οἰμώζω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

οἰμώζω < → λείπει η ετυμολογία

Ρήμα

οἰμώζω

1. θρηνώ, οδύρομαι

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 7 (Η. Ἕκτορος καὶ Αἴαντος μονομαχία. Νεκρῶν ἀναίρεσις.), στίχ. 125 (στίχοι 125-126)

   ἦ κε μέγ᾽ οἰμώξειε γέρων ἱππηλάτα Πηλεύς, | ἐσθλὸς Μυρμιδόνων βουληφόρος ἠδ᾽ ἀγορητής,

   πόσον ο ιππόμαχος Πηλεύς θα εγόγγυζεν ο γέρος | των Μυρμιδόνων ρήτορας καλός και βουληφόρος,

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 7 (Πολύμνια), 159.1

   Ἦ κε μέγ᾽ οἰμώξειε ὁ Πελοπίδης Ἀγαμέμνων πυθόμενος Σπαρτιήτας τὴν ἡγεμονίην ἀπαραιρῆσθαι ὑπὸ Γέλωνός τε καὶ Συρηκοσίων.

   «Νά που ο απόγονος του Πέλοπα, ο Αγαμέμνων, θα βγάλει βαθύ στεναγμό μαθαίνοντας ότι οι Σπαρτιάτες καθαιρέθηκαν απ᾽ την αρχηγία από τον Γέλωνα και τους Συρακουσίους!

   Μετάφραση (1993): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Μήδεια, στίχ. 1206 (1206-1207)

   ᾤμωξε δ᾽ εὐθὺς καὶ περιπτύξας χέρας | κυνεῖ προσαυδῶν τοιάδ᾽· Ὦ δύστηνε παῖ,

   Βογκάει, τυλίγει τα χέρια του γύρω της | και τη φιλάει, ενώ της μίλαε και της έλεγε: «Δύσμοιρη κόρη,

   Μετάφραση (2012): Θ. Κ. Στεφανόπουλος, Αθήνα: Κίχλη @greek‑language.gr

2. (για τραυματία) βογγώ, στενάζω

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 9 (ι. Ἀλκίνου ἀπόλογοι: Τὰ περὶ Κίκονας, Λωτοφάγους καὶ Κύκλωπας.), στίχ. 395

   σμερδαλέον δὲ μέγ᾽ ᾤμωξεν, περὶ δ᾽ ἴαχε πέτρη,

   Μούγκρισε τότε από τον πόνο, κι άγρια η φωνή του αντήχησε γύρω στην πέτρινη σπηλιά·

   Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

3. (μεταβατικό) συμπονώ, θρηνώ, οικτίρω
4. (στην προστακτική για έκφραση κατάρας) σκάσε, πλάνταξε, βούλωσέ το

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ὄρνιθες, στίχ. 1503

   οἴμωζε μεγάλ᾽.

   Να σκάσεις.

   Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Τυποβιβλιοτεχνική @greek‑language.gr

Συνώνυμα

• οἰμώσσω
• οἰμώττω

Σύνθετα

• ἀνοιμώζω
• ἀποιμώζω
• ἐξοιμώζω
• ἐποιμώζω
• κατοιμώζω
• προσανοιμώζω
• προσοιμώζω
• συνανοιμώζω
• συνοιμώζω
• ὑποιμώζω

Συγγενικά

• ἀνοιμωκτί
• ἀνοίμωκτος
• οἰμωξία
• οἰμωγή
• οἴμωγμα
• οἰμωγμός
• οἰμωκτί
• οἰμωκτία
• οἰμωκτικός
• οἰμωκτός

Κλίση

• → λείπει η κλίση

Πηγές

• οἰμώζω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• οἰμώζω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.