γομάριν

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

γομάριν < (κληρονομημένο) ελληνιστική κοινή γομάριον

ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇒ νέα ελληνικά: γομάρι

Ουσιαστικό

γομάριν ουδέτερο (και σήμερα σε χρήση)

1. φορτίο

   ※  14ος αιώνας, Διήγησις παιδιόφραστος τῶν τετραπόδων ζώων, ανωνύμου, στίχ. 770 (768-770), στο Wilhelm Wagner, (επιμ.), Carmina graeca medii aevi, Teubner, Λειψία 1874, σ. 141-178.

   ἄγομαι μὲ τὴν κάμηλον τὴν μακροσφονδυλάτην,
   ὁποῦ φορτόνουν καὶ αὐτὴν, ὥσπερ ἐσὲν τὸν ὄνον,
   γομάρια ἀβάστακτα, φορτώματα μεγάλα·

2. (μεταφορικά) φορτίο, βάρος, στενοχώρια

   ※  14ος αιώνας, Στέφανος Σαχλίκης, Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκη, στίχ. 19 (19-22) @georgakas.lit.auth.gr

   Λοιπὸν ἐξαγανάκτησα τῆς θλίψης τὸ γομάριν,
   καὶ οὐδὲν ἠμπόρουν νὰ βαστῶ τοῦ πόνου τὴν ἀνάγκην,
   ἐπιάσα τὸ κονδύλιν μου, χαρτὶν καὶ καλαμάριν,
   νὰ γράψω διὰ τὴν θλίψιν μου, τὸ δολερὸν γομάριν.

   Γιάννης Κ. Μαυρομάτης & Νικόλαος Μ. Παναγιωτάκης (επιμ.), Στέφανος Σαχλίκης. Τα Ποιήματα. Χρηστική έκδοση με βάση και τα τρία χειρόγραφα, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2015, σ. 111-124.

3. ζώο με φορτίο

   ※  15ος αιώνας ⌘ Λεόντιος Μαχαιράς, Εξήγησις της γλυκείας χώρας Κύπρου, η ποία λέγεται Κρόνικα, τουτέστιν Χρονικόν, Σάθας, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη, Τόμος 2 σελ.@books-google

   Καὶ τὴν τετράδην, κε' μαρτίου αυκέ, ἐδιαλαλῆσαν εἰς τὴν Λευκοσίαν καὶ εἰς ὅλην τὴν Κύπρον, ὅτι κανένας μηδὲν εἶναι ἀπότορμος τὴν Κυριακὴν νὰ πουλήσῃ, οὐδὲ ν' ἀγοράσῃ, οὐδὲ καμμίαν πρᾶξιν νὰ ποίσῃ, οὐδὲ γομάριν νὰ ἔλθῃ ἀπέξω τῆς χώρας, καὶ τὸν νὰ τὸν εὕρουν νὰ τὸν βάλλουν εἰς τὴν φυλακὴν νὰ τὸν κυβεντίζουν.

4. (συνεκδοχικά, θηλαστικό ζώο) γαϊδούρι

   ※  16ος αιώνας, Ιάκωβος Τριβώλης, Ἱστορία τοῦ Ταγιαπιέρα, στίχ. 162 (159-162) @georgakas.lit.auth.gr

   Λέγει τούς. «Τί καρτερεῖτε;
   Τί στέκετε καὶ θωρεῖτε;
   Μέσα ὅλοι σὰν λειοντάρια
   Νὰ τοὺς πάρω σὰν γομάρια.»

   Émile Legrand (επιμ.), Ιστορία του Ταγιαπιέρα που την σημερνήν ημέρα σαν αυτόν ουδέν εφάνη εις όσ’ ορίζουν οι χριστιανοί. Ποίημα Ιακώβου του Τριβώλη επιμελεία τε και διορθώσει Αιμυλίου Λεγρανδίου, Πανδώρα, Αθήνα 1869.

Άλλες μορφές

• γομάρι
• γομάριον

Κλιτικοί τύποι

• γομάρια (ονομαστική, αιτιατική και κλητική πληθυντικού)

Συγγενικά

• γομάρα
• γομαριατικόν
• ψωρογομάριν

Πηγές

• Δημώδης Γραμματεία στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2015. Από τον Διγενή Ακρίτη (12ος αιώνας) έως την πτώση της Κρήτης (1669)
• γομάρι(ν) σελ.346, Τόμος 4 & σελ.347, Τόμος 4 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 
• γομάριν -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].