οἶτος

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ λείπει η κλίση

Ετυμολογία

οἶτος < → λείπει η ετυμολογία

Ουσιαστικό

οἶτος, -ου αρσενικό, επικός τύπος 

• πεπρωμένο, μοίρα, συμφορά, θάνατος

  ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 13 (ν. Ὀδυσσέως ἀπόπλους παρὰ Φαιάκων καὶ ἄφιξις εἰς Ἰθάκην.), στίχ. 384 (383-384)

  «ὢ πόποι, ἦ μάλα δὴ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο | φθίσεσθαι κακὸν οἶτον ἐνὶ μεγάροισιν ἔμελλον,

  «Απελπισία με πιάνει που το σκέφτομαι· μέλλονταν και σ᾽ εμένα | η μοίρα του Αγαμέμνονα, του Ατρείδη ο όλεθρος μες στο παλάτι,

  Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

  ※  8ος αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 24 (Ω. Ἕκτορος λύτρα.), στίχ. 388 (387-388)

  «τίς δὲ σύ ἐσσι, φέριστε, τέων δ᾽ ἔξ ἐσσι τοκήων; | ὥς μοι καλὰ τὸν οἶτον ἀπότμου παιδὸς ἔνισπες.»

  «Ω θαυμαστέ, ποιος είσαι, ποίοι θνητοί σ᾽ εγέννησαν, | εσύ που τόσ᾽ ωραία μου είπες για τον θάνατον του άμοιρου παιδιού μου;»

  Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

  ※  5ος↑ αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις, στίχ. 1091 (1089-1091)

  ὄρνις, ἃ παρὰ πετρίνας | πόντου δειράδας, ἀλκυών, | ἔλεγον οἶτον ἀείδεις,

  Αλκυόνα! Ω εσύ πουλί, που ένα γύρο στους βράχους | της θάλασσας | λες το τραγούδι της μαύρης σου μοίρας,

  Μετάφραση (1972) Η Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων: Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Εστία, 1979:ΟΕΔΒ @greek‑language.gr

  ※  5ος/4ος↑ αιώνας Δημόκριτος, Απόσπασμα, 227 [80 N.]-@scaife.perseus

  οἱ φειδωλοὶ τὸν τῆς μελίσσης οἶτον ἔχουσιν ἐργαζόμενοι ὡς ἀεὶ βιωσόμενοι.

  ※  4ος↑ αιώνας, Μαρμάρινη επιγραφή από την Αιγιάλη της Αμοργού. IG XII,7. @epigraphy.packhum.org

  ὃς πολλοῖς θνητῶν τειρομένοισι ν[όσοις]
  [ε]ὗρεν ἄκη, θανάτοιο δυσέλπιδος οἶτον ἀλ[έξων]·
  Μαιάνδρου δὲ πατρὸς τὴν ἀρετὴν ἔλα[χεν].

  Peter Allan Hansen, Carmina epigraphica Graeca: saeculi IV a.Chr.n. : CEG2, Τόμος 2, Berlin 1989, σελ. 125. @books.google.gr

  ≈ συνώνυμα: αἶσα, μοῖρα

Συγγενικά

• Ἐχοίτης
• μεγάλοιτος
• Μενοίτῐος
• οἰτόλινος
• Οἰτόλινος

Πηγές

• οἶτος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• οἶτος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.