ἁνδάνω
Αρχαία ελληνικά (grc) επεξεργασία
| Αρχικοί χρόνοι |
Φωνή Eνεργητική |
Φωνή Μέση & Παθητική |
|---|---|---|
| Ενεστώτας | ἁνδάνω | ἁνδάνομαι |
| Παρατατικός | ἥνδανον | |
| Μέλλοντας | ἁδήσω | |
| Αόριστος | ἕαδον | |
| Παρακείμενος | ἅδηκα, ἕᾱδα | |
| Υπερσυντέλικος | ||
| Συντελ.Μέλλ. |
Ετυμολογία
επεξεργασία
- ἁνδάνω < → λείπει η ετυμολογία
Ρήμα
επεξεργασία
ἁνδάνω
- είμαι αρεστός σε κάποιον, τέρπω, ευχαριστώ, ενθουσιάζω
- ※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 14 (ξ. Ὀδυσσέως πρὸς Εὔμαιον ὁμιλία.), στίχ. 337 (στίχοι 337-338)
- τοῖσιν δὲ κακὴ φρεσὶν ἥνδανε βουλὴ | ἀμφ᾽ ἐμοί, ὄφρ᾽ ἔτι πάγχυ δύης ἐπὶ πῆμα γενοίμην.
- Εκείνων όμως το μυαλό γλυκάθηκε μ᾽ άλλην ιδέα, | σ᾽ εμένα κάκιστη, για να βρεθώ σε συμφορά πικρότερη.
- Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr
- τοῖσιν δὲ κακὴ φρεσὶν ἥνδανε βουλὴ | ἀμφ᾽ ἐμοί, ὄφρ᾽ ἔτι πάγχυ δύης ἐπὶ πῆμα γενοίμην.
- ※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 17 (ρ. Τηλεμάχου καὶ Ὀδυσσέως ἐπάνοδος εἰς Ἰθάκην.), στίχ. 173 (στίχοι 172-173)
- καὶ τότε δή σφιν ἔειπε Μέδων· ὃς γάρ ῥα μάλιστα | ἥνδανε κηρύκων, καί σφιν παρεγίγνετο δαιτί·
- τότε τους φώναξε ο Μέδων, ο κήρυκας που τους ευχαριστούσε | περισσότερο — ήταν αυτός που τους παράστεκε στα γεύματα:
- Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr
- καὶ τότε δή σφιν ἔειπε Μέδων· ὃς γάρ ῥα μάλιστα | ἥνδανε κηρύκων, καί σφιν παρεγίγνετο δαιτί·
- ※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 5 (Τερψιχόρη), 39.2
- σύ νυν τὴν μὲν ἔχεις γυναῖκα, ἐπείτε τοι οὐ τίκτει, ἔξεο, ἄλλην δὲ γῆμον· καὶ ποιέων ταῦτα Σπαρτιήτῃσι ἁδήσεις.
- Τώρα εσύ, τη γυναίκα που έχεις, μια και δε σου κάνει παιδιά, διώξ᾽ την και παντρέψου άλλη· μ᾽ αυτή σου την πράξη θα ενθουσιαστούν οι Σπαρτιάτες.
- Μετάφραση (1992): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
- σύ νυν τὴν μὲν ἔχεις γυναῖκα, ἐπείτε τοι οὐ τίκτει, ἔξεο, ἄλλην δὲ γῆμον· καὶ ποιέων ταῦτα Σπαρτιήτῃσι ἁδήσεις.
- ※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἑλένη, στίχ. 997 @scaife.perseus
- οὕτω δὲ κρῖνον, ὡς ἅπασιν ἁνδάνῃς.
- ※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 14 (ξ. Ὀδυσσέως πρὸς Εὔμαιον ὁμιλία.), στίχ. 337 (στίχοι 337-338)
- (απρόσωπο) έχω τη γνώμη, εκφράζω γνώμη, είναι ευχάριστο να, είναι ευχαρίστηση να, είναι αρεστό σε
- ※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 2 (β. Ἰθακησίων ἐκκλησία καὶ Τηλεμάχου ἀποδημία.), στίχ. 114 (στίχοι 113-114)
- μητέρα σὴν ἀπόπεμψον, ἄνωχθι δέ μιν γαμέεσθαι | τῷ ὅτεῴ τε πατὴρ κέλεται καὶ ἁνδάνει αὐτῇ.
- διώξε τη μάνα σου, και να της πεις να βρει γαμπρό, | όποιον συστήσει τελικά ο πατέρας της, να της αρέσει ωστόσο και της ίδιας.
- Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr
- μητέρα σὴν ἀπόπεμψον, ἄνωχθι δέ μιν γαμέεσθαι | τῷ ὅτεῴ τε πατὴρ κέλεται καὶ ἁνδάνει αὐτῇ.
- ※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 1 (Α. Λοιμός. Μῆνις.), στίχ. 24
- ἀλλ᾽ οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,
- μόνος ο Αγαμέμνονας δεν το ᾽στεργεν ο Ατρείδης,
- Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr
- ἀλλ᾽ οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,
- ※ 5ος↑ αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 7 (Πολύμνια), 172.1
- Θεσσαλοὶ δὲ ὑπὸ ἀναγκαίης τὸ πρῶτον ἐμήδισαν, ὡς διέδεξαν, ὅτι οὔ σφι ἥνδανε τὰ οἱ Ἀλευάδαι ἐμηχανῶντο.
- Οι Θεσσαλοί πάλι αρχικά μήδισαν, γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά, κι όπως άφησαν να φανεί δεν τους άρεζαν οι μηχανορραφίες των Αλευαδών.
- Μετάφραση (1993): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
- Θεσσαλοὶ δὲ ὑπὸ ἀναγκαίης τὸ πρῶτον ἐμήδισαν, ὡς διέδεξαν, ὅτι οὔ σφι ἥνδανε τὰ οἱ Ἀλευάδαι ἐμηχανῶντο.
- ※ 3ος πκε αιώνας ⌘ Απολλώνιος ο Ρόδιος, Ἀργοναυτικά, 3.568, @scaife.perseus
- ‘Ἄργος μὲν παρὰ νηός, ἐπεὶ τόδε πᾶσιν ἕαδεν,
- ※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 2 (β. Ἰθακησίων ἐκκλησία καὶ Τηλεμάχου ἀποδημία.), στίχ. 114 (στίχοι 113-114)
Άλλες μορφές επεξεργασία
- επικός τύπος : παρατ. ἑήνδανον
- ιωνικός τύπος : παρατ. ἑάνδανον
- επικός τύπος : αόρ. εὔᾰδον, ἅδον
- (ελληνιστική κοινή): αόρ. ἧσα
- δωρικός τύπος : παρακ. ἔᾱδα
Σύνθετα επεξεργασία
Συγγενικά επεξεργασία
- → δείτε τη λέξη ἥδομαι
Κλίση επεξεργασία
Πηγές
επεξεργασία
- ἁνδάνω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- ἁνδάνω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.