Συζήτηση:εφαπτομένη

Παρακαλώ πολύ, αν θέλετε, διορθώστε το κλιτικό παράδειγμα. Σε καμιά πτώση του πληθυντικού δεν ανεβαίνει ο τόνος. Οι «εφαπτομένες» είναι παντού· όπως και οι «συνεφαπτομένες» και οι «συνισταμένες» και οι «προϊσταμένες». (Ρίξτε π.χ. μια ματιά και στο ΛΚΝ) Έκτωρ (συζήτηση) 22:46, 18 Μαΐου 2020 (UTC)

Αχ ☏ Έκτωρ τι έχω τραβήξει με την περισπωμένη, και την εφαπτομένη. Ναι. το βλέπω ότι κρατάνε τον τόνο σταθερό. Εγώ δεν έλεγα εφαπτομένες, και μου φαίνεται περίεργο. Αλλά λέω περισπωμένες. Λέω -όμενες όταν το εννοώ ως μετοχή. Ναι, το ΛΚΝ το δίνει Ο30 (όπως νίκη).

Αλλά το προϊσταμένη? Αυτό δεν το λέμε ποτέ οι προϊσταμένες, αλλά το ΛΚΝ πάλι λέει Ο30. Ελέγξτε και το ηγουμένη. Θα κοιτάξω και τον Holton. Θα με βοηθήσετε πολύ με τις παρατηρήσεις σας, γιατί όπως βλέπετε αλλάζουμε όλα τα κλιτικά παραδείγματα και έχω μόνο τη {{Π:Γραμμ 1941}} για οδηγό, και το σχολικό βιβλίο. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 22:58, 18 Μαΐου 2020 (UTC)

☏ Έκτωρ · Svlioras, ξαναδιάβασα το Γεωργία Κατσούδα, Ο σχηματισμός του πληθυντικού αριθμού των μετοχών ηγουμένη, εφαπτομένη, προϊσταμένη, συνισταμένη, υφισταμένη: συμπεράσματα και εφαρμογές και αυτό που καταλαβαίνω είναι: να μπει σημείωση για «ελεύθερα εναλλασσόμενους τύπους» με «ποικιλία συμπεριφοράς» Έχει στο τέλος και περίληψη όλων των Γραμματικών. Όσο για το ΛΚΝ που δίνει κλίση 'νίκη' που κάνει 'των νικών', το ξεχνάμε. Οπότε, όπως λέει η Κατσούδα έχουμε:

1. συνισταμένη - συνισταμένες χωρίς διτυπία

2. προϊσταμένη - προϊσταμένες / προϊστάμενες με διτυπία στον πληθυντικό

και 3. κατηγορούμενη / κατηγορουμένη - κατηγορούμενες με διτυπία στον ενικό

Λέω να τα κάνω τρία κλιτικά παραδείγματα με σημείωση ‑‑Sarri.greek ^♫ | 23:40, 18 Μαΐου 2020 (UTC)

Κατά τη γνώμη μου, ο κανόνας είναι απλός:

εφαπτομένη {ουσιαστικό}: εφαπτομένη, εφαπτομένης, ..., εφαπτομένες, εφαπτομένων, ...

εφαπτόμενη {επιθετική μετοχή}: εφαπτόμενη, εφαπτόμενης, ..., εφαπτόμενες, εφαπτόμενων, ...

(Στην Κοινή Νεοελληνική, κανονικά, δεν νοείται «εφαπτομένη» ως μετοχή.)

Αντίστοιχα παραδείγματα:

Μια εφαπτομένη στο σημείο Α της περιφέρειας ενός κύκλου. Όλες οι εφαπτομένες είναι κάθετες προς τις ακτίνες που καταλήγουν στο ίδιο σημείο.

Μια περιφέρεια εφαπτόμενη στο σημείο Α μιας ευθείας. Μια ευθεία εφαπτόμενη σε μια καμπύλη. Δύο περιφέρειες εφαπτόμενες μεταξύ τους, εξωτερικά, σε ένα σημείο Α. Έκτωρ (συζήτηση) 08:50, 19 Μαΐου 2020 (UTC)

Ναι, ευχαριστώ ☏ Έκτωρ. Βλέπουμε στην Κατσούδα ότι οι στατιστικές διαφέρουν, κι ότι πολλά είναι 50%-50%. Γενικώς, υποτίθεται ότι τα επίθετα κι οι μετοχές στην κλίση τους τείνουν προς τον νεότερο σταθερό τόνο, ενώ όλα τα ουσιαστικοποιημένα τείνουν να διατηρούν τον αρχαίο τονισμό, αλλά... Αλλά ο κάθε ομιλητής κάνει randrom επιλογές και τα πράγματα είναι ακόμη ρευστά. Ας πούμε, εγώ δε λέω 'οι εφαπτομένες', ίσως λόγω ηλικίας. Λέω η εφαπτομένη, αλλά η εφαπτόμενη επιφάνεια. Πρέπει να βρω μια καλή διατύπωση για κάθε ένα. Οκ Θα αλλάξω το όνομα του Πρότυπο:el-κλίση-'εφαπτομένη' σε Πρότυπο:el-κλίση-'κατηγορουμένη' που τόχουμε σίγουρο. Με υποσημείωση «βλ. και κατηγορούμενη» και ref στην Κατσούδα, και ας συμπληρώνονται οι παρατηρήσεις χωριστά για κάθε περίπτωση επιπλέον. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 09:08, 19 Μαΐου 2020 (UTC).

Μα και εγώ λέω: «η εφαπτόμενη επιφάνεια». Σ' αυτή τη φράση, όμως, δεν πρόκειται για το λήμμα «εφαπτομένη (ουσ.)», δηλαδή για το παρόν λήμμα. Άλλο «η εφαπτόμενη (επίθ.) επιφάνεια» και άλλο «η εφαπτομένη (ουσ.) στην επιφάνεια». Η «εφαπτομένη» της γεωμετρίας και η «εφαπτομένη» της τριγωνομετρίας είναι ουσιαστικά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σε συγκείμενα αυτών των επιστημών όπου η ίδια λέξη είναι επίθετο (επιθετική μετοχή) θα κλίνεται με τον ίδιο τρόπο!

Η εφαπτόμενη επιφάνεια, οι εφαπτόμενες επιφάνειες, των εφαπτόμενων επιφανειών. Η εφαπτόμενη καμπύλη, οι εφαπτόμενες καμπύλες, των εφαπτόμενων καμπυλών. Η εφαπτόμενη έλλειψη, οι εφαπτόμενες ελλείψεις, των εφαπτόμενων ελλείψεων... Έκτωρ (συζήτηση) 11:57, 19 Μαΐου 2020 (UTC)

Έγινε αλλαγή σε Πρότυπο:el-κλίση-'κατηγορουμένη'. Κάθε μία λέξη της κατηγορίας μπορεί να έχει δικές της παρατηρήσεις που μπορεί να προσθέτει ο κάθε συντάκτης. Επιπλέον, προστέθηκε link στο Παράρτημα:Ουσιαστικά (νέα ελληνικά)#Μετακίνηση_τόνου_σε_ουσιαστικοποιημένα με βιβλιογραφία. ‑‑Sarri.greek ^♫ | 23:29, 20 Μαΐου 2020 (UTC)