ὀχεύς

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ λείπει η κλίση

Ετυμολογία

ὀχεύς < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

ὀχεύς αρσενικό, γενική: ὀχέως και επικός τύπος : ὀχῆος

1. ο ιμάντας που σφίγγει την περικεφαλαία
2. ο σύρτης της πόρτας, μάνταλο

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 24 (ω. Σπονδαί.), στίχ. 166 (164-166)

   ἀλλ᾽ ὅτε δή μιν ἔγειρε Διὸς νόος αἰγιόχοιο, | σὺν μὲν Τηλεμάχῳ περικαλλέα τεύχε᾽ ἀείρας | ἐς θάλαμον κατέθηκε καὶ ἐκλήϊσεν ὀχῆας,

   Αλλ᾽ όταν πια τον στήριξε με τη βουλή του ο αιγίοχος Δίας, | τότε, μαζί με τον Τηλέμαχο, ξεσήκωσε τα ωραία όπλα, τ᾽ ασφάλισε | στην πίσω κάμαρη, τραβώντας την αμπάρα της.

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 13 (Ν. Μάχη ἐπὶ ταῖς ναυσί.), στίχ. 124 (123-124)

   Ἕκτωρ δὴ παρὰ νηυσὶ βοὴν ἀγαθὸς πολεμίζει | καρτερός, ἔρρηξεν δὲ πύλας καὶ μακρὸν ὀχῆα.»

   Ο ανδρείος Έκτωρ πολεμεί σφοδρώς σιμά στα πλοία | κι ήδη τες πύλες έσπασε και τον μεγάλον σύρτην».

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 12 (Μ. Τειχομαχία.), στίχ. 455 (453-456)

   ὣς Ἕκτωρ ἰθὺς σανίδων φέρε λαᾶν ἀείρας, | αἵ ῥα πύλας εἴρυντο πύκα στιβαρῶς ἀραρυίας, | δικλίδας ὑψηλάς· δοιοὶ δ᾽ ἔντοσθεν ὀχῆες | εἶχον ἐπημοιβοί, μία δὲ κληῒς ἐπαρήρει.

   όμοια τον λίθον σήκωσε κι έφερνε ο μέγας Έκτωρ | προς τα υψηλά θυρόφυλλα σφικτά συναρμοσμένα | οπού από μέσα σταυρωτοί δύο σύρτες θα κρατούσαν | στερεωμένοι με κλειδί·

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

3. λαβή ασπίδας
4. άξονας τροχού
5. (στον πληθυντικό) πόρπες που συγκρατούν τον ζωστήρα

   ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 20 (Υ. Θεομαχία.), στίχ. 414 (413-415)

   τὸν βάλε μέσσον ἄκοντι ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς | νῶτα παραΐσσοντος, ὅθι ζωστῆρος ὀχῆες | χρύσειοι σύνεχον καὶ διπλόος ἤντετο θώρηξ·

   Εκείνον ο πτερόποδος ακόντισε Πηλείδης | στα νώτα εμπρός του ως έφευγε, της ζώνης όπου οι κόμποι | χρυσοί τον διπλόν θώρακα κλεισμένον εκρατούσαν.

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

Πηγές

• ὀχεύς - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ὀχεύς - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.