Βικιλεξικό:Μεταγραφές (ελληνικά)

Πότε χρησιμοποιούμε 'Μεταγραφές': Δείτε Βικιλεξικό:Μεταγραφές#Στο_Βικιλεξικό

Η σελίδα αυτή αφορά οδηγίες μόνον για τον μεταγραμματισμό, την αντιστοίχιση γράμμα προς γράμμα από το ελληνικό αλφάβητο σε άλλα συστήματα γραφής, όπως ακολουθείται στο Βικιλεξικό.
Δεν αφορά τις φωνητικές μεταγραφές (δείτε το Παράρτημα:Προφορά/νέα ελληνικά)
Για τη φωνητική μεταγραφή παλαιότερων φάσεων της ελληνικής γλώσσας (αρχαίας και μεσαιωνικής), δείτε στο αγγλικό Βικιλεξικό τη σελίδα Ancient Greek transliteration.

Ελληνικό προς λατινικό αλφάβητο

Το διεθνές σύστημα μεταγραφής των νέων ελληνικών προς το λατινικό αλφάβητο εκδόθηκε το 1983 από τον ΕΛΟΤ (οργανισμός που συνεργάζεται με τον ISO). Το σύστημα υιοθετήθηκε με τροποποιήσεις από τον ΟΗΕ. Η αποκλειστική χρήση του συστήματος ΕΛΟΤ στα ελληνικά διαβατήρια ήταν υποχρεωτική έως το 2011, όταν δόθηκε η δυνατότητα στους κατόχους τους να δηλώνουν τη μεταγραφή της προτίμησής τους με την υποχρέωση να δηλώνεται μαζί και η μεταγραφή ΕΛΟΤ. Έτσι έχουμε καταγραφές ονομάτων όπως «Dimitriadis / Demetriades» για το Δημητριάδης.

• ISO (Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης).
• Για την Ελλάδα: Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης (ΕΛΟΤ)

  Διεύθυνση Διαβατηρίων Μεταγραφή σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ 743 (ταυτόσημο με το Διεθνές Πρότυπο ISO 843)

Για φιλολογικά και επιστημονικά κείμενα στα νέα ελληνικά, συχνά ακολουθείται το σύστημα όπως στα αρχαία ελληνικά κυρίως για όρους και ονόματα που είναι απόγονοι αρχαίων λέξεων.

Για τα αρχαία ελληνικά, ακολουθείται είτε το σύστημα που δημιούργησαν οι Ρωμαίοι (το λατινικό κλασσικό σύστημα), είτε της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσσου των ΗΠΑ για τα αρχαία ελληνικά.

• .pdf - The Library of Congress. ALA-LC Romanization Tables: "Greek". (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσσου. ΑLA-LC Πίνακες Λατινικής Μεταγραφής: «Ελληνικά». ΗΠΑ, 2010.

Ανεπίσημες λατινογράμματες γραφές (όπως σε e-mail) βασίζονται συνήθως στην ομοιότητα της εικόνας του γράμματος (8 για το θήτα, w για το ωμέγα), ή στην σύμπτωση της θέσης του στο πληκτρολόγιο. Άλλοτε πάλι, στοχεύουν σε εντελώς φωνητική καταγραφή με χαρακτήρες που προσεγγίζουν το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο

Πίνακας

Για τη μεταγραφή των νέων ελληνικών ακολουθούμε τη στήλη el:συνήθως (πιο φωνημικό). Αν διαφερει το el:ΕΛΟΤ (που είναι η διεθνής μεταγραφή ISO, το προσθέτουμε. Αν έχουμε αρχαιοπρεπή λέξη, μπορούμε να προσθέσουμε και τη μεταγραφή όπως στη στήλη grc:κλασικά.
Σήμανση: el: νέα ελληνικά, grc: αρχαία ελληνικά // i + diaeresis = ï // ι + διαλυτικά = ϊ

ελληνικά			el:συνήθως		el:ΕΛΟΤ (ISO)		el:ΟΗΕ		el:ALA-LC			grc:ALA-LC		grc:κλασικά		άλλα
Α	α		A	a	A	a	A	a	A	a		A	a	A	a
Ά	ά															Á   á
Αι	αι		Ai	ai	Ai	ai	Ai	ai	Ai	ai		Ai	ai	Ae	ae	el: άι → ái αί → aí αϊ → aï αΐ → aḯ
Αυ	αυ		Av Af	av af	Au	au	Av̱ Af̱	av̱ af̱	Au	au		Au	au	Au	au	el: αύ → áv/áf av όταν ακολουθεί β,γ,δ,ζ,λ,μ,ν,ρ ή φωνήεν af όταν ακολουθεί θ,κ,ξ,π,σ,ς,τ,φ,χ,ψ & στο τέλος λέξης
Άυ	άυ		Ay	ay	Au	au	Ay	ay	Au	au		Au	au	Au	au	el: άυ → áy
Αϋ	αϋ		Ay	ay	Au	au	Ay	ay	Au	au		Au	au	Au	au	el: αϋ → aÿ αΰ → aÿ́
Β	β		V	v	V	v	V	v	V	v		B	b	B	b
Γ	γ		G	g	G	g	G	g	G	g		G	g	G	g	gh
	γγ			ng		gg		ṉg		ng			ng		ng
Γκ	γκ		Gk	gk	Gk	gk	Gk	gk	Gk	gk			nk		nc	el: αρχικό, πάντα G   g
	γξ			nx		gx		ṉx		nx			nx		nx
	γχ			nch		gch		ṉch		nch			nch		nch	nkh
Δ	δ		D	d	D	d	D	d	D	d		D	d	D	d	el: dh αλλά πάντα d στο «νδρ»
Ε	ε		E	e	E	e	E	e	E	e		E	e	E	e
Έ	έ															É   é
Ει	ει		Ei	ei	Ei	ei	Ei	ei	Ei	ei		Ei	ei	E I	e i	el: έι → éi εί → eí εϊ → eï εΐ → eḯ
Ευ	ευ		Ev Ef	ev ef	Eu	eu	Ev̱ Ef̱	ev̱ ef̱	Eu	eu		Eu	eu	Eu	eu	el: εύ → év/éf
Έυ	έυ		Ey	ey	Eu	eu	Ey	ey	Eu	eu		Eu	eu	Eu	eu	el: έυ → éy
Εϋ	εϋ		Ey	ey	Eu	eu	Ey	ey	Eu	eu		Eu	eu	Eu	eu	el: εϋ → eÿ εΰ → eÿ́
Ζ	ζ		Z	z	Z	z	Z	z	Z	z		Z	z	Z	z
Η	η		I	i	Ī	ī	I̱	i̱	Ē	ē		Ē	ē	E	e
Ή	ή															Ī́   ī́ / É   é
Ηυ	ηυ		Iv If	iv if	Īy	īy	I̱v̱ I̱f̱	i̱v̱ i̱f̱	Ēu	ēu		Ēu	ēu	Eu	Eu	el: ηύ → ív/íf
Ήυ	ήυ		Iy	iy	Īy	īy	I̱y	i̱y	Ēu	ēu		Ēu	ēu	Eu	Eu	el: ήυ → íy
Ηϋ	ηϋ		Iy	iy	Īy	īy	I̱y	i̱y	Ēu	ēu		Ēu	ēu	Eu	Eu	el: ηϋ → iÿ ηΰ → iÿ́
Θ	θ		Th	th	Th	th	Th	th	Th	th		Th	th	Th	th
Ι	ι		I	i	I	i	I	i	I	i		I	i	I	i
Ί	ί															Í   í
Ϊ	ϊ															Ï   ï
	ΐ															ḯ
Κ	κ		K	k	K	k	K	k	K	k		K	k	C	c
Λ	λ		L	l	L	l	L	l	L	l		L	l	L	l
Μ	μ		M	m	M	m	M	m	M	m		M	m	M	m
Μπ	μπ		Β	b mp	Mp	mp	Β	b mp	Β	b mp		—	mp	—	mp	el: αρχικό, πάντα B   b
Ν	ν		N	n	N	n	N	n	N	n		N	n	N	n
Ντ	ντ		Nt	nt	Nt	nt	Nt	nt	Ḏ —	ḏ nt		—	nt	—	nt	el: αρχικό, πάντα D, d
Ξ	ξ		X	x	X	x	X	x	X	x		X	x	X	x
Ο	ο		O	o	O	o	O	o	O	o		O	o	O	o
Ό	ό															Ó   ó
Οι	οι		Oi	oi	Oi	oi	Oi	oi	Oi	oi		Oi	oi	Oe	oe	el: όι → όi οί → oí οϊ → oï οΐ → oḯ
Ου	ου		Ou	ou	Ou	ou	Ou	ou	Ou	ou		Ou	ou	U O	u o	ού → oú
Όυ	όυ		Oy	oy	Oy	oy	Oy	oy	Oy	oy		Ou	ou	?	ou	el: όυ → óy
Οϋ	οϋ		Oy	oy	Oy	oy	Oy	oy	Oy	oy		Ou	ou	?	ou	el: οϋ → oÿ οΰ → oÿ́
Π	π		P	p	P	p	P	p	P	p		P	p	P	p
Ρ	ρ		R	r	R	r	R	r	R	r		Rh	rh ρρ → rrh	Rh	rh ρρ → rrh
Σ	σ (ς)		S	s	S	s	S	s	S	s		S	s	S	s
Τ	τ		T	t	T	t	T	t	T	t		T	t	T	t
Υ	υ		Y	y*	Y	y*	Y	y*	Y	y*		Y	y*	Y	y*	* ή u στα δίψηφα αυ, ευ, ηυ, ου, υι, ωυ
Ύ	ύ															Ý   ý
Ϋ	ϋ															Ÿ   ÿ
	ΰ															ÿ́
Υι	υι		Yi	yi	Yi	yi	Yi	yi	Ui	ui		Ui	ui	Ui Yi	ui yi
Φ	φ		F	f	F	f	F	f	Ph/PH	ph		Ph	ph	Ph	ph
Χ	χ		Ch CH	ch	Ch	ch	Ch	ch	Ch	ch		Ch	ch	Ch	ch	kh
Ψ	ψ		Ps PS	ps	Ps	ps	Ps	ps	Ps	ps		Ps	ps	Ps	ps
Ω	ω		O	o	Ō	ō	O̱	o̱	Ō	ō		Ō	ō	O	o
Ώ	ώ															Ó   ó   ṓ
Ώ	ώ															Ó   ó   ṓ
Ϝ Ͷ	ϝ ͷ											w	w			δίγαμμα
Ϙ Ϟ	ϙ ϟ											ḳ	ḳ			κόππα

Σημειώσεις

Η δασεία των αρχαίων ελληνικών γράφεται με το γράμμα ⟨h⟩

Τα σημεία στίξης είναι όμοια στο ελληνικό και λατινικό αλφάβητο εκτός από

• ερωτηματικό ;   → ?
• άνω τελεία   ·   →   ;

Άλλες πηγές

• Romanization of Greek στην αγγλική Βικιπαίδεια
• Wikipedia:Naming conventions (Greek) στην αγγλική Βικιπαίδεια
• Wiktionary:Greek_transliteration στο αγγλικό Βικιλεξικό
• Wiktionary:Ancient_Greek_transliteration στο αγγλικό Βικιλεξικό (κυρίως για τη φωνητική καταγραφή)

Ελληνικό προς κυριλλικό αλφάβητο

Για τη μεταγραφή του ελληνικού προς το κυριλλικό αλφάβητο, δείτε

• Cyrillization of Greek στην αγγλική Βικιπαίδεια