ἀνταμώνω

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

ἀνταμώνω < ἀντάμ(α) + -ώνω

ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇒ νέα ελληνικά: ανταμώνω

Ρήμα

ἀνταμώνω

1. (μεταβατικό) συναντώ κάποιον
2. (για πόλεμο) συγκρούομαι
3. (μεταβατικό) ενώνω με γάμο, παντρεύω
4. (στη μέση φωνή):
   1. (μεταβατικό) συναντώ
   2. (αμετάβατο, μεταβατικό) ενώνομαι σαρκικά

      ※  16ος/17ος αιώνας Γεώργιος Χορτάτσης, Κατζούρμπος, Πράξη Α', στίχ. 138 (137-138) @georgakas.lit.auth.gr

      νὰ πάρουν φῶς τὰ μάτια τους καὶ λάμψη ἀπὸ κεῖνο,
      τὰ ταίρια τους γιὰ νὰ μποροῦ ν’ ἀνταμωθοῦσι, κρίνω.

      Λίνος Πολίτης (επιμ.), Γεωργίου Χορτάτση Κατζούρμπος: κωμωδία, κριτική έκδοση, σημειώσεις, γλωσσάριο [Κρητικόν Θέατρον, 1], Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο 1964.

      ※  16ος/17ος αιώνας Γεώργιος Χορτάτσης, Κατζούρμπος, Πράξη Ε', στίχ. 14 (11-14) @georgakas.lit.auth.gr

      Μ’ ἀπείτις ἔφταξα ἐδεπά, θὰ πάγω νὰ χτυπήσω
      τὴν πόρτα νὰ μ’ ἀνοίξουσι, νὰ μπῶ γιὰ νὰ φιλήσω
      τὰ κάλλη τῆς Κασσάντρας μου, στὸ στρῶμα ν’ ἀνεβοῦμε,
      γλυκὰ νὰ ξεφαντώσωμε, γλυκὰ ν’ ἀνταμωθοῦμε.

      Λίνος Πολίτης (επιμ.), Γεωργίου Χορτάτση Κατζούρμπος: κωμωδία, κριτική έκδοση, σημειώσεις, γλωσσάριο [Κρητικόν Θέατρον, 1], Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο 1964.

   3. (αμετάβατο) συναντιέμαι
   4. (αμετάβατο) συνενώνομαι, σμίγω

      ※  16ος/17ος αιώνας Γεώργιος Χορτάτσης, Ερωφίλη, τραγωδία, Πράξη Α', στίχ. 409 (409-410) @anemi.lib.uoc.gr

      γιατί τὸ σφάλμα ποῦ ’καμα χίλι' ἂν ἀνταμωθοῦσι
      πρῶτοι τοῦ κόσμου ποταμοὶ νὰ πλύνουν δὲ μποροῦσι·

      Η Ερωφίλη :Τραγωδία /Γεωργίου Χορτάτση, εκδιδομένη υπό Κ. Ν. Σάθα.Εν Βενετία :Τύποις Φοίνικος,1878.

   5. (αμετάβατο) συγκεντρώνομαι

      ※  17ος αιώνας Μάρκος-Αντωνίος Φώσκολος, Φορτουνάτος, έμμετρη κωμωδία, Πράξη Ε', στίχ. 207 (205-208) @georgakas.lit.auth.gr

      πέ τση τὸ πράμα πῶς περνᾶ, καὶ πὼς ὅ,τι καὶ ἂν ἔχω
      δίδω τοῦ Νικολέτο μου, καὶ τὸ ζιμιὸ ἂς κατέχω
      ἀνίσως καὶ συβάζεται, ὅλοι ν’ ἀνταμωθοῦμε
      τὸ γάμον τως νὰ κάμωμε, περίσσα νὰ χαροῦμε.

      Alfred Vincent (επιμ.), Φώσκολος Μάρκος Αντώνιος, Φορτουνάτος, κριτική έκδοση, σημειώσεις, γλωσσάριο [Κρητικόν Θέατρον, 2], Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο 1980.

Άλλες μορφές

• ἀνδαμώνω
• 'νταμώνω

Συγγενικά

• ἀντάμα
• ἀντάμι
• ἀντάμιν
• ἀνταμοῦ
• ἀντάμως
• ἀνταμῶς
• ἀντάμωσις

Ρηματικοί τύποι

• ἀνταμωθοῦσι
• ἀνταμωθοῦμε

Πηγές

• Δημώδης Γραμματεία στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2015. Από τον Διγενή Ακρίτη (12ος αιώνας) έως την πτώση της Κρήτης (1669)
• ἀνταμώνω -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα]. 
• ἀνταμώνω σελ.240, Τόμος 2 & σελ.241, Τόμος 2 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.