ἅλις

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ἅλις < → λείπει η ετυμολογία

Επίρρημα

ἅλις

1. σε σμήνη, σε αφθονία, σε πληθώρα
2. ικανώς, αρκετά

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Σοφοκλῆς, Οἰδίπους Τύραννος, στίχ. 685 (685-686)

   ἅλις ἔμοιγ᾽, ἅλις, γᾶς προνοουμένῳ | φαίνεται, ἔνθ᾽ ἔληξεν, αὐτοῦ μένειν.

   Αρκεί, αρκεί θαρρώ· η χώρα βασανίζεται· | το θέμα τέλειωσε· ας μείνει εδώ το πράγμα.

   Μετάφραση (2000): Κ. Χ. Μύρης, Αθήνα: ΟΕΔΒ @greek‑language.gr

3. (με ουσιαστικό) άφθονος, αρκετός

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 14 (Ξ. Διὸς ἀπάτη.), στίχ. 122 (121-123)

   Ἀδρήστοιο δ᾽ ἔγημε θυγατρῶν, ναῖε δὲ δῶμα | ἀφνειὸν βιότοιο, ἅλις δέ οἱ ἦσαν ἄρουραι | πυροφόροι, πολλοὶ δὲ φυτῶν ἔσαν ὄρχατοι ἀμφίς,

   Του Αδράστου γαμβρός έγινε και σπίτι εκατοικούσε | γεμάτο βιό, κι είχε πολλά χωράφια σιτοφόρα | με πολλά δένδρα ολόγυρα,

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 9 (Ι. Πρεσβεία πρὸς Ἀχιλλέα. Λιταί.), στίχ. 279 (277-280)

   εἰ δέ κεν αὖτε | ἄστυ μέγα Πριάμοιο θεοὶ δώωσ᾽ ἀλαπάξαι, | νῆα ἅλις χρυσοῦ καὶ χαλκοῦ νηήσασθαι | εἰσελθών, ὅτε κεν δατεώμεθα ληΐδ᾽ Ἀχαιοί,

   κι οι αθάνατοι αν θελήσουν | την υψηλήν να ρίξουμε την πόλιν του Πριάμου, | να πάρεις, όταν οι Αχαιοί τα λάφυρα μοιράσουν, | χρυσόν και χάλκωμ᾽ αρκετό καράβι να φορτώσεις.

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

Εκφράσεις

• ἅλις (ενν. ἐστί): είναι αρκετό

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 23 (Ψ. Ἆθλα ἐπὶ Πατρόκλῳ.), στίχ. 670

  ἦ οὐχ ἅλις ὅττι μάχης ἐπιδεύομαι;

  Δεν φθάνει που στον πόλεμον είμ᾽ ελλιπής;

  Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

  ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἑλένη, στίχ. 1099 (1099-1100)

  ἅλις δὲ λύμης ἥν μ᾽ ἐλυμήνω πάρος | τοὔνομα παρασχοῦσ᾽, οὐ τὸ σῶμ᾽, ἐν βαρβάροις.

  Φτάνουν τα βάσανα που τράβηξα, όταν τότε | πρόσφερες τ᾽ όνομά μου, όχι το σώμα, στους βάρβαρους.

  Μετάφραση (2006): Τάσος Ρούσσος, Αθήνα: ΟΕΔΒ @greek‑language.gr

Πηγές

• ἅλις - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἅλις - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.