					πληθυντικός
	1ο πρ.	2ο πρ.	3ο πρ.			1ο πρ.	2ο πρ.	3ο πρ.
			α	θ	ο			απ	μαπ
M, W	ja	ty	on	ona	ono	my	wy	oni	one
D	mnie	ciebie/cię	jego/go/niego/-ń	jej/niej	jego/go/niego/-ń	nas	was	ich/nich
C	mnie/mi	tobie/ci	jemu/mu/niemu	jej/niej	jemu/mu/niemu	nam	wam	im/nim
B	mnie	ciebie/cię	jego/go/niego/-ń	ją/nią	je/nie	nas	was	ich	je/nie
N	mną	tobą	nim	nią	nim	nami	wami	nimi
Ms	mnie	tobie	nim	niej	nim	nas	was	nich

Κτητικές αντωνυμίες

Οι κτητικές αντωνυμίες χρησιμοποιούνται για να προσδιορίσουν τον ιδιοκτήτη του αντικειμένου. Κλίνονται όπως τα επίθετα και συμφωνούν, όπως αυτά, με το γένος και τον αριθμό του αντικειμένου που προσδιορίζουν. Έχουν διαφορετική μορφή για κάθε πρόσωπο και αριθμό κτήτορα-ιδιοκτήτη.

Στο πρώτο πρόσωπο του ενικού αντιστοιχεί το "mój" (δικός μου), στο δεύτερο το "twój" (δικός σου) και στο τρίτο το "jego" (αρσενικό και ουδέτερο πρόσωπο κτήτορα - δικός του) και το "jej" (θηλυκό πρόσωπο κτήτορα - δικός της). Στα αντίστοιχα πρόσωπα του πληθυντικού υπάρχουν τα "nasz" (δικός μας), "wasz" (δικός σας) και "ich" (δικός τους). Επιπλέον χρησιμοποιείται και ο τύπος "swój" στην περίπτωση που το υποκείμενο είναι ο κτήτορας του αντικειμένου και δεν έχει διαφορετικούς τύπους για κάθε πρόσωπο και αριθμό (αλλά κλίνεται). Δεν χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να τονίσουμε το γεγονός της ιδιοκτησίας.

• karmię swojego psa - ταΐζω το σκύλο μου
• karmią swojego psa - ταΐζουν το σκύλο τους
• karmię nie mojego psa, a twojego - ταΐζω όχι το δικό μου σκύλο αλλά το δικό σου

Η αντωνυμία "niczyj" (κανενός) δείχνει την ανυπαρξία ιδιοκτήτη ενώ η "czyjś" (κάποιου) την ύπαρξη αλλά αορίστως.

Για την ερώτηση του ιδιοκτήτη χρησιμοποιούμε την "czyj" (ποιανού).

mój, twój, swój

πτώση	ενικός			πληθυντικός
	α	θ	ο	απ	μαπ
M, W	mój, twój, swój	moja/ma, twoja/twa, swoja/swa	moje/me, twoje/twe, swoje/swe	moi, twoi, swoi	moje/me, twoje/twe, swoje/swe
D	mojego/mego, twojego/twego, swojego/swego	mojej/mej, twojej/twej, swojej/swej	mojego/mego, twojego/twego, swojego/swego	moich/mych, twoich/twych, swoich/swych
C	mojemu/memu, twojemu/twemu, swojemu/swemu	mojej/mej, twojej/twej, swojej/swej	mojemu/memu, twojemu/twemu, swojemu/swemu	moim/mym, twoim/twym, swoim/swym
B 1)	mojego/mego, twojego/twego, swojego/swego	moją/mą, twoją/twą, swoją/swą	moje/me, twoje/twe, swoje/swe	moich/mych, twoich/twych, swoich/swych	moje/me, twoje/twe, swoje/swe
N	moim/mym, twoim/twym, swoim/swym	moją/mą, twoją/twą, swoją/swą	moim/mym, twoim/twym, swoim/swym	moimi/mymi, twoimi/twymi, swoimi/swymi
Ms	moim/mym, twoim/twym, swoim/swym	mojej/mej, twojej/twej, swojej/swej	moim/mym, twoim/twym, swoim/swym	moich/mych, twoich/twych, swoich/swych

nasz, wasz

πτώση	ενικός			πληθυντικός
	α	θ	ο	απ	μαπ
M, W	nasz, wasz	nasza, wasza	nasze, wasze	nasi, wasi	nasze, wasze
D	naszego, waszego	naszej, waszej	naszego, waszego	naszych, waszych
C	naszemu, waszemu	naszej, waszej	naszemu, waszemu	naszym, waszym
B 1)	naszego, waszego	naszą, waszą	nasze, wasze	naszych, waszych	nasze, wasze
N	naszym, waszym	naszą, waszą	naszym, waszym	naszymi, waszymi
Ms	naszym, waszym	naszej, waszej	naszym, waszym	naszych, waszych

jego, jej, ich

Δεν κλίνονται.

czyj, czyjś, czyjkolwiek, niczyj

πτώση	ενικός			πληθυντικός
	α	θ	ο	απ	μαπ
M, W	czyj, niczyj	czyja, niczyja	czyje, niczyje	czyi, niczyi	czyje, niczyje
D	czyjego, niczyjego	czyjej, niczyjej	czyjego, niczyjego	czyich, niczyich
C	czyjemu, niczyjemu	czyjej, niczyjej	czyjemu, niczyjemu	czyim, niczyim
B 1)	czyjego, niczyjego	czyją, niczyją	czyje, niczyje	czyich, niczyich	czyje, niczyje
N	czyim, niczyim	czyją, niczyją	czyim, niczyim	czyimi, niczyimi
Ms	czyim, niczyim	czyjej, niczyjej	czyim, niczyim	czyich, niczyich

Οι αντωνυμίες "czyjś" (κάποιου) και "czyjkolwiek" (οποιουδήποτε) κλίνονται όπως και η "czyj" με τη διαφορά ότι προστίθεται πάντα στο τέλος το "-ś" ή το "-kolwiek".

Ερωτηματικές και Αναφορικές αντωνυμίες

Οι ερωτηματικές και οι αναφορικές έχουν ακριβώς την ίδια μορφή και διακρίνονται μόνο από την ύπαρξη ερωτηματικού.

kto, co

Δεν έχουν γένος και αριθμό. Η kto αναφέρεται σε άτομα και η co σε πράγματα. H ερωτηματική μορφή αντιστοιχεί στις αρχαιοελληνικές τίς και τί.

πτώση	kto	co
M
D	kogo	czego
C	komu	czemu
B	kogo	co
N	kim	czym
Ms

Επειδή το "ζευγάρι" kto, co έχει διαφορετικές μορφές σε κάθε πτώση, στον προφορικό λόγο, χρησιμοποιούνται πολλές φορές μαζί για να δείξουν την πτώση με την οποία συντάσσεται κάτι:

π.χ. το Brakuje "kogo, czego" - Δείχνει ότι το "brakuje" συντάσσεται με γενική (dopełniacz).

który, która, które, którzy

πτώση	ενικός			πληθυντικός
	α	θ	ο	απ	μαπ
M, W	który	która	które	którzy	które
D	którego	której	którego	których
C	któremu	której	któremu	którym
B 1	którego	którą	które	których	które
N	którym	którą	którym	którymi
Ms	którym	której	którym	których

jaki, jaka, jakie, jacy

πτώση	ενικός			πληθυντικός
	α	θ	ο	απ	μαπ
M, W	jaki	jaka	jakie	jacy	jakie
D	jakiego	jakiej	jakiego	jakich
C	jakiemu	jakiej	jakiemu	jakim
B 1)	jakiego	jaką	jakie	jakich	jakie
N	jakim	jaką	jakim	jakimi
Ms	jakim	jakiej	jakim	jakich

kiedy, gdzie, jak, którędy, skąd, dokąd, ile

Χρησιμεύουν για τον προσδιορισμό χρόνου (kiedy), τόπου (gdzie), τρόπου (jak), κατεύθυνσης της κίνησης (którędy), προέλευσης της κίνησης (skąd), προορισμού της κίνησης (dokąd), ποσότητας (ile).

Η αντωνυμία czyj είναι ίδια με την κτητική.

Αόριστες αντωνυμίες

Οι αόριστες αντωνυμίες δημιουργούνται από τις ερωτηματικές και αναφορικές.

Προκύπτουν όλες με την προσθήκη του επιθήματος "-ś" στην αντίστοιχη πτώση, γένος και αριθμό π.χ.:

czyjś, czyjegoś, któraś, którymś, jakiegoś, gdzieś, skądś, ileś κλπ.

Από τις który, jaki, kto, gdzie, skąd, dokąd, jak, kiedy και czyj προκύπτουν αντίστοιχες αόριστες με την προσθήκη του επιθήματος "-kolwiek" (αντιστοιχεί στο "-δήποτε"):

czyjkolwiek, czyjegokolwiek, którakolwiek, którymkolwiek, jakiegokolwiek, gdziekolwiek, skądkolwiek, kiedykolwiek κλπ

Αρνητικές αντωνυμίες

nikt, nic

Έχουν μόνο ενικό αριθμό και μόνο σε αρσενικό και ουδέτερο. Απαντούν σε ερώτηση που περιέχει "kto" ή "co". Το nikt σημαίνει κανένα από τα πρόσωπα και το nic κανένα από τα πράγματα

Przypadek	nikt	nic
M
D	nikogo	niczego
C	nikomu	niczemu
B	nikogo	nic
N	nikim	niczym
Ms

Η αντωνυμία "nic" χρησιμοποιείται και ως απάντηση και στην ερώτηση "ile?".

żaden, żadna, żadne

Οι αντωνυμίες που προέρχονται από το "żaden" κλίνονται όπως τα επίθετα και αντιστοιχούν στο κανένας.

πτώση	ενικός			πληθυντικός
	α	θ	ο	απ	μαπ
M, W	żaden	żadna	żadne	żadni	żadne
D	żadnego	żadnej	żadnego	żadnych
C	żadnemu	żadnej	żadnemu	żadnym
B	żadnego	żadną	żadne	żadnych	żadne
N	żadnym	żadną	żadnym	żadnymi
Ms	żadnym	żadnej	żadnym	żadnych

nigdzie, nigdy, znikąd, donikąd, nijak

Άκλητες αντωνυμίες χώρου, κατεύθυνσης. Αντιστοιχούν σε ελληνικά επιρρήματα:

• nigdzie: πουθενά
• nigdy: ποτέ
• znikąd: από καμία κατεύθυνση
• donikąd: προς καμία κατεύθυνση
• nijak: με κανένα τρόπο