λάζομαι

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ρήμα

λάζομαι αποθετικό ρήμα επικός τύπος του λαμβάνω

• λαμβάνω, δράττομαι, πιάνω, αρπάζω

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 5 (Ε. Διομήδους ἀριστεία.), στίχ. 365

  πὰρ δέ οἱ Ἶρις ἔβαινε καὶ ἡνία λάζετο χερσί,

  στο πλάγι της η Ίρις κάθισε και τους χαλινούς στα χέρια της επήρε·

  Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

  ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Μήδεια, στίχ. 956 (956-958)

  λάζυσθε φερνὰς τάσδε, παῖδες, ἐς χέρας | καὶ τῇ τυράννῳ μακαρίᾳ νύμφῃ δότε | φέροντες·

  Πάρτε, αγόρια μου, στα χέρια σας τα δώρα τούτα του γάμου | και πηγαίνετε να τα δώσετε στην καλότυχη βασιλική νύφη.

  Μετάφραση (2012): Θ. Κ. Στεφανόπουλος, Αθήνα: Κίχλη @greek‑language.gr

Άλλες μορφές

• επικός τύπος : λάζετο και ἐλάζετο: γ' ενικ. παρατ.
• επικός τύπος : λαζοίατο: γʹ πληθ. ευκτ.
• δωρικός τύπος : λάζεο ή λάσδεο: β' ενικ. προστακτική
• λάζευ: β' ενικ. προστακτική
• λάζυσθε: β' πληθ. προστακτική
• λάζῠμαι: (απαντά σε Ομηρικούς Ύμνους, σε Ευριπίδη και Ιπποκράτη)
• λάζυσθαι: απαρέμφατο

Εκφράσεις

• ὀδὰξ λαζοίατο γαῖαν: μακάρι να έτρωγαν χώμα, (κατά λέξη: με τα δόντια μακάρι να λάμβαναν χώμα)

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 418 (στίχοι 416-418)

  Ἑκτόρεον δὲ χιτῶνα περὶ στήθεσσι δαΐξαι | χαλκῷ ῥωγαλέον· πολέες δ᾽ ἀμφ᾽ αὐτὸν ἑταῖροι | πρηνέες ἐν κονίῃσιν ὀδὰξ λαζοίατο γαῖαν.»

  και τον Εκτόρειον θώρακα με το σπαθί να σχίσω | στα αιματωμένα στήθη του, κι επίστομα στην σκόνη | γύρω του σύντροφοι πολλοί το χώμα να δαγκάσουν».

  Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

• (μεταφορικά) πάλινδ' ὅ γε λάζετο μῦθον: πήρε πίσω το λόγο του, δηλ. τον άλλαξε

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 13 (ν. Ὀδυσσέως ἀπόπλους παρὰ Φαιάκων καὶ ἄφιξις εἰς Ἰθάκην.), στίχ. 254

  οὐδ᾽ ὅ γ᾽ ἀληθέα εἶπε, πάλιν δ᾽ ὅ γε λάζετο μῦθον,

  μόνο που την αλήθεια δεν φανέρωσε, συγκράτησε και πάλι τα λεγόμενά του

  Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

Πηγές

• λάζομαι - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• λάζομαι - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.