ἁνδάνω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Αρχικοί χρόνοι	Φωνή Eνεργητική	Φωνή Μέση & Παθητική
Ενεστώτας	ἁνδάνω	ἁνδάνομαι
Παρατατικός	ἥνδανον
Μέλλοντας	ἁδήσω
Αόριστος	ἕαδον
Παρακείμενος	ἅδηκα, ἕᾱδα
Υπερσυντέλικος
Συντελ.Μέλλ.

Ετυμολογία

ἁνδάνω < → λείπει η ετυμολογία

Ρήμα

ἁνδάνω

1. είμαι αρεστός σε κάποιον, τέρπω, ευχαριστώ, ενθουσιάζω

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 14 (ξ. Ὀδυσσέως πρὸς Εὔμαιον ὁμιλία.), στίχ. 337 (στίχοι 337-338)

   τοῖσιν δὲ κακὴ φρεσὶν ἥνδανε βουλὴ | ἀμφ᾽ ἐμοί, ὄφρ᾽ ἔτι πάγχυ δύης ἐπὶ πῆμα γενοίμην.

   Εκείνων όμως το μυαλό γλυκάθηκε μ᾽ άλλην ιδέα, | σ᾽ εμένα κάκιστη, για να βρεθώ σε συμφορά πικρότερη.

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 17 (ρ. Τηλεμάχου καὶ Ὀδυσσέως ἐπάνοδος εἰς Ἰθάκην.), στίχ. 173 (στίχοι 172-173)

   καὶ τότε δή σφιν ἔειπε Μέδων· ὃς γάρ ῥα μάλιστα | ἥνδανε κηρύκων, καί σφιν παρεγίγνετο δαιτί·

   τότε τους φώναξε ο Μέδων, ο κήρυκας που τους ευχαριστούσε | περισσότερο — ήταν αυτός που τους παράστεκε στα γεύματα:

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 5 (Τερψιχόρη), 39.2

   σύ νυν τὴν μὲν ἔχεις γυναῖκα, ἐπείτε τοι οὐ τίκτει, ἔξεο, ἄλλην δὲ γῆμον· καὶ ποιέων ταῦτα Σπαρτιήτῃσι ἁδήσεις.

   Τώρα εσύ, τη γυναίκα που έχεις, μια και δε σου κάνει παιδιά, διώξ᾽ την και παντρέψου άλλη· μ᾽ αυτή σου την πράξη θα ενθουσιαστούν οι Σπαρτιάτες.

   Μετάφραση (1992): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἑλένη, στίχ. 997 @scaife.perseus

   οὕτω δὲ κρῖνον, ὡς ἅπασιν ἁνδάνῃς.

2. (απρόσωπο) έχω τη γνώμη, εκφράζω γνώμη, είναι ευχάριστο να, είναι ευχαρίστηση να, είναι αρεστό σε

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 2 (β. Ἰθακησίων ἐκκλησία καὶ Τηλεμάχου ἀποδημία.), στίχ. 114 (στίχοι 113-114)

   μητέρα σὴν ἀπόπεμψον, ἄνωχθι δέ μιν γαμέεσθαι | τῷ ὅτεῴ τε πατὴρ κέλεται καὶ ἁνδάνει αὐτῇ.

   διώξε τη μάνα σου, και να της πεις να βρει γαμπρό, | όποιον συστήσει τελικά ο πατέρας της, να της αρέσει ωστόσο και της ίδιας.

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 1 (Α. Λοιμός. Μῆνις.), στίχ. 24

   ἀλλ᾽ οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,

   μόνος ο Αγαμέμνονας δεν το ᾽στεργεν ο Ατρείδης,

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 7 (Πολύμνια), 172.1

   Θεσσαλοὶ δὲ ὑπὸ ἀναγκαίης τὸ πρῶτον ἐμήδισαν, ὡς διέδεξαν, ὅτι οὔ σφι ἥνδανε τὰ οἱ Ἀλευάδαι ἐμηχανῶντο.

   Οι Θεσσαλοί πάλι αρχικά μήδισαν, γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά, κι όπως άφησαν να φανεί δεν τους άρεζαν οι μηχανορραφίες των Αλευαδών.

   Μετάφραση (1993): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  3ος πκε αιώνας ⌘ Απολλώνιος ο Ρόδιος, Ἀργοναυτικά, 3.568, @scaife.perseus

   ‘Ἄργος μὲν παρὰ νηός, ἐπεὶ τόδε πᾶσιν ἕαδεν,

Άλλες μορφές

• επικός τύπος : παρατ. ἑήνδανον
• ιωνικός τύπος : παρατ. ἑάνδανον
• επικός τύπος : αόρ. εὔᾰδον, ἅδον
• (ελληνιστική κοινή): αόρ. ἧσα
• δωρικός τύπος : παρακ. ἔᾱδα

Σύνθετα

• ἀφανδάνω
• ἐφανδάνω
• ἐπιανδάνω
• συνανδάνω

Συγγενικά

• ἅδος
• ἅδημα
• ἄσμενος
• ἑδανός
• ἦδος

• → δείτε τη λέξη ἥδομαι

Κλίση

• → λείπει η κλίση

Πηγές

• ἁνδάνω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἁνδάνω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.