πέλω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

πέλω < → λείπει η ετυμολογία

Ρήμα

πέλω, συνήθως στη μέση φωνή: πέλομαι ιδίως σε σύνθετα

1. είμαι σε κίνηση, κατευθύνομαι
2. υπάρχω, είμαι

   ※  6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Ἀγαμέμνων, στίχ. 970 (970-972)

   ὅταν δὲ τεύχῃ Ζεὺς ἀπ᾽ ὄμφακος πικρᾶς | οἶνον, τότ᾽ ἤδη ψῦχος ἐν δόμοις πέλει, | ἀνδρὸς τελείου δῶμ᾽ ἐπιστρωφωμένου.

   κι όταν γυαλίζει απ᾽ την ξινή την αγουρίδα | κρασάτη ρόγα, τότ᾽ είναι δροσιά στο σπίτι, | σαν το γιομίζει τ᾽ άρχοντά του η παρουσία.

   Μετάφραση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr

3. γίνομαι, καθίσταμαι
4. (σπάνιο) ανατέλλω
5. (ως απρόσωπο) πέλει: υπάρχει

Εκφράσεις

γνωμικά:

• ἂλλοτε μήτηρ πέλει ἡμέρη, ἂλλοτε μητρυί (ιωνική διάλεκτος)
• οὐδέ τις ἄλλη νοῦσος ἐπὶ στυγερὴ πέλεται δειλοῖσι βροτοῖσιν (Όμηρος)
• γῆρας καὶ θάνατος ἐπ' ἀνθρώποις πέλονται

Σύνθετα

σύνθετα του ρήματος:

• ἀμφιπέλομαι
• ἐπιπέλομαι
• περιπέλομαι
• ὑπερπέλομαι

Συγγενικά

θέμα με πελ-

• (Χρειάζεται επεξεργασία)

θέμα με μηδενική βαθμίδα πλ-

• (Χρειάζεται επεξεργασία)

θέμα με πολ-

• -πόλος - Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -πόλος στο Βικιλεξικό
• -πολος Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -πολος στο Βικιλεξικό
• Λέξεις πέλω @perseus.tufts.edu Greek Dictionary Headword Search, Πανεπιστήμιο Tufts

και

• πολεύω
• πολέω
• πόλος

και πωλ-

• (Χρειάζεται επεξεργασία)

→ και δείτε ομόρριζα όπως πάλιν, κύκλος, τῆλε, ἐμπολή και ἔπιπλα & την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *kʷel-

Πηγές

• πέλω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• πέλω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.