ἄνισος

Αρχαία ελληνικά (grc)

→ λείπει η κλίση

Ετυμολογία

ἄνισος < → λείπει η ετυμολογία

Επίθετο

ἄνισος, -ος, -ον, συγκριτικός : ἀνισώτερος

1. άνισος, ασύμμετρος

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Πολιτεία, 8, 558c

   Ταῦτά τε δή, ἔφην, ἔχοι ἂν καὶ τούτων ἄλλα ἀδελφὰ δημοκρατία, καὶ εἴη, ὡς ἔοικεν, ἡδεῖα πολιτεία καὶ ἄναρχος καὶ ποικίλη, ἰσότητά τινα ὁμοίως ἴσοις τε καὶ ἀνίσοις διανέμουσα.

   Αυτά έχει και άλλα όμοια πολλά πλεονεκτήματα η δημοκρατία και είναι, καθώς βλέπεις, πολίτευμα ευχάριστο, με μεγάλη ποικιλία και με τέλειαν αναρχία, αφού μοιράζει κάποιαν ισότητα ομοίως σε ίσους και ανίσους.

   Μετάφραση (στη δημοτική, χ.χ.): Ιωάννης Γρυπάρης. Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ, 2015 (στην καθαρεύουσα, 1911, Εκδ.Φέξη) @greek‑language.gr

   ※  1ος/2ος κε αιώνας ⌘ Πλούταρχος, Ηθικά, Τῶν ἑπτὰ σοφῶν συμπόσιον, 157c

   Ὡς οὖν ὁ Χερσίας ἀπεσιώπησεν, ὑπολαβὼν ὁ Κλεόδωρος, «ἀλλὰ καὶ τοὺς σοφούς,» εἶπεν, «ὑμᾶς ὁρῶμεν ἀνίσοις μέτροις τὰς κτήσεις νενεμημένας πρὸς ἀλλήλους ἔχοντας.»

   Καθώς ο Χερσίας έμεινε σιωπηλός, πήρε το λόγο ο Κλεόδωρος και είπε: «Και σας όμως τους σοφούς σάς βλέπουμε να έχετε τις περιουσίες μοιρασμένες με άνισα μεταξύ σας μέτρα».

   Μετάφραση (2004), Δημήτριος Λυπουρλής, @greek‑language.gr

2. άδικος

Εκφράσεις

• ἄνισος πολιτεία: ολιγαρχία
• οἱ ἄνισοι: οι ολιγαρχικοί
• τὸ ἄνισον: η ανισότητα

  ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοτέλης, Ἠθικὰ Νικομάχεια, 5, 1129a-1129b

  τὸ μὲν δίκαιον ἄρα τὸ νόμιμον καὶ τὸ ἴσον, τὸ δ᾽ ἄδικον τὸ παράνομον καὶ τὸ ἄνισον.

  Το δίκαιο, επομένως, είναι η νομιμότητα και η ισότητα, ενώ το άδικο είναι η παράβαση του νόμου και η ανισότητα.

  Μετάφραση (2006): Δημήτριος Λυπουρλής, Θεσσαλονίκη:Ζήτρος @greek‑language.gr

Συγγενικά

• ἀνισοβαρής
• ἀνισοδιάστατος
• ἀνισοδύναμος
• ἀνισόδρομος
• ἀνισοειδής
• ἀνισοφυές
• ἀνισογώνιος
• ἀνισοκρατέω
• ἀνισολαμπής
• ἀνισόμετρος
• ἀνισομήκης
• ἀνισοπαχέω
• ἀνισοπαχής
• ἀνισοπλατής
• ἀνισόπλευρος
• ἀνισοπληθής
• ἀνισόρροπος
• ἀνισοσκελής
• ἀνισοσθενής
• ἀνισόστροφος
• ἀνισοταχής
• ἀνισότης
• ἀνισοτοιχέω
• ἀνισότονος
• ἀνισουψής
• ἀνισόω
• ἀνισόχρονος
• ἀνίσως (επίρρημα)
• ἀντανισόω
• αὐτοάνισον
• διανίσομαι
• ἐπανισόω
• μετανίσομαι

• → δείτε τη λέξη ἴσος

Πηγές

• ἄνισος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἄνισος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.